Μελέτη ασθενών με ισχαιμική κολίτιδα

Abstract

Objectives: Evaluation of laboratory findings (including tests for thrombophilia, lipid and autoimmunity profile) as well as, recording clinical characteristics from 56 cases of ischemic colitis (IC).Methods: Laboratory tests were evaluated in 56 cases of IC and the findings were compared with a group of 44 controls, individuals with known predisposing factors of IC but no evidence of the disease. Parameters measured were: Complete blood count, fibrinogen, coagulation, biochemical, lipidemic and autoimmune profile. Regarding to thrombophilic factors; protein C (PC), protein S (PS), antithrombin (AT), resistance to activated protein C (APCR), lupus anticoagulant (LA) and genetic factors such as, factor V G1691A mutation (FV Leiden), prothrombin 20210G/A mutation, methylenetetrahydrofolate reductase (MTHFR) gene C677T & A1298C mutations and plasminogen activator inhibitor-1 (PAI-1) gene 5G/4G & 4G/4G polymorphisms.Results: Main presenting symptoms were: abdominal pain (82.1%) and bloody diarrhea (80.4%). Schock (systolic pressure < 90 mmHg) was observed in 19.6%. The most common disease locations were rectosigmoid (42.9%) and splenic flexure (30.4%), while the prevalence of the extensive form (involving more than 1 of the other two locations) and right colon involvement were 25% and 1.8%, respectively. The mean duration of hospitalization was 5.6 ± 2.88 days. Of the 56 patients only three needed surgical treatment and one, eventually, died as a result of the disease. The absolute lymphocyte count had a tendency to be lower in the IC group (p = .080) with lymphopenia (< 1200/μl) most prevalent (χ2(2)= 7.925, p=.019). The platelet count was higher and the mean platelet volume (MPV) lower in the IC group (p = .0005 and p = .039, respectively). Hyponatremia (Na < 136 mmol/l) was more common in the IC group 19.6% vs 4.5% (χ2(2)= 7.133, p=.028). HDL cholesterol levels > 40 mg/dl were significantly more common in male patients than in male controls 76.9% vs 35.7% (χ2(1)= 6.034, p=.014), while in females, levels > 50 mg/dl tended to be more prevalent in the IC group, 60.0% vs 28.6% (χ2(1)= 3.548, p= .060). The values of apolipoprotein B (APOB) were lower (p = .028) in the same group. Significant difference was noted in the values of PT and aPTT (p = .0005 for each parameter). Prolongation of PT (> 14 sec) was most commonly observed in IC patients 67.9% vs 18.2% (χ2(1)= 24.478, p= .0005), while prolongation of aPTT (> 35 sec) was 10.7% vs 4.5%, respectively, but not significant. Patients compared to controls seem to have high prevalence of PC and AT deficiencies (p= .003, FET & χ2(1)= 4.786, p= .029, respectively), as well as elevated percentages of resistance to the action of APC (p = .030, FET) and presence of LA (p = .037, FET). Additionally, high fibrinogen levels (>440 mg/dl) were significantly more common in the IC group (χ2(1)= 15.426, p= .0005). Finally, homozygotes for MTHFR A1298C & C677T mutations tended to be more in the patients group (χ2(2)= 5.582, p = .061 & χ2(2)= 1.291, p= .525, respectively) while, the prevalence of 5G/4G & 4G/4G PAI-1 gene polymorphisms were significantly elevated in the same group, in contrast to the wild type (χ2(2)= 6.973, p = .031). No significant results arose from the neutrophils to lymphocytes ratio (N/L), the autoimmunity tests and the rest of the parameters tested.Multivariate analysis was performed to determine the effects of lipids and prothrombotic factors in IC. Increased HDL levels were associated with an increased likelihood of exhibiting IC (OR 1.119; 95% CI 1.039-1.204) and increased APOB levels were associated with a reduced probability of IC (OR 0.948; 95% CI 0.916-0.981). Furthermore, individuals with 5G/4G polymorphism were 12.29 times more likely to exhibit IC than others without the polymorphism (OR 12.29; 95% CI 2.26-67.00). For each unit reduction in the APCR the odds of having IC increases by a factor of 11.24 (OR 11.24; 95% CI 1.43-90.91), while increased fibrinogen levels were associated with an increased probability of IC (OR 1.013; 95% CI 1.003-1.023).(FET: Fischer’s Exact Test, OR: Odds ratio, CI: Confidence intervals)Conclusion: This study suggests that in IC patients, compared to individuals with known predisposing factors for IC, there is a background of hypercoagulability, both hereditary and aquired. IC, although, called “ischemic” seems to be differentiated from the cardiovascular disease (CVD). Platelets in these patients, seem, to function in a different way than in CVD and are possibly activated. Patients with IC seem to have a chronic, subclinical vitamin K deficiency. Autoimmunity has no role in the aetiology and pathophysiology of IC.

Σκοπός: Εκτίμηση εργαστηριακών ευρημάτων (συμπεριλαμβανομένων εξετάσεων θρομβοφιλίας, λιπιδαιμικού και ανοσολογικού προφίλ) καθώς και καταγραφή των κλινικών χαρακτηριστικών ασθενών με ισχαιμική κολίτιδα (ΙΚ).Μέθοδοι: Εκτιμήθηκαν εργαστηριακές παράμετροι σε 56 ασθενείς με ΙΚ και έγινε σύγκριση των ευρημάτων με ομάδα 44 μαρτύρων, που περιελάμβανε άτομα με γνωστούς προδιαθεσικούς παράγοντες για ΙΚ. Συγκεκριμένα εξετάστηκαν: Γενική αίματος, έλεγχος πηκτικότητας, ινωδογόνο, βιοχημικό, λιπιδαιμικό και ανοσολογικό προφίλ. Όσον αφορά στους παράγοντες θρομβοφιλίας: πρωτεΐνη C (PC), πρωτεΐνη S (PS), αντιθρομβίνη (AT), αντίσταση στην ενεργοποιημένη πρωτεΐνη C (APCR), αντιπηκτικό λύκου (LA) και γενετικοί παράγοντες όπως: η μετάλλαξη G1691A του παράγοντα V (FV Leiden), η μετάλλαξη G20210A του γονιδίου της προθρομβίνης, οι μεταλλάξεις C677T & A1298C του γονιδίου της μεθυλενοτετραϋδροφολικής ρεδουκτάσης (MTHFR) και οι 5G/4G & 4G/4G πολυμορφισμοί του αναστολέα του ενεργοποιητή του πλασμινογόνου-1 (PAI-1).Αποτελέσματα: Κύρια συμπτώματα κατά την εισαγωγή ήταν: κοιλιακό άλγος (82.1%) και διάρροια με αιμορραγική πρόσμιξη (80.4%). Καταπληξία (συστολική αρτηριακή πίεση < 90 mmHg) παρατηρήθηκε σε ποσοστό 19.6%. Συχνότερες εντοπίσεις της νόσου ήταν το ορθοσιγμοειδές (42.9%) και η σπληνική καμπή (30.4%), με τη συχνότητα της εκτεταμένης μορφής και της προσβολής του δεξιού κόλου να προσεγγίζουν το 25% και 1.8% αντίστοιχα. Ο μέσος χρόνος νοσηλείας ήταν 5.6 ± 2.88 ημέρες. Από τους 56 ασθενείς που νοσηλεύτηκαν στο τμήμα μας μόνο τρείς χρειάστηκαν χειρουργική θεραπεία και ένας κατέληξε λόγω της νόσου.Ο απόλυτος αριθμός των λεμφοκυττάρων είχε την τάση να είναι μικρότερος στην ομάδα της ΙΚ (p = .080) με την λεμφοπενία (< 1200/μl) να είναι συχνότερη στην ομάδα αυτή (χ2(2)= 7.925, p=.019). Στην ίδια ομάδα ο αριθμός των αιμοπεταλίων ήταν μεγαλύτερος και ο μέσος όγκος των αιμοπεταλίων (MPV) μικρότερος (p = .0005 και p = .039, αντίστοιχα). Η υπονατριαιμία (Na < 136 mmol/l) ήταν, επίσης, συχνότερη στην ομάδα της ΙΚ 19.6% vs 4.5% (χ2(2)= 7.133, p=.028). Επίπεδα της HDL > 40 mg/dl ήταν σημαντικά πιο συχνά στους άνδρες ασθενείς σε σχέση με τους άνδρες μάρτυρες 76.9% vs 35.7% (χ2(1)= 6.034, p=.014), ενώ στις γυναίκες επίπεδα > 50 mg/dl είχαν την τάση να είναι πιο συχνά στην ομάδα των ασθενών, 60.0% vs 28.6% (χ2(1)= 3.548, p= .060). Οι τιμές της APOB ήταν χαμηλότερες (p = .028) στην ομάδα της ΙΚ. Σημαντικές διαφορές παρατηρήθηκαν και στις τιμές των PT και aPTT (p = .0005, για κάθε μεταβλητή). Παράταση του PT (> 14 sec) παρατηρήθηκε στους ασθενείς με ΙΚ, 67.9% vs 18.2% (χ2(1)= 24.478, p= .0005), ενώ στην ίδια ομάδα καταγράφηκε και παράταση του aPTT (> 35 sec), 10.7% vs 4.5%, αντίστοιχα, όχι όμως στατιστικά σημαντική. Οι ασθενείς συγκρινόμενοι με τους μάρτυρες είχαν υψηλή επίπτωση ανεπάρκειας PC & AT (p= .003, FET & χ2(1)= 4.786, p= .029, αντίστοιχα), όπως, επίσης, και υψηλά ποσοστά αντίστασης στη δράση της APC (p = .030, FET) και παρουσίας LA (p = .037, FET). Επιπρόσθετα, στην ομάδα της ΙΚ τα υψηλά επίπεδα ινωδογόνου (>440 mg/dl) ήταν συχνότερα (χ2(1)= 15.426, p= .0005). Τέλος, οι ομοζυγώτες για τις μεταλλάξεις A1298C & C677T του γονιδίου της MTHFR ήταν περισσότεροι στην ομάδα των ασθενών (χ2(2)= 5.582, p = .061 & χ2(2)= 1.291, p= .525, αντίστοιχα) ενώ, η επίπτωση των πολυμορφισμών 5G/4G & 4G/4G του γονιδίου του PAI-1 ήταν σημαντικά αυξημένη στην ίδια ομάδα, σε αντίθεση με τον φυσιολογικό γονότυπο (χ2(2)= 6.973, p = .031). Δεν προέκυψαν σημαντικά αποτελέσματα όσον αφορά στο πηλίκο ουδετεροφίλων προς λεμφοκύτταρα (N/L), στις εξετάσεις αυτοανοσίας καθώς και στις υπόλοιπες παραμέτρους που εξετάστηκαν.Έγινε πολυπαραγοντική μελέτη για να καθοριστεί η επίδραση των λιπιδίων και των παραγόντων που προάγουν την θρόμβωση στην ΙΚ. Αύξηση των επιπέδων της HDL σχετίζεται με αυξημένη πιθανότητα εκδήλωσης ΙΚ (OR 1.119; 95% CI 1.039-1.204) και αύξηση των επιπέδων της APOB με μείωση της πιθανότητας για ΙΚ (OR 0.948; 95% CI 0.916-0.981). Επιπλέον, άτομα με τον πολυμορφισμό 5G/4G είναι 12.29 φορές πιο πιθανό να εκδηλώσουν ΙΚ σε σχέση με άλλους που δεν φέρουν τον πολυμορφισμό (OR 12.29; 95% CI 2.26-67.00). Για κάθε μονάδα μείωσης της τιμής της APCR η πιθανότητα για ΙΚ αυξάνεται κατά 11.24 φορές (OR 11.24; 95% CI 1.43-90.91), ενώ η αύξηση των επιπέδων του ινωδογόνου σχετίζεται με αύξηση της πιθανότητας για ΙΚ (OR 1.013; 95% CI 1.003-1.023). (FET: Fischer’s Exact Test, OR: Odds ratio, CI: Confidence intervals)Συμπεράσματα: Από την μελέτη αυτή φαίνεται ότι οι ασθενείς με ΙΚ, συγκρινόμενοι με άτομα που έχουν γνωστούς προδιαθεσικούς παράγοντες για ΙΚ, έχουν ένα υπόβαθρο υπερπηκτικότητας, κληρονομικής και επίκτητης. Παρόλο, που ονομάζεται «ισχαιμική», η αιτιολογία και παθοφυσιολογία της φαίνεται να διαφοροποιούνται από την ισχαιμική καρδιαγγειακή νόσο (ΚΑΝ). Τα αιμοπετάλια στους ασθενείς με ΙΚ, φαίνεται να λειτουργούν με διαφορετικό τρόπο σε σχέση με αυτά στην ΚΑΝ και είναι πιθανώς ενεργοποιημένα. Επίσης, στους ασθενείς με ΙΚ, ενδεχομένως, να υπάρχει χρόνια, υποκλινική ανεπάρκεια της βιταμίνης Κ. Τέλος, η αυτοανοσία δεν φαίνεται να παίζει κάποιο ρόλο στην αιτιολογία και παθοφυσιολογία της ΙΚ.