Μελέτη της σχέσης του πολυμορφισμού C677T του γονιδίου της αναγωγάσης του μεθυλενοτετραϋδροφυλλικού οξέος ( MTHFR ) και της ανταπόκρισης στη θεραπεία με μεθοτρεξάτη παιδιών με αιματολογικές κακοήθειες από τη Β. Ελλάδα

Abstract

The present dissertation aimed at investigating the possible association of the 5,10-methylenetetrahydrofolate reductase (MTHFR) C677T gene polymorphism with response to chemotherapy of children patients with acute lymphoblastic leukemia (ALL) from northern Greece. The study was retrospective in nature and included a total of 46 children, all Greek nationals, who had been treated for ALL between 1997 and 2004 with the ALL-BFM90/95 protocol, in the 2nd Pediatric University Clinic of AHEPA Hospital and the Department of Pediatric Oncology of Hippokration Hospital, both at Thessaloniki, Greece. The study was focused exclusively in the induction and consolidation phases of chemotherapy. Evaluation of response in terms of liver and heamatologic toxicity as well as efficacy of chemotherapy was based on the distribution of serum levels of alanine aminotransferase (ALT), hemoglobin concentration (Hb), white blood cell counts (WBC) and platelet counts (PLT), calculated from the original data as they had been recorded in the patients’ files. Genotyping of the MTHFR C677T polymorphism was accomplished through an RFLP method based on PCR amplification of the relevant portion of the MTHFR gene followed by restriction digestion of the amplified DNA with Hinf1. The distributions of the aforementioned laboratory parameters were then compared between patients carriers and non-carriers of the MTHFR 677T allele, within and between phases of the ALLBFM90/ 95 protocol. Non-carriers of the T allele (CC homozygotes) displayed a general tendency towards lower values of all four parameters studied (ALT, Hb, WBC, PLT) within the same treatment phase (induction and/or consolidation). The same subgroup of patients appeared to display larger differences in the distribution of the same parameters between the two phases of treatment. The above results may to indicate that non-carriage of the MTHFR 677T allele is associated with better response of children patients to chemotherapy, during the initial phases of the ALL-FM90/95 protocol.

Στην παρούσα διδακτορική διατριβή διερευνάται η πιθανή συσχέτιση του πολυμορφισμού MTHFR C677T, του γονιδίου της αναγωγάσης του 5,10-μεθυλενοτετραϋδροφυλλικού, με την ανταπόκριση στη θεραπεία με το πρωτόκολλο ALL-BFM90/95, παιδιών με οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία από τη βόρεια Ελλάδα τα οποία νοσηλεύτηκαν στη Β’ Παιδιατρική Κλινική του Νοσοκομείου ΑΧΕΠΑ και την Παιδοογκολογική Κλινική του Ιπποκράτειου Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης. Η μελέτη εστιάστηκε στις φάσεις Εφόδου και Εδραίωσης του πρωτοκόλλου, ενώ ως δείκτης ανταπόκρισης των ασθενών στη θεραπεία χρησιμοποιήθηκε η διακύμανση των εργαστηριακών παραμέτρων αμινοτρανσφεράση της αλανίνης (ALT) του ορού του αίματος, αιμοσφαιρίνη (Hb), συνολικός αριθμός λευκών αιμοσφαιρίων (WBC) και αριθμός αιμοπεταλίων (PLT), όπως αυτές καταγράφηκαν στους φακέλους νοσηλείας των ασθενών. Ο γονοτυπικός έλεγχος του πολυμορφισμού έγινε με ενίσχυση του αντίστοιχου τμήματος του γονιδίου MTHFR με την αλυσιδωτή αντίδραση της πολυμεράσης (PCR) με ειδικούς εκκινητές και συνακόλουθη πέψη του ενισχυμένου DNA με την ενδονουκλεάση περιορισμού Hinf1. Στη συνέχεια έγινε σύγκριση των κατανομών των μέσων όρων των παραπάνω εργαστηριακών παραμέτρων ανάμεσα στους ασθενείς φορείς του MTHFR 677T αλληλομόρφου και τους ασθενείς μη-φορείς (με MTHFR 677CC γονότυπο). Διαπιστώθηκε, αφενός μια γενική τάση των MTHFR 677CC ομοζυγωτών να εμφανίζουν χαμηλότερες τιμές και των τεσσάρων παραμέτρων (ALT, Hb, WBC, PLT) στην ίδια φάση θεραπείας (Εφόδου ή Εδραίωσης) και, αφ΄ετέρου, ότι οι διαφορές στις κατανομές των ίδιων παραμέτρων μεταξύ των φάσεων Εφόδου και Εδραίωσης, είναι εντονότερες στους MTHFR 677CC ομοζυγώτες από ότι στους φορείς του MTHFR 677Τ αλληλομόρφου. Τα αποτελέσματα αυτά θα μπορούσαν να ερμηνευθούν ως μια ένδειξη καλύτερης ανταπόκρισης των MTHFR 677CC ομοζυγωτών στη χημειοθεραπεία με το πρωτόκολλο ALL-BFM90/95.