Η θεώρηση του χρόνου στην εννοιολογική τέχνη 1960-1975

Abstract

[…] Αντικείμενο της εργασίας: Η συγκεκριμένη έρευνα εξετάζει τα εννοιολογικά έργα που παρουσιάστηκαν από το 1960 μέχρι το 1975, αν και σύμφωνα με διάφορους θεωρητικούς η πιο σημαντική περίοδος της εννοιολογικής τέχνης τοποθετείται μεταξύ του 1966 και του 1972.¹¹ Η περίοδος 1960-1975, επιλέγεται για να καλυφθεί ένα ευρύτερο φάσμα, που περιλαμβάνει την πορεία της εννοιολογικής τέχνης από τα πρώτα στάδια πριν την άνθησή της, μέχρι και τα αποτελέσματα μετά την ωρίμανσή της. Στις δεκαετίες του '60 και του '70 εμφανίζεται ένα ιδιαίτερο είδος εννοιολογικών έργων, που συνδέεται με τις performances. Το κύριο χαρακτηριστικό τους είναι ότι η διαδικασία της εκτέλεσής τους διασώζεται με διάφορα τεκμήρια, όπως γίνεται και με την εκτέλεση μιας performance. Σε πολλές περιπτώσεις η εκτέλεση των έργων ακολουθεί καθορισμένο χρονοδιάγραμμα, θέτοντας τη μέτρηση του χρόνου ως απαραίτητη συνθήκη για την υλοποίησή τους. Στην υλοποίηση των έργων μπορεί να περιλαμβάνεται η επανάληψη μιας δράσης οε τακτικούς χρόνους, να ορίζονται διαδικασίες που διαρκούν συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα, ή δράσεις που εκτελούνται ταυτόχρονα. Στην εργασία αυτή τα συγκεκριμένα έργα χαρακτηρίζονται ως «έργα διαδικασίας-τεκμηρίωσης». Η έρευνα επικεντρώνεται στα έργα που εκτελούνται με καθορισμένο χρονοδιάγραμμα και το θέμα τους επίσης αναφέρεται στο χρόνο. Η αναφορά στο χρόνο γίνεται σύμφωνα με τις λειτουργίες που του αποδίδονται¹², όπως στο χρόνο ως μετρήσιμη ποσότητα και στο χρόνο ως παραγωγή, δηλαδή στη μηχανική και χρηστική λειτουργία του χρόνου, στο χρόνο ως φορέα αλλαγών, ως όρο της ιστορίας και ως όρο της συνείδησης της ύπαρξης. Ανάλογα με το έργο, εξετάζονται και οι χρόνοι της διαδικασίας εκτέλεσής του με κριτήρια τη διάρκεια, την επανάληψη και τις ταυτόχρονες δράσεις, σε συνδυασμό με την αναφορά του στο χρόνο και τη λειτουργία που του αποδίδεται. Σκοπός της εργασίας: Σκοπός της εργασίας είναι να εξακριβωθούν οι συνθήκες, υπό τις οποίες οι χρόνοι της εκτέλεσης ενός έργου «διαδικασίας-τεκμηρίωσης» που αναφέρονται στο χρόνο επηρεάζουν και το νόημά του. Υπό ορισμένες συνθήκες, οι χρόνοι της εκτέλεσης ενός έργου «διαδικασίας-τεκμηρίωσης» είναι τόσο σημαντικοί, ώστε η συνολική διάρκεια της εκτέλεσης του έργου, η τάξη της επανάληψης μιας συγκεκριμένης δράσης, ή η εκτέλεση ταυτόχρονων δράσεων κατά την υλοποίησή του μπορούν να επηρεάσουν καθοριστικά το νόημά του. Τέλος προκύπτει, ότι υπό ορισμένες συνθήκες ο χρόνος που διαρκεί η διαδικασία της εκτέλεσης ενός έργου, μπορεί να λειτουργήσει τόσο καθοριστικά, ώστε να αποτελέσει εκφραστικό μέσο. […]