Τα οικονομικά της ανεργίας: θεωρητική και εμπειρική διερεύνηση

Abstract

The present dissertation aims to examine the interaction between unemployment and totaloutput, wages and inflation of an economy both in theoretical and empirical level. Among theconcepts that are presented and critically analyzed are the Marginal Theory, the Theory of Human Capital, the Natural Rate of Unemployment, the NAIRU, the Phillips Curve, the unemployment hysteresis hypothesis, the Labour Theory of Value, the Labour Process Theory and the theory of the reserve army of labour. In the empirical part of the analysis quarterly data ranging from 2011 to 2015 are collected for four countries: Greece, Italy, Spain and Portugal and four models are estimated for each country examining the relationship between unemployment and a) total output, b) total output, labour productivity and the size of labour force, c) wage share of the totaloutput, d) Consumer Price Index. The methodology employed is the Non-linear ARDL cointegration method which allows for the detection of the possible presence of asymmetries both in the long and the short run.The main findings of the empirical analysis are the following:a) it is confirmed that the output-unemployment relationship is asymmetric in the long run and that negative changes of total output exert a stronger impact on unemployment compared to the positive ones,b) this asymmetry could be attributed to the changes in labour productivity and the size of the labour force, c) the relationship between wages and unemployment is negative in the long run andthe direction of causality runs from unemployment to wages, d) the hypothesis of downwardwage rigidity does not seem to hold, partially excluding italy,e) there seems to be a trade-off between unemployment and inflation in the long run as proposed by the traditional Phillips Curve,f) the cost of reducing unemployment in terms of inflation is real but seems to be manageable.These findings contradict the assumptions of the dominant schools of economic thought regarding unemployment and confirm that Classical Economic Theory, along with aspects of the Keynesian analysis, are useful tools for understanding the dynamics of the labour market.

Σκοπός της παρούσας διατριβής είναι η μελέτη, σε θεωρητικό και εμπειρικό επίπεδο, της αλληλεπίδρασης της ανεργίας με το συνολικό προϊόν, τους μισθούς και τον πληθωρισμό μίας οικονομίας. Μεταξύ των εννοιών που παρουσιάζονται και αναλύονται κριτικά είναι η Οριακή Θεωρία, η Θεωρία του Ανθρώπινου Κεφαλαίου, το φυσικό ποσοστό ανεργίας, το NAIRU, η Καμπύλη Phillips, η ανεργία υστέρησης, η Εργασιακή Θεωρία της Αξίας, η θεωρία της Εργασιακής Διαδικασίας και η θεωρία του εφεδρικού στρατού εργασίας. Στο εμπειρικό μέρος της διατριβής, χρησιμοποιούμε τριμηνιαία στοιχεία από το 2001 έως το 2015 για τέσσερις χώρες: την Ελλάδα, την Ιταλία, την Ισπανία και την Πορτογαλία. Για κάθε μία από αυτές εκτιμώνται τέσσερα διαφορετικά υποδείγματα που εξετάζουν τη σχέση της ανεργίας: α) με το συνολικό προϊόν, β) με το συνολικό προϊόν, την παραγωγικότητα της εργασίας και το μέγεθος του εργατικού δυναμικού, γ) με το μερίδιο των μισθών στο ΑΕΠ και δ) με το Δείκτη Τιμών Καταναλωτή. Η μεθοδολογία που χρησιμοποιείται είναι η Ασυμμετρική Συνολοκλήρωση Αυτοπαλίνδρομων Κατανεμημένων Χρονικών Υστερήσεων (Non-Linear AutoRegressive Distributed Lag –NARDL), η οποία επιτρέπει τη διερεύνηση της ύπαρξης ασυμμετρίας στη σχέση δύο ή περισσότερων μεταβλητών τόσο σε μακροχρόνιο όσο και βραχυχρόνιο επίπεδο. Τα βασικά ευρήματα της εμπειρικής ανάλυσης είναι τα ακόλουθα: α) επιβεβαιώνεται ότι η σχέση ανεργίας - συνολικού προϊόντος είναι μακροχρόνια ασυμμετρική, με τις αρνητικές μεταβολές του ΑΕΠ να ασκούν μεγαλύτερη επίδραση στην ανεργία σε σχέση με τις θετικές,β) η ασυμμετρία αυτή φαίνεται να οφείλεται στις μεταβολές της παραγωγικότητας της εργασίας και του μεγέθους του εργατικού δυναμικού, γ) η σχέση ανάμεσα στους μισθούς και την ανεργία είναι μακροχρόνια αρνητική και η φορά της αιτιότητας κινείται από την ανεργία προς τους μισθούς, δ) η υπόθεση της προς-τα-κάτω-δυσκαμψίας (downward rigidity) των μισθών δεν φαίνεται να επιβεβαιώνεται παρά μόνο μερικώς στην περίπτωση της Ισπανίας,ε) μεταξύ του πληθωρισμού και της ανεργίας φαίνεται να υφίσταται μακροχρόνια σχέση ανταλλαγής, όπως υπονοείται από την παραδοσιακή Καμπύλη Phillips, στ) το κόστος μείωσης της ανεργίας σε όρους αύξησης του πληθωρισμού είναι υπαρκτό αλλά διαχειρίσιμο. Τα ευρήματα αυτά έρχονται σε αντίθεση με όσα προβλέπουν οι κυρίαρχες σχολές οικονομικής σκέψης αναφορικά με την ανεργία και επιβεβαιώνουν ότι οι υποθέσεις της Κλασικής Οικονομικής Θεωρίας αλλά και πτυχές της κεϋνσιανής ανάλυσης αποτελούν χρήσιμα αναλυτικά εργαλεία για την κατανόηση των δυναμικών που αναπτύσσονται στην αγορά εργασίας.