Εδαφικοί παράγοντες που επηρεάζουν τη διαθεσιμότητα του 134Cs σε φυτά ηλίανθου και σόγιας

Abstract

134Cs uptake by sunflower and soybean plants grown on seven different soils and its relation to soil properties were studied in a greenhouse pot experiment. Sunflower and soy bean plants were grown for three and two successive periods, respectively. 134Cs plant uptake was expressed as the transfer factor (TF) (Bq Kg-1 plant/Bq Kg-1 snl) and as daily plant uptake (flux) (Bq pot-1 day-) for the studied soils and for both plants, no consistent trend of TF5 with time was observed. The use of fluxes, in general, provided less variable results than TF5 and stronger functional relationships. A negative power functional relationship between exchangeable potassium expressed as a percentage of CEC of each soil and 134Cs TF5 and fluxes was found. This relationship explained up to 90% and 85% of the variability of 134Cs fluxes for sunflower and soybean plants, respectively. In addition, strong negative relationships between the potassium Q/I characteristics in soils and 134Cs uptake were observed and explained up to 93% and 76% of the variability of 134Cs uptake values for sunflower and soybean respectively. The results of the present study suggested that soil and plant characteristics may affect 134Cs uptake more than that of K. Finally, no 134Cs was detected in the oils extracted from seeds of both plants with high concentration of 134Cs.

Σε πείραμα θερμοκηπίου με γλάστρες σε έξι επαναλήψεις μελετήθηκε η επίδραση των ιδιοτήτων επτά γεωργικών εδαφών στην απορρόφηση του 134Cs από φυτά ηλίανθου και σόγιας. Για να εκτιμηθεί η επίδραση του χρόνου στη διαθεσιμότητα του 134Cs τα φυτά του ηλίανθου καλλιεργήθηκαν για τρεις περιόδους και της σόγιας για δύο. Για την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων χρησιμοποιήθηκαν δύο τρόποι, ο συντελεστής μεταφοράς του 134Cs (Σ Μ) (Bq kg-1 Ξ Β φυτού/Bq kg-1 Ξ Β έδαφος) και η ημερήσια απορρόφηση ανά γλάστρα (Η.Α.Γ.) (Bq γλάστρα-1 ημέρα-). Δεν παρατηρήθηκε κάποια σταθερή τάση (αυξητική ή πτωτική) των Σ Μ του 134Cs με το χρόνο. Βρέθηκε μία σημαντική αρνητική εκθετική σχέση των Σ Μ του 134Cs με τη συγκέντρωση του ανταλλάξιμου Κ όταν αυτό εκφράστηκε σαν ποσοστό της Ι.Α.Κ. των εδαφών, η οποία στη περίπτωση του ηλίανθου ερμήνευσε το 89% της διακύμανσης των Σ Μ του 134Cs. Με τη χρήση παραμέτρων των καμπυλών ρυθμιστικής ικανότητας των εδαφών για το Κ ερμηνεύθηκε έως και το 93% της διακύμανσης των τιμών της Η.Α.Γ. Παρατηρήθηκε διαφορετική κατανομή των 134Cs και Κ στα διάφορα μέρη των δύο φυτικών ειδών, ενώ είναι πιθανόν τα φυτά να απορροφούν επιλεκτικά το Κ σε βάρος του 134Cs από το έδαφος. Τέλος, δεν ανιχνεύθηκε 134Cs στα σπορέλαια που εκχυλίστηκαν από σπόρους των δύο φυτικών ειδών με μεγάλη συγκέντρωση 134Cs.