Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
11 articles on this Page
[No title]
♦— J, NAW TKILIWB YN AWNEUTHTJR DVN. P-r y defnyddir yr hen ymadrodd hwn ya gyff. mewa flordd o wawd sr y dosparth hyny o ^yiiion sj'iid yn del? yd(;i-> v bar dur i bwythoein l'!ad with eu giiy'id, ciywedir fod dechreuad yr 'A*n chwedl yn glod i'r greOTt; ac fel hyn, nwldir, y y flwvddyn 1742, dygwyddodd i fachgen j^ddifarj wrtb. ea^dota droi at siop teiliwr yn 8"dain, yn mha Ie yr oe.id naw o weithwyr. Yr te'i *^yw^eth yn ei olwg oedd yn agor cdonau y cvrew»->!><sar, a rhodd»s<nt bob un ei Q ftuag at gvnnorthw^o yr amddifad dyeithr. br» n>fw swllt l>jr'' y ba"bg«n a aeth ac a >dd °^ ac a u hrtifweituodd er enqill 1,0 pi bun. Cafodd flas »r fasnachu, ac yn mlaien aeth yn ga'ionog a ilwyddians us, nes yr oedd aiuh\dedd yn gwenu arno. Yn mhien ~-4drSer' -vr oedd g«nn( o ei gerbyd gwycb; ac ar y oet'd wedi dodi yr arwyddair, teiliwr a'm.gwnaethant yn ddyn."
COCHIN CHINA.
COCHIN CHINA. Newyddion o Cochin China a hysbvsant i gwmni o yspeilwyr, yn rhifo tua 1,000, ymosod ar 25 o filwvr Ffrengig yn Rachgin ar y 25ain o Fehefin diweddaf. Un vn unig o'r milwvr a ddiangodd gvda'i fywvd. Pan gyrhaeddodd y newydd hwnygwarch- odle, pum diwrnod we.di hyny, anfonwyd aIIanrhyf-elgyrch gref, er erlyn y llcfrudd- wyr, aairyw o ba rai a iaddwyd ganddynt.
BELGIUM.
BELGIUM. Dydd Iau diweddaf, cymmerodd ffrwy- driad le mewn pwll a elwir Sante Henrietta, Jemmapes, lie yr oedd 300 o ddynion yn gweithio. Yr oedd 47 o gyrtf meirw wedi cael allan boreu dydd Gwener. Niweidiwyd pedwar o ddynion yn ddrwg iawn. DiAngodd y dynion ereill ag oeddynt yn gweithio yn y pwll yn ddianaf.
GIBRALTAR.
GIBRALTAR. T newyddion diweddaraf o Tangiers a hysbysant fod cryn welliant wedi cym- mery-d.Ile yn sefyllfa'r iechvd cyhoeddus yn mhorthladd Morocco. Yr oedd y geri marwol wedi Hwyr ymadael o Maizagen a Casablanco. 0 Yr oedd y cnydau yn llai nag arferol, ac y n yr oedd y Sultan wedi gorchymyn i beidio dadforio dim o'r vdau, rhag y byddent t mewn diffyg eu hunain.
FFRAINC.
FFRAINC. Dydd Sadwrn diweddaf, ciniawodd ei Uchelder Breninol Due Edinburgh, Argl. Stanley, ac Arg].Lvons,.evda'r kmheraw- dwr,. yn Fontainebleau. Y r oedd yn bre- senol hefyd y Marquis de Moustier. M. Rouher, Marshal Niel, a'r Cadfridog Fleury aelodau y weinvddiaeth Ffrengig. Dywed yr Mtendard, newyddiadur Ffren- gig, i'r Marquis De Moustier ac Arglwydd Stanley dreulio cryn amser gyda'u gilydd, a bod yr ymddyddan rhyngddynt o'r fath fwyaf.caredig. Adolygodd y ddau wein- idog brif bwyntiau y dydd, a'r effaith a adawwyd ar feddvliau y ddau oedd, fod sefyllfa pethau yn Ewrop ar yr ad-g bre- P, senol yn arddangos parhad heddweh.
YMWELUD BRENIN A BRENINES…
YMWELUD BRENIN A BRENINES DEN MARC A RWSIA. Dydd Mercher diweddaf, cychwynodd Brenin a Brenines Denmarc, gyda'u dau blentyn ieuenwaf, y Tywysoij: Waldemar a'r Dywysoges Thvra, i St. Petersburg, ertalu ymweliad â'u merch, yr hon sydd yn briod a Thywysog etifeddol Rwsia.
''YSPAEN.,
YSPAEN., Lied aflonydd yw pethau yn y wlad hon; ond hyd yn hyn, y mae y gwrthryfelwyr wedi methu yn eu hamcan.
,AMERICA.
AMERICA. Hysbysodd y Llywydd Johnson yn swyddogol, tod y cytundeb newydd a Phrwsia wedi ei lawnodi. YE oedd pethau mewn sefyllfa lied an- foddhaol yn rhai o'r Taleithau Dehf uol; a cheisidcyrnhorth y mslwyr gan rai o'r llywodraethwyr, er amddiffyn trefn a iawn- der yn mysg y bobl.
[No title]
Dywedir fod Esgob Piotestanaidd Cashel, Dr. Daly, ar fedr rh< dui €< eggob .eth i fyny. Dywedir fod tair mil o hwysau o gig drwg yn cael ei gymrnerydi fyny yn Llundain bob wythnos ar gyfartaledd g-m y swyddogion gwladol. Y mae peirianwr o'r Cnw Mr. Henry Graftoo, yn cynnyg, fel y moddion goreu i gael gwlaw, fod nifer o gyfiegraa i gael eu tamo pany gwna y cymmylau eu hymdd»ngosiad. Ni chafodd un darn penadur (sovereignJ ei fatbu yn ystod y flw ddyn ddiweddaf, yr hyn srdd ynbeth annghyffredin. Nid oes un darn hanner coron wedi ei fathu er y flwvddyn 1831 D ywedir fad Mr Ed war, t MidI, golygydd enwog y Nonconformist, vn djrasicr o gael ei ddychwelyd yn aeloddros Bradtord ynyr etholiad nesaf. MYNYDD AR UAN-Rhai dyduiau yn ol,torodd tan allaii ar fvnydd y Gyrn, ger Llansilin, yr hwn aydd erbyn Ii In wadi ymledu dros oi holiarwvneb, ganddinystrio yr holl eithin, v gvu, a'r rhed n, a dyfent arno. Ofnid yr J mledai y t in i'r tiroedd cyfagos, y rhai oeddynt lawnion o yd ond drwy dori ffosydd llydain, attaliwyd ef. Bu tua 200 o ddynion am ^ryn amser wrthi yn ddiwyd yn tori y ffosydd. EUOG NEU DDIETJOG."—Mewn llys barn u n waith, gofvnwyd, yn ol y ddetod, i yarcharor o Wyddeloedd yn sefyil o fltien y fame, A ydych chwi yn euog neu yn ddieu 'g?" Ateborld P t vn ddigyffro, "Wei yn wir dyna ofynjad J i ba beth yr ydycli chvii wedi eich gosod yna, a rninnau wedi fy ngosod yma, ond i chwi gael h, ny ullan o medrweh; a phahaoi gan hyny y rhaid i mi e ddweyd fy hunan P" GWALLGOFDDYN YN RHYOD -Achoswyd cry). lawer o ddychryn yn nghtmmyd"gaeth Mussenii. ger Coalbridge, oblegid yniddangosiad sy yn gwallgotddyn aunabyddus n'r en« F ancis M Ginn. yr hwn a redudd ar hyd y heolvdd yn north ■ eb b ddim dillad am dan Ar ol rhmidi yr alarw n) allan, daeth nifer o bohl ar ei ol, a llwyddas nt < M ddal. Yr oedd ei ymddygiad pan gymmerwyd e i'r ddalfa yn greulawn enbydus. Yi ( odd yn rhai<< cael wyth o bersonau l'worchfygu, a cliv ef ar ol cryn lawer o drufferta y. ddiogel i'r gwall* gofdt.
Advertising
3T1 warte-de-Visite"s am 4s. y dwsin. W — JOHN THOMAS, CAMBRIAN GALLERY, 66, St. Anne Street, Liverpool. A NFONWCH eich. Carte-de-Yisite, neu unrhvw XJL. ddarlun", yn nshyd a 4s. mewn stamps, a d, chwelir dwsin o gardiau i chwi, yn D'!hyd a'r un a anfonwyd, mewn ychydig ddyddiau. Darlun mawr i'w fframio o Gymmanfa'r Be l- Lerpwl, 1868; sef y gweinidogion cynnulliedig, vnghyd a'r thai cartrefol. M dnt 16 m. wrth 12, pris 2s. 6d. Hefvd gellir eu g -el ar carte-de-visite am 6ch., yn d'tidr ut drwv y post. Carte-de visite o r enwogion canlynol ata 6ch. yr un. Cymmerir stamps yn diU. Parch. E Thomas, Casnewydd. 4, H C Parry (Cefni), Caerdydd. J R bitison, Llansilin. J Thoms, Gianwydden. R Evans, Lprpwl. J Owen, (gvnt o Aberdare). W Roberts, Rhos, Rahel o 4 Derfel. Darlllniaumawr i'w fframio. ar French tinted cards 16 m. wrth 12, o'r pprsonau canlynol. Pris 2s. 6d. yr an, yn dd draul trwy y post. Parch R Ellis (Cynddeiw) „ Dr. Prichard, Llangollen, H. Jones, M.A., etto,' „ Dr. Davies (y L.r dall), A J Parry, Lerpwl J Williams, etto • D Howells. etto „ W. JB. W atkins, Amlwch. Cymmerir tri Carte-de-visite am -2s. 6ch., neu ddeuddeg mewn dau eisteddiad am 5s, Gsllir cael rhestr o'r holl weinidoKion o'r gwahanol enwadau, yn nghyd a'r telerau i ail werthu, or.d anfon at—John Thomas, 66. St. Anne Street, Liverpool, AT YMFUDWYR. IE- DAVIES Grapes Inn, 29, lfnion Street, LIVERPOOL. YR ydym ni, y rhai y mae ein-henwau isod, yn dv- muno liysbysu pawb sydd yn Wmdu ymfud> ein bod ni wedi profi y ty uohod yn un o'r rhai rhata yn Liverpool, am hyny dymunwn yn galonof! Tynsr-, pawb a fwriadant ymfudo, i ysgrifenu at Mr. B. Davi-a. yn y He uchod, cyn ymadael a'u cartrefleoedd, yr h a rydd bob hysbysiad angenrheidiol o berthynas i yrn» adawiad yr agerlougau, a llougau ereiii, am Americ t. &c.; hefyd, fel ac y hydd i'r Goruclnvyliwr serchog a gofalus, perthyno! i'r ty, i'ch -cyfarfod a'ch dyoitelu a. eich cyrhaeddiad y lie uchod. Thomas S. Davies, Dowlais; Morgan Hopkin, Aberamau Jollii Roberts, Hirwaun David Davies, Mountain Ash Stephen Davies, Aberdare; David Jones, Cwmaman Jenkin Davies, Cwmbach .'<> ins.-a William Rees, Mountain Ash; '• R. W. Jones, (Cymro Cioff,) Brecon, and Milwaukie, &c., &c, Yr ydym ninnau wedi bod yn danfon ymfudwyr i'! America, ac wedi bod yn Jlettya yn y ty uchad, fellx gallwn yn winoneddol gymmeradwyo yr uchod is-lw ymfudwyr ac ereill. 3 Parch Thomas Williams, Rector. St. Asaph Parch. W, E. Jones, Baptist Minister, Victoria, Mor Parch. T.C. Evans, Independent Min ster, Ardwick Manchester. RITP TTJRES. By Her Majesty's Royal Letters Patent. WHITE'S MOO-MAIN LEVER TRUSS, Perfected and Exhibited in the Great EXHIBITION OF 1851. REQUIRING no steel'spiing round the body is it recommended lor the folkwint{ peculiarities and advantages1st, facility ot application 2nd, perfect freedom from liability to chafe or excoriate 3rd it may be worn with equal comfort in any position of the body by night or day; 4th, it admits of every kind of exer- cise without the slightest inconvenience to the wearer and is perfectly concealed from observation. "We do not hestate to give to this invention our unqualified approbation, and we strenuously advise the use of it to all those who stand in need of that protec- tion which they caunot so fully, nor with the same com. toit obtain from any ether apparatus or truss as from that which we have the highest sati faction in thus re- com rnen di ng. Church and State Gazette. Recommended byuie following eminent Surgeons" William Ferguson, Esq., F. R.S., Professor of Surgery in King's College, Surgeon to King's College Hospital, &c.; C. U. Guthrie, Esq., Surgeon to the Koval Westminster Oph i/ialtnic Hosp-tfd; V\- m Bowman Esq., F.R.S.. Assistant Surgeon to King's College Hospital; T. Callaway, Esq., Senior Assistant Surgeon to Guy's Hospital W. Lnulson. Esq., Surgeon to the Magdalen Hospital: T. Blizard Curling, Esq., F.R.S. Surgeon to the London Ho pittl; W. J. Fisher, Esq.. Surgeon-in-Chief to the Metropolitan For, e Aston Key, Esq Surgeon to Prince Albert; Robert Litson, E-q., t.R.S.; James Luke, Esq., Surgeon to the Loiidon Truss Society; Erasmus Wilson, Esq., F. R.S., alld many otners. A descriptive circular may be had by post, and the Truss (which cannot fa I to fir) can be forwarded bv post, on sending the circumference of the body two inches below the hips. to the Manufacturer. MR. WHITE, 228 PICCADILLY, LONDON. Price uf Single Truss, 16s, 21s, 26a 6d,&31s6d: postaee Is Od VuubJe" 3ls 6.1, 42s, & 52s 6d; js gd An Umbihca 42s, & Ma 6d Is lOd Po,.t Office Orders to be made payable to JOHN WHITE, Post Office, Piccadilly. ■ 'IBW PATKST Elastic Stockings, Knee Gaps, Sfc. r|1Hk Material of which these are made is recom- i. mended by the facultv, as being peculiarly Ehis :ic a d .compressible, a d the best invent on for giving tticient and p<-rind.nent su. pnrt in all cases of WKAK- Nh.SS and SWEI LING of the LKOS, V ARICO-E I'BINS, SfKAiss, &c. It is porous, light in texiur,, .nd inexpensive, and is drawn on likll an ordinal >tock i.g. Price 4s. 6d., 7s. 6d 10s., to 16s. each. Postage 6d. .JUBN WHITE, Manuiacturer, 228 Piccadilly, ^LONDON. J-i s' DAVIES'S TONIC PILLS. Mae y Peleni hyn yn feddyginiaeth sier rhaz liffyg traul bwyd yn y cylla, d.vfr poeth, gwynt vn y cylla, anmhuredd y gwaed, a phob anhwylder r cylla. Gellir eu c»nmol fel yn ddiai! i wellhau holl ddolunau y gieu, pob gwaew neu boen yn v pen &c. Mae y Peleni hyn yn wertbfawr dros ben i fen- vwod yn gyffredinol, ac yn enwedig i ferched VH tyfu i wreigdod. Symudant ymaith bob anhwyldar '? y raaent yn agored iddo, megys cur yn v nen ..elder rsbryd, 4c. ,d,*niI £ & glafaidd, trwy ddwyn gwedd iachus a gwridOI isuenctyd yn of. ° Gellir eu cael mewn blychsu, Is. lie. a 2s 9c yr un, gan y gwrietithtirwr- DAVID DAVIES, Pliar. macentical Chemist, Heo! Fawr, bertetfi • « chyda'r post, Is. l|c., am Is. 4o., a 2s. "m'3.* .-I.C ar yr un telerau gao y GOKVCHWYLWYK :—J[ P. Edwards, Chemist & Stationer, Kenflg Hill Pyle; John E. George, Hirwaen, near Aberdare! Glamorganshire; John Davies, 12, High Streiil Swansea; D. LI. Mortimer, Carmarthen; Daniel Rees, Chemist, 188, High St., Swansea. ° mwyaf6^ arbediad mawr trw>' brynu y blychaa D.S. Gofynwcb am Davies's Tonic Pills," gyda Stamp y Llywodraeth. Swyddfa Ymfudol Gymreig. SIMON JAMES 25 UNION STREET, LIVERPOOL. A ddymuna ddatgan ei deimladau diolchaar »m » thyr0vmeSsbuTeei 7°/' 61 *a*I'hefyi* Mymunawneu- tnyr yn hysbus ei fod yn parnan 1 fookio evda'r a<»>* lselaf yn LIverpool. yn cyn wys un stamp, i'r cyfeiriad uchod. g> uydd 1 r sawl a ewyllisio Ie cyfleus i dri- rmWH. uydd 1 r sawl a ewyllisio Ie cyfleus i dri- rmWH. If rhad. Yr ydym ni, y rhai y mae ein henwau isod, yn dy- Mr. James yn gaIonog i ,,iufud%vyr, ga,n givbl gredu y bydd iddo roddi pob boddleiirwydd i'r cyhoedd. W. Thomas, Liverpool, Rees Evans, etto T. E.James, Giyn-nedd, ? v>Koberts, Blaenau, W. Harris, Heolyfelin, Aberdar, J. G. Owen, RhyI, J. E Jones, M! A., Ll.D., Merthyt W. Morgans, D.D., Caergybi, E. Evans, Dowlais, D. Price, jtjlaenhos. B. James, Ponthendry, J. Lloyd, Merthyr, E. Thomas, Casnewydd. JJ J?nes (Mathetes). Rh ymnji R.A.J ones, A bertawe, Oddiar gystal a Llythyrau cymmeradwyaeth i dy tawttl a gwedd us Mr. James, y mae genyf yr hyfrydwe&o'i gymmeradvvy».<vi syiwyrafudwyro Oymru vTlTA8 PUICK' Ph-»M Aberdar Ymofyner yn Absrdar a'r aoigylchoedd 4 Mr Morris Morris, 11, Ynyscynou Street, Cwm- Aberdare 8°' Yn*slw'd 4IELLHAB A CHYSUR IlTmcfi A — DRWV EN AI NT HOLLOWAY. £ TWeithre,Ja yr Enaint hynod hwn yn rhvfcddol mewn smwvthau a grwella hen glwyfau, cluniau drwg, cornwyd. yna a thonadau allan y croen pan rwbir ef ar y wineb. tieiddia a phura bob rhan ar <ii fynediad, gan ddyiatiWada yn lachaol ar y rhanau tufewnol. Gwellha drwy lankav yr holl hylifau anifeUaidd k pharai y daw i gyffyrddiad & hharhaol wy hyny d'7ga oddiamgylch wellhad cyflawn a Y Gt/mmalwst a'r Otvynegon I ddyoddefwyr oddiwrth hoenau dirdynol Gwynegon e'r uymmalw>t profa yr Enaint hwn yn anrahmiadwy. Wedi twyneneiniaid S dwfr twym. y mae gweithrediad yr Enaint hwn yn hynod; lleiha losgfa yn union, esmwytha Isoea tyna chwyddu i lawr, adsefydla rhediad y gwaed, a symuis yr afiechyd. Y mae Enaint Holloway yn feddyginiaeth anffaeledig at yr anliwyldebau uchod. «,Yr -m Enaint hwn yn wellhad sicr i'r Gwiwnya. Clafn Scrofula, neu Glefyd y Brenin, a'r anhWttleran croenol gwaethaf a flinant y teulu dynol. Nis gellir eu trin yn well na thrwy ddefnyddio Enaint Holloway, yn nghyda'i Relenau enwog, y rhai a weithredaut mor nerthS/ar y eytansoddiad, ac a burant y gwaed yn y fath fedcL.fel v diwreiddir yr anhwylderau yn hollo! o'r eorff, gan Mwya oddiamgylch gwbi wellhad. I dTarch-g/wyf, Fistulas, ac Enyniad Tufewnq, Y mae'r anhwylderau byn yn wir boenns i'r cor. at I meddwl, gan y gall gwyleidd-dra beru iddynt gael eu cuddio oddiwrth y cyfeillion agosaf. Y mae personau wed. pod yn dyeddef am flynvddau oddiwrth y Piles, ac anhwylderau cyffelyb, pan y gallent gael eu gwella yn union drwy ddef. nyddio Enaint Holloway, ac i effeithio eu gwellhad 8Q hunain heb hvsbyau eu haflechyd i neb. Cynnortbwya y Pelenau yr Enaint yn fawr, gan eu bod yn puro y gwa«<L rheoli ei gylchrediad, adnewyddu rhanau dadfeilieaig 1 bywiogi yr fcoll gyfundrefn. Diptheria, Bronchitis, Qyddfau Drwg, Peswch ac Anwpduu. Gellir gwella yr anhwylderau ayn drwy rwbio yr Enaint dair gwaith y dydd, ar y awddf, y ddwyfron, alr e-efn. Brdd iddo yn ftian dreiddio i fewn, a rhoddi esmwythad-,buan. Vn mhob achos o anwyd, Influenza, a Bronchitis canTynir • tiriniaeth hon gan effeithiolrwydd a diogelwch—yn Wir nid jw yn wybodu* ei bod wed: methu. Pob math 0 Afiechyd y Croen, Scrofula, a'r Clafri. Dylid defnyddio y Pelenau yn zvssylltiedig a'r Enaint, rhan fwyaf o'r anhwylderau can^nol» Coesau drwg Bronau drwg Lloagiadau PendJunod Brathiadau Mos. Coeoabay Cyrn meddal chetoes a Sand- Chiego-foot Llosg eira flies Cancrau Cymalau clwyfedig Dwylaw agenog Festulag ac anystwvth Elephantiasis Chu-ytldiad y Dolur gwddf Troedwst Cymmalwat Berw-losgiadau Ffrenau Crygui \fierhyd y corfif Didenau Dolurus Ennynfaoedd Penau dolurus Scurvy Yaw* irchollion Briwiau lliniorog Ar Werth yn sefydliad y Proffeswr'Holloway 533 oz. ford St-a t, W. C., L undain, ac 80, Maiden Lane' New York, a chan y rhan fwyaf o Fferyllwyr a gwerthwyr cytferi t wy 1 byd, am y prisiau canlynol:—is. lc.; 2s. 9c. • 4m 6ch.; lis.; 22s. 33s. ybi^ch. H U.S.— Y mae ennill mawr trwy gymmeryd y Pottu Irywat N.B.—Rhoddir cyurwyddiadau (yn Gyaj aeg neu yo Seeneg) i leifion o bob math o afiechyd gyda phao Mwet
DYDD MAWTH.
feCafwyd cryn ddigrifwch ar yr adeg yma, drwy i Telhaiarn wneyd sylw ar y modd y lleferid y gair, Rncsllanerchrugog gan y Saesou dwedai m-.i "Roast lamb and grog:" y gehvid y lie ganddynt; hwy yn gyffredin. Yna adrodriodd Talhaiarn y 9 desgrifiad a toddir yn llyfr Job o'r cadf-ircb; ac IÙroddodd wedi hyny ddarn barddonol ar yr an testun o waith Tudur Aled, a gyfansoddwyd yn y ddeuddegfed ganrif. Am y tri plipnriill goreu yn Oymraeg ar Elusen- Rarwch. G-wobr, dau gini. Beirnia •, Gwalchmai. Rbanwyd v wobr rhwng Teimladwy ae Iolo. Ateb- Odd Mr. W. Hughes (Trejioryn), Llanerchymedd, I r ffug.enw Teimhdwy ond ni wyddis pwy oedd 1010 Goch, gan na anfonodd ei enw priodol dan ■fiSl. ° Ynagystadleuafth ar y Delyn Bedal. Gwobr, Puna gini. Beirniad.J. Thomas, Ysw. Y goreu ,¡edd Miss Kste Jones, Tredegar, dysgybles Mr. SVost, Mothvr. 11 Am y Traetbawd goreu (yn Gymraeg). Beirn- ladol a By wgraffyddol, ar yr Ieithydd a'r Bardd enwog Dr. O-en Pua;he. Gwobr, deg gini. Beirniad. y Parch. W. Roberts (Ncfydd). Der- byniwyd cian gyfansoddiai, y rhai a farnwyd yn 8yfartal o ran teilyngdod, n rhauwyd y wobr rhyng- '^ynt, sef eiddo Mr Rowlands, Caerdydd. a Mr.T. Watkins (YnyrGwent), Bluenau. Canwyd t&n ean Miss Edith Wynne. Am y nôn nedwar lhis oreu (geirian Cymreig). Owobr, pum gini. Beirniad, J. Thomas, Ysw. Y goreu oedd eiddo Mr. J Conway Brow.Aldfrshot; y geiriau yn eiddu Mr. D Evans, Casnewydd. Y perflformiad gareu o Up quit thy Bower" (Brinley Richards). Gwobr, puua gini. Dim cys- tadleuapth. Am y Gan Genedlaethol oreu (Cymraeg), heb fod dros 24 o liriellau. Gwobr, tri gini, a medal arian. Beirniad, Gwalchmai. 17 o ymgeiswyr; goreu, J Ceiriog Hughes. Ymgyatadlu ar berftormio ar y b £ r-don»*g, yr 11nawd, "Breuddwyd y Frenines," gan Brinley ftichards Gwobr, gini, a bathodvn amn. Beirn. illd, Mr. Hulli.h, Cystadleuo id Miss Mary Ellen Navies, o Fflll t, a Miss Roberts, Caerlleon. En- nilIodd v flienaf a enwwyd. Canodd Miss Watts y Gwcw," a chafodd ei hencoro. Yna trhddododd Cynddelw araeth ar yr Eistedd- fod a dywedodd fod y sefydliad hwn yn perthyn yn unig i genedl y Cymry ac mai ei amcan oedd diwyllio meddyliau y genedl. Chwareuwyd unawd ar y pianoforte yn wir deil- ^ng gan Air, Walter Jones. LLEW LIAVYFO. — Hysbvsai Talhaiarn, yn ngbanol bunlietau y dor', fod Llew Llwyfo a'r Pwyllgor lleol, wedi gwnevd fyny a'u gilydd, ac y byddai iddoganu ton, &'r hyn y cydsyniodd. Yna cyflwynwyd y Parch, John Jenkins, Mor- ris, Llyuttvv, i sylw y gwyd.<fodoliot>, a thraddod- odd araeth udyddorol, yn rboddi hanes yr Eistedd- fod a gynnaliwyd yn Llvdaw y lIynedd; a dywedai fOd teimiad cn-f yrtO dros gael Eisteddfod yn cym- tneryd i fewn Llydaw Chvnaru. Am y Traethnwd goreu ar Gynnyrchion Llys- lenol Dytfi-yn Clivyd." Gwobr, deg gini, a bath- Odyn arian. Beirniad, Dr. J. C. D vies. Treffyn- aoa. Goren, Dr. T. F. Edwards, Dinbych. TESTLN Y GADAIR. Am yr Awdl oreu ar lilias. Gwohr, £20, a dladair farddonol Cvmlll am 1868 Beirniad, y Parch. W. Rces (Gwilym Hiraetifog), Llynlls.fiad. fiaeth suith o gyttns »diiiad»tt i law; ond barnai y Beirniad nad oedd un o honynt yn deilwng o'r ^obr. Wedi 1'r Parch. J. (iriffitbs, Castellnedd, gynnyg ^iolcbgarwch t'r cadeirydd, yr hyn a eifiwvd gan Mr. Mainwaring, ymaduwodd y dorf. Cynnaliwyd cynghetdd tn yr hwyr, ac er fod y gwlaw yn disgyn yn drwm, etto yr oe'id y babell yn orlawn hanner awe cyn amser dechreu. Un o'r Jarnau vr awd drwyddo oedd Oratorio Elijah, gan f Mendelsshon. f DYDD GWENER. 1,1. Y W Y D n, W. C WEST, YSW., CASTEIA ■5 RUTH IN. Am nsR o'r gloch vn y boreu, cyfarfu cyfeillion a thanysgrifwyr yr Eisteddfod yn neua id y sir, pan y mvnsgiad y flw- vddvn ddiweddaf dnn sylw. Gos- 1Ododd Mr. Willi;; ms y uiynegiad gerbron,a chafwyd fodfgwe.ddill yn ddvledus i'r iVrd. Williams,Chester, Yr oprldgweddill Yl1 aros i'r Yssrifenydd Cyffredmiol o jgl06 7s. Ar gynnygiad Mr. Hugh Owen, ac eiliad Mr. D. Seys Lewis, pasiwyd y .^ynegiad. Yna dewisiwyd lluaws o bersonau, yn ychwanegol y rhai blaeooriil, i wasnnaethu ar y pwyligor ^yffredinol am y tiwyd iyn d lyfod 1. Yn y prydnawn, perttoimiwyd y •' Messiah" gan Sorau unol y gwihanol dvefydd yn Nyffryn Clwyd, danlywyddiaeth Mr. HuUnh. Awd drwy y dernyn er boddlonrw dd cyff.edinol. Yr unig betb anny- tnunol oedd. i Miss Watts aael ei chynimeryd yn glaf yn ddisvKimvtli, yr hyn a'i haiialluogodd i igYtnrneryd rhan • n y gweithrediadau. Cynjiiliwyd cyngherdd ^rdderchcg yn yr hwyr, Pan y cynmierv, yd rhan yn y gweithrediadau gan y Personau a nodwyd eisoes. Yr oedd y cynuulliad lluosog, ac yncynnwys prif foneddigion a bon- eddigegny y gymmydogaelh. Ho'l srosti-u cynnaliad yr Eisteddfod eleni oedd ttir zC606 a choieddir gob. ithion cryf y bydd ych- ydig yn weddill wedi talu yr holl dreulion. Sydd yr Eisteddfod oesafi gael ei chynnal yn ^Oerhonddu; ac y m e yn achos o lawenydd i Oeall lod ysw ii o j^300 wedi ei danysgrifio eisoes tt*gat gostau yr Eisteddfod hono.