Stanowisko Polski wobec zagadnienia jedności i podziału Niemiec w latach 1944-1949

Authors:

• Mieczysław Stolarczyk

Abstract

Motywem podstawowym, który determinował w sposób zasadniczy stanowisko Polski wobec kształtu niemieckiej państwowości w całym analizowanym okresie, był wzgląd na całkowite rozwiązanie problemu niemieckiego. Dla kierownictwa państwowego Polski rozwiązanie tego problemu oznaczało wyeliminowanie na stałe groźby agresji i zagrożenia dla interesów narodu polskiego ze strony Niemiec w przyszłości. By cel ten osiągnąć, postulowano zastosowanie szeregu środków tak wewnątrz, jak i na zewnątrz Niemiec. Jedność państwową uznano właśnie za jeden z takich środków. Jednakże nie był to środek najważniejszy, za taki bowiem uważano gruntowną przebudowę ekonomiczną i polityczną Niemiec. Takie stanowisko formułowano, opierając się na programie PPR i PPS (od grudnia 1948 r. - PZPR); przeprowadzona przez te partie klasowa analiza ekspansjonizmu niemieckiego znalazła bowiem swoje odzwierciedlenie w koncepcjach, programach i działaniach polskiej polityki zagranicznej. Uważano, że tylko wyeliminowanie społeczno-ekonomicznych podstaw rodzących niemiecką zaborczość może w przyszłości gwarantować trwałe bezpieczeństwo Polski. Oceniano, że warunkiem realizacji takiej przebudowy ustrojowej jest przywrócenie jedności państwowej Niemiec. Jednolite, scentralizowane Niemcy stwarzałyby bowiem najbardziej dogodne warunki do działalności silnych partii lewicy niemieckiej, które mogłyby odgrywać zasadniczą rolę w wewnętrznej i zagranicznej polityce niemieckiego państwa. Tylko w jednolitych Niemczech Związek Radziecki miałby możliwość wpływania na rozwój wydarzeń w zachodnich strefach okupacyjnych. Współudział Związku Radzieckiego w zarządzaniu całym państwem niemieckim stanowiłby gwarancję, że również w Niemczech Zachodnich zostaną zlikwidowane społeczno-ekonomiczne przesłanki rodzące niemiecką zaborczość. [fragm. tekstu]