Η παιδική λογοτεχνία στην πρωτοσχολική εκπαίδευση (Πρώτη και Δευτέρα τάξη) ως μέσο της λογοτεχνικής εξοικείωσης και της γλωσσικής ανάπτυξης του παιδιού

Abstract

The present thesis explores literature as a means for language development and familiarisation with literature of pupils in early primary school using the reader response theory and the reading of polyphony. It is an approach based on a combination of W. Isef’s reader response theory and M.M. Bakhtin's theory of polyphony and dialogism. We have conducted our research in two primary school classes of Grade A' and two of Grade B' in three primary schools in Attica using experiential qualitative research methods containing elements of action research. Major conclusions: - There have been four categories of reader response each including subcategories which map the process of reader response. - The autonomy of literature in the school curriculum as well as practicing the reading of entire children's books develops the creative dialogue among text reader and co-reader. - It strengthens student language development and their love for reading books. - Using as a method reader response theory and the reading of polyphony can become a flexible and operational tool in the teaching of literature.

Η παρούσα διατριβή επιχειρεί να διερευνήσει τη λογοτεχνία στην πρωτοσχολική ηλικία ως μέσο γλωσσικής ανάπτυξης και λογοτεχνικής εξοικείωσης των μαθητών μέσα από την αναγνωστική ανταπόκριση και την ανάγνωση της πολυφωνικότητας. Πρόκειται για συνδυαστική προσέγγιση της θεωρίας της αναγνωστικής ανταπόκρισης του W. Iser και της θεωρίας της πολυφωνικότητας και διαλογικότητας του M.M. Bakhtin. Πραγματοποιήθηκε εμπειρική ποιοτική έρευνα με στοιχεία έρευνας δράσης σε δυο τμήματα της Α’ και δυο της Β’ δημοτικού σε τρία Δημοτικά Σχολεία της Αττικής. Σημαντικότερα πορίσματα: - Προέκυψαν τέσσερις κατηγορίες αναγνωστικής ανταπόκρισης με τις υποκατηγορίες τους οι οποίες και χαρτογραφούν τη διαδικασία της αναγνωστικής ανταπόκρισης. - Η αυτονομία της λογοτεχνίας στο σχολικό πρόγραμμα και η ανάγνωση ολόκληρων παιδικών βιβλίων αναπτύσσει το δημιουργικό διάλογο κειμένου-αναγνώστη-συναναγνώστη. - Ενδυναμώνεται η γλωσσική ανάπτυξη των μαθητών και η φιλαναγνωσία. - Η προσέγγιση της αναγνωστικής ανταπόκρισης και της ανάγνωσης της πολυφωνικότητας αποτελεί ευέλικτο και λειτουργικό εργαλείο στη διδακτική της λογοτεχνίας.