Riskten korunma amaçlı türev ürün kullanımını belirleyenler ve İMKB 30 için bir uygulama

Abstract

Son yıllarda finans piyasalarındaki gelişme ve derinleşme riski de beraberinde getirmiştir. Yatırımcının maruz kaldığı bu riske karşı geliştirilen çeşitli yöntemler, finansal piyasalar için büyük önem taşımaktadır. Alternatif yöntemlerden biri olan türev ürünler, yatırımcının imdadına yetişmiş ve riskten korunmada kalkan görevi görmüştür. Bu çalışmada İMKB-30 şirketlerinin riskten korunma amaçlı kullanımı incelenmiştir. 2000-2009 yıllarını kapsayan çalışmada, Tobit model kullanılarak finans ve finans dışı sektörlerin türev kullanımlarındaki farklılaşma açıklanmaya çalışılmıştır. Ortaya çıkan sonuca göre, riskten korunma amaçlı türev kullanımı, finans dışı sektörler için anlamlı bir sonuç vermiş; likidite oranı, kaldıraç etkisi, firma büyüklüğü, ihracat değeri ve gölge değişkenler finans-dışı sektörler için türev ürün kullanımını açıklamada başarılı olmuşlardır, finans sektörü için ise spekülatif amaçlı kullanımın baskın olduğu sonucu ortaya çıkmıştır

Recent advances and deepening in financial markets has brought with it new risks. New approaches are critically important to handle investors' increased exposure to risk. Among the other alternatives, derivative products have been more widely preferred to safeguard investors from risks. In this study the use of ISE-30 companies for the purpose of risk-protection have been investigated. The study which covers the period between 2000 and 2009 uses a Tobit model to explain the differences of financial and non-financial sectors in using derivatives. Results show solid evidence of the contribution of the derivatives toward protecting non-financial sectors against risks with the liquidity, leverage effect, company size, export amount, and dummy variables found to have the most impact. The study also finds that, unlike non-financial sectors, the use of derivatives in financial sectors is mostly limited to speculative purposes.