Ο ήρωας και το σύμπλεγμα: ο Οιδίπους στη Γαλλία μετά τον Σοφοκλή και τον Freud

Abstract

[…] Στόχος της παρούσας διατριβής είναι να ερευνήσει την «εξέλιξη» του μύθου, αρχής γενομένης από Σοφοκλή, έως τον Freud και κατά τον 20ο αιώνα. Σ’ αυτό το πλαίσιο πρώτο μέλημα, στις σελίδες που ακολουθούν, είναι η άμεση διερεύνηση θεωριών που με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο επηρέασαν το θέμα³ και η εξέταση της σχέσης τους. Κατόπιν, με δεδομένο πως η Ψυχανάλυση έστρεψε το ενδιαφέρον στο ζήτημα των ενδοοικογενειακών σχέσεων, θα παρακολουθήσουμε την πορεία του Θηβαίου ήρωα από την αρχαιότητα έως το γαλλικό θέατρο του 19ου αιώνα μεσ’ απ’ το πρίσμα των σχέσεων μεταξύ των μελών της οικογένειας⁴ και του ζητήματος των ευθυνών και θα καταλήξουμε στον 20ο αιώνα όπου θα εξετάσουμε τη φροϋδική θεωρία για το οιδιπόδειο σύμπλεγμα, όπως αυτή διαμορφώθηκε με αφετηρία το έργο του Σοφοκλή, αλλά και τον επιστημονικό «διάλογο» που ακολούθησε την εμφάνισή της. Πριν και μετά το κεφάλαιο για το Οιδιπόδειο θα μελετήσουμε τρία σημαντικά γαλλικά έργα, με θέμα τον Οιδίποδα, τόσο ως αυτόνομα όσο και ως κείμενα που επηρεάστηκαν τα πορίσματα της ψυχανάλυσης και δη εκείνης του Freud. Έχοντας, όμως, θέσει ως στόχο του ανά χείρας κειμένου τη μελέτη ενός «μύθου», όπως αυτός εκφράστηκε μέσω του γραπτού - κυρίως - λόγου, δηλαδή της λογοτεχνίας (σε διάφορες μορφές της και δη στη θεατρική), το πρώτο ζήτημα που ανακύπτει είναι αυτό της ερμηνείας.