İçme Suyu Kaynaklarında Klorlama Yan Ürünlerinin Diferansiyel Uv Spektroskopi Yöntemi İle İzlenebilirliğinin Araştırılması

thumbnail.default.alt
Tarih
2010-05-04
Yazarlar
Özdemir, Kadir
Süreli Yayın başlığı
Süreli Yayın ISSN
Cilt Başlığı
Yayınevi
Fen Bilimleri Enstitüsü
Institute of Science and Technology
Özet
Üniversitesi : İstanbul Teknik Üniversitesi Enstitüsü : Fen Bilimleri Anabilim Dalı : Çevre Mühendisliği Programı : Çevre Bilimleri ve Mühendisliği Tez Danışmanı : Prof. Dr. İsmail TORÖZ Tez Türü ve Tarihi : Doktora – Aralık 2009 ÖZET İÇME SUYU KAYNAKLARINDA KLORLAMA YAN ÜRÜNLERİNİN DİFERANSİYEL UV SPEKTROSKOPİ YÖNTEMİ İLE İZLENEBİLİRLİĞİNİN ARAŞTIRILMASI Kadir ÖZDEMİR Klorlama, içme suyu arıtımında kullanılan en yaygın dezenfeksiyon yöntemlerinden biridir. Doğal organik madde (DOM) içeren suyun klorlanması sonucunda trihalometan (THM), haloasetik asit (HAA) gibi dezenfeksiyon yan ürünleri (DYÜ) oluşmaktadır. Bu çalışmada 272 nm dalga boyunda diferansiyel UV (ΔUV272) spektroskopi metodu kullanılarak içme sularının klorlanması sonucu meydana gelen THM oluşumunun izlenebilirliği araştırılmıştır. Bu yöntem THM oluşumunun yerinde ve sürekli izlenebilmesi için kullanılan etkili ve pratik bir tekniktir. Bu çalışmada, klorlanmış ham sularda THM oluşumu ve ΔUV272 arasındaki korelasyonlar araştırılmıştır. Bu amaçla, İstanbul için önemli su kaynakları olan B.çekmece, Terkos ve Ömerli ham suları üzerinde çalışılmıştır. Ham su ve farklı alum dozlarında koagüle edilmiş su numuneleri üzerinde farklı pH, reaksiyon süresi ve Cl2/Çözünmüş Organik Karbon (ÇOK) oranlarında çalışılmıştır. Farklı reaksiyon süreleri sonunda meydana gelen trihalometan oluşum potansiyeli (THMOP), kloroform (CHCl3) ve diklorobromometan (CHCl2Br) gibi THM bileşikleri ile ΔUV272 arasındaki lineer korelasyonlar, regresyon katsayısı (R2) 0.95’den büyük olan regresyon doğruları ile gösterilmiştir. Bu çalışmanın önemli sonuçlarından biri de; farklı pH ve klor dozlarında klorlanan Terkos, B.çekmece ve Ömerli ham sularında farklı reaksiyon süreleri sonunda oluşan TTHM, THM türleri ve ∆UV272 arasındaki korelasyonların lineer eşitliklerle karakterize edilebilmiş olmasıdır. Sonuç olarak, İstanbul içme suyu arıtma tesisleri tarafından beslenen şebeke ağlarının farklı noktalarındaki THM konsantrasyonları değişimlerinin yerinde, kısa bir zaman içinde, herhangi bir kompleks ve pahalı ölçüm cihazına ihtiyaç duyulmadan THM - ΔUV272 arasındaki lineer eşitliklerden faydalanılarak izlenebileceği, bu çalışma ile ortaya konulmuştur.
University : İstanbul Technical University Institute : Institute of Science and Technology Science Programme : Environmental Engineering Programme : Environmental Science and Engineering Supervisor : Prof. Dr. İsmail TORÖZ Degree Awarded and Date : PhD – December 2009 ABSTRACT USE OF DİFFERENTİAL UV SPECTROSCOPY TO MONİTOR THE FORMATION OF CHLORINATION BY PRODUCTS IN DRINKING WATER RESERVOIRS Kadir ÖZDEMİR Chlorination is the widely recognized technique for disinfection of drinking water. Reaction of chlorination with natural organic matter (NOM) results in the formation of disinfection by-products (DBPs); such as trihalomethanes (THMs) and haloacetic acids (HAAs). The relationship among chlorination conditions, pH, temperature, reaction time, chlorine dosage, NOM concentration and the formation of disinfection by-products are highly complex. Therefore, in this study, the potential use of differential UV absorbance at a wavelength of 272 nm (∆UV272) to monitor the formation of THMs in drinking water was investagated. This method is an excellent and practical technique for monitoring instantaneous and continuous the formation of THMs online. During the study, three different raw waters of Terkos, B.çekmece and Ömerli were studied for this purpose. Raw and coagulated water samples are chlorinated at variable pH levels, contact times and Cl2/Dissolved Organic Carbon (DOC) ratios. The THMs and species versus ∆UV272 correlations are quantified by linear equations with regression coefficient (R2). The results of study are showed that the relationships between THMs, THM species of chloroform (CHCl3) and dichlorobromomethane (CHCl2Br) and ∆UV272 are very strong (R2 >0.95) in chlorinated raw and coagulated water samples at variable reaction conditions. Therefore, this study is concluded that the instantaneous and continuous monitoring of THMFP and variable THM species concentrations from Istanbul drinking water treatment plants through the water distribution systems are provided with lineer equations determined between THM and ∆UV272.
Açıklama
Tez (Doktora) -- İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2009
Thesis (PhD) -- İstanbul Technical University, Institute of Science and Technology, 2009
Anahtar kelimeler
THMOP, ΔUV272, Klorlama, THMFP, ∆UV272, Chlorination
Alıntı