Έλληνες Πόντιοι από την (πρώην) Σοβιετική Ένωση. Εκφράσεις της ταυτότητας και της κοινωνικοποίησης στην Ελλάδα

Abstract

Στη διδακτορική μου διατριβή με τίτλο «Έλληνες Πόντιοι» από την (πρώην) Σοβιετική Ένωση. Εκφράσεις της Ταυτότητας και της Κοινωνικοποίησης στην Ελλάδα, επιχειρώ να διερευνήσω όψεις και εκδοχές της ατομικής και συλλογικής ταυτότητας των Ποντίων από την (πρώην) Σοβιετική Ένωση που έφθασαν στην Ελλάδα από τα τέλη της δεκαετίας του 1980 μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1990. Οι συγκεκριμένοι Πόντιοι συγκροτούν μια ομάδα που προβάλλει ιδιαίτερα πολιτισμικά χαρακτηριστικά για να διαφοροποιηθεί τόσο από διάφορες ομάδες Ποντίων που εγκαταστάθηκαν στην Ελλάδα σε προηγούμενες περιόδους όσο και από τα υπόλοιπα μέλη της κοινωνίας υποδοχής, διεκδικώντας τόσο την κατοχύρωση μιας ιδιαίτερης ταυτότητας όσο και την αναβάθμιση στην κοινωνική ιεραρχία. Σ’ αυτό το πλαίσιο, οι Πόντιοι εστιάζουν στην προβολή μιας συγκεκριμένης εκδοχής της ελληνικής ταυτότητας η οποία διαφοροποιείται από τα κυρίαρχα αξιακά και συμπεριφορικά πρότυπα της κοινωνίας υποδοχής. Η διαχείριση αυτής της ταυτότητας στο καθημερινό οικογενειακό, κοινωνικό και εργασιακό περιβάλλον, παράγει και προάγει διαφοροποιήσεις αλλά και ομογενοποιήσεις που ενισχύουν ή αμφισβητούν την αίσθηση μιας ιδιαίτερης ταυτότητας η οποία είχε διαμορφωθεί στην κοινωνία προέλευσης. Έτσι, οι Πόντιοι αποτελούν ένα κομβικό παράδειγμα διαμόρφωσης ταυτότητας ‘εν τω γίγνεσθαι’, μέσα από την ανάδειξη ή υποβάθμιση ορισμένων ιδιαίτερων πολιτισμικών χαρακτηριστικών τα οποία οριοθετούν ταυτίσεις με, ή/και διαφοροποιήσεις από τους «Ελλαδίτες Έλληνες», σε διάφορες κοινωνικές περιστάσεις. Η δική μου προσπάθεια αποσκοπεί μάλλον σε μια κριτική προσέγγιση των πρακτικών που προσδιορίζουν και αναδιαμορφώνουν την αίσθηση των ‘ορίων’ ως προς την κοινωνία υποδοχής, παρά σε μια οριστική αποτίμηση μιας παγιωμένης κοινωνικής διαφοροποίησης. Αυτή η αντίληψη που διαμορφώθηκε κατά την επαφή μου με τους Πόντιους στο ερευνητικό πεδίο, πιστεύω και ελπίζω ότι αποτυπώνεται τόσο στην προσέγγιση του ερευνητικού μου υλικού, όσο και στον τρόπο που οργανώνω την παρουσίασή του.