Συγκριτική μελέτη μεταξύ μαστογραφίας και μαγνητικού συντονισμού σε ασθενείς με καρκίνο του μαστού

Abstract

Τhis study was completed in three consecutive stages: Stage A: performed at the Radiology Department of Athens University, "Areteion" Hospital, between May 1993 and May 1994. The aim was to assess the feasibility of magnetic resonance mammography (MRM) in a 0.5 Tesla system (without a dedicated breast coil or post-processing software) and to identify criteria of differential diagnosis between breast cancer (BC) and benign lesions. In total, 35 women with already known or very probable BC and with a recent X-ray mammogram (MG), had undergone MRM a few days before surgery. The main conclusions were: a) MRM is feasible in a 0.5 T magnet, but without a dedicated coil its spatial resolution is limited and without dedicated post-processing software its evaluation is time-consuming, b) MRM is more accurate than MG for evaluating the extent of BC, c) there is a considerable overlap of the imaging features of BC and benign foci. Stage B: performed at "Hygeia" Hospital (Athens, Greece), between July 1994 and August 1999. It was designed to prospectively evaluate the previously defined criteria of differential diagnosis between BC and benign lesions. 95 women with variable suspicion of BC, based on clinical examination or MG findings, had undergone MRM in a 0.5 T system of newer technology, equipped with dedicated breast coil and post-processing software. The sensitivity, specificity, PPV, NPV and accuracy of MRM were found 91%, 72%, 51%, 96% and 76% respectively, compared to 59%, 55%, 30%, 80% and 51% of MG. The combination of MRM and MG provided a 100% sensitivity for BC detection, regardless of the histological type. Stage C: performed at "Hygeia" Hospital (Athens, Greece), between September 1999 and December 2007. It was a prospective study, designed to compare MRM and MG in various subgroups of patients. 725 women were included. All MRM examinations were performed in a 1.5 T system with a dedicated coil, power injector and post-processing software. The sensitivity, specificity, PPV, NPV and accuracy of MRM were found 97%, 78%, 56%, 99% and 83% respectively, compared to 81%, 57%, 34%, 91% and 62% of MG. The combination of MRM and MG provided a 100% sensitivity for BC detection, regardless of the histological type. Conclusions: a) MRM should be performed in high field (1.5 T) magnets, equipped with dedicated coil and software and with the use of a power injector, b) standarization of the technique and diagnostic criteria is mandatory, c) the sensitivity and NPV of MRM for infiltrative BC are practically 100%, but one must be carefull with the diffuse type of infiltrative lobular BC which can have an atypical appearance, d) DCIS cases can be missed by MRM, e) MRM has a moderate specificity, f) MRM can be useful for defining the exact extent of BC (especially in dense breasts), for differentiating scar from tumor relapse, for screening high-risk patients, for assessing residual tumor after a recent lumpectomy, for evaluating patients with metastatic cancer of uknown origin and, generally, in any case with ambiguous findings on MG or clinical examination.

Η διατριβή αυτή εκπονήθηκε σε τρία (3) διαδοχικά στάδια: Στάδιο Α': διενεργήθηκε στο Εργαστήριο Ακτινολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, στο "Αρεταίειο" Νοσοκομείο, κατά το χρονικό διάστημα Μάιος 1993-Μάιος 1994. Εκτιμήθηκε η δυνατότητα διενέργειας μαγνητικής τομογραφίας μαστών (ΜΜ) σε μαγνητικό τομογράφο (ΜΤ) χαμηλής ισχύος 0,5 Tesla (χωρίς ειδικό πηνίο και λογισμικό μετεπεξεργασίας) και επιχειρήθηκε η αναγνώριση διαγνωστικών κριτηρίων για διάκριση καρκίνου μαστού (ΚΜ) από καλοήθεις εστίες. Συνολικά, 35 γυναίκες με γνωστό ή πολύ πιθανό ΚΜ και διαθέσιμη πρόσφατη μαστογραφία (ΜΓ) υποβλήθηκαν σε ΜΜ λίγες ημέρες πριν τη χειρουργική επέμβαση ή βιοψία. Τα βασικά συμπεράσματα ήταν: α) η ΜΜ είναι εφικτή σε ΜΤ ισχύος 0,5 Τ, αν και χωρίς ειδικό πηνίο η διακριτική της ικανότητα είναι περιορισμένη και χωρίς ειδικό λογισμικό η μελέτη της είναι πολύ χρονοβόρα, β) η ΜΜ είναι πιο ακριβής από τη ΜΓ στην εκτίμηση της έκτασης του ΚΜ, γ) υπάρχει σημαντική αλληλεπικάλυψη των απεικονιστικών χαρακτηριστικών μεταξύ ΚΜ και καλοήθων εστιών. Στάδιο Β': διενεργήθηκε στο Δ.Θ.Κ.Α. "Υγεία", μεταξύ Ιουλίου 1994 και Αυγούστου 1999. Επρόκειτο για προοπτική μελέτη με σκοπό την αξιολόγηση κριτηρίων της ΜΜ για διαφορική διάγνωση μεταξύ ΚΜ και καλοήθων εστιών. Συμπεριέλαβε 95 γυναίκες με διαφόρου βαθμού κλινική υποψία για ΚΜ, που είχαν πρόσφατη ΜΓ και υποβλήθηκαν σε ΜΜ σε ΜΤ ισχύος 0,5 Τ αλλά νεότερης τεχνολογίας και εξοπλισμένο με ειδικό πηνίο και λογισμικό μετεπεξεργασίας. Η ευαισθησία, ειδικότητα, θετική προγνωστική αξία (ΘΠΑ), αρνητική προγνωστική αξία (ΑΠΑ) και ακρίβεια της ΜΜ ήταν αντίστοιχα 91%, 72%, 51%, 96% και 76% έναντι 59%, 55%, 30%, 80% και 51% της ΜΓ. Ο συνδυασμός ΜΜ και ΜΓ παρείχε ευαισθησία 100% για όλους τους τύπους ΚΜ. Στάδιο Γ: διενεργήθηκε στο Δ.Θ.Κ.Α. "Υγεία", μεταξύ Σεπτεμβρίου 1999 και Δεκεμβρίου 2007. Επρόκειτο για προοπτική μελέτη με σκοπό τη συγκριτική αξιολόγηση ΜΓ και ΜΜ σε διάφορες ομάδες ασθενών. Μελετήθηκαν 725 γυναίκες. Όλες οι εξετάσεις ΜΜ έγιναν σε σύστημα 1,5 Τ με ειδικό πηνίο, ειδικό λογισμικό και μηχανικό εγχυτή σκιαγραφικού. Η ευαισθησία, ειδικότητα, ΘΠΑ, ΑΠΑ και ακρίβεια της ΜΜ ήταν αντίστοιχα 97%, 78%, 56%, 99% και 83% έναντι 81%, 57%, 34%, 91% και 62% της ΜΓ. Ο συνδυασμός ΜΜ και ΜΓ παρείχε ευαισθησία 100% για όλους τους τύπους ΚΜ. Γενικά συμπεράσματα: α) Η ΜΜ πρέπει να εκτελείται σε ΜΤ 1,5 Τ εξοπλισμένο με ειδικό πηνίο και λογισμικό και εγχυτή, β) είναι αναγκαία η τυποποίηση της τεχνικής και των διαγνωστικών κριτηρίων της εξέτασης , γ) Η ευαισθησία και ΑΠΑ είναι πρακτικά 100% για διηθητικό ΚΜ, αλλά χρειάζεται προσοχή στην περίπτωση του διάχυτου διηθητικού λοβιακού ΚΜ που μπορεί να έχει άτυπη απεικόνιση, δ) περιπτώσεις DCIS μπορεί να διαφύγουν της ΜΜ, ε) η ειδικότητα της ΜΜ είναι μέτρια, στ) η ΜΜ είναι χρήσιμη στην ακριβή εκτίμηση της έκτασης ΚΜ ιδίως σε πυκνό μαστό, στη διάκριση ουλής από υποτροπή ΚΜ, στον προληπτικό έλεγχο γυναικών υψηλού κινδύνου, στην εκτίμηση υπολείμματος μετά από ογκεκτομή, στη μελέτη ασθενών με μεταστατικό καρκίνο αγνώστου πρωτοπαθούς εστίας και σε κάθε περίπτωση με αμφίβολα ευρήματα στη ΜΓ και την κλινική εξέταση.