A corpus-based dynamic approach to para-hypotaxis: implications for diachronic corpus linguistic analysis

Authors:

• Ireneusz Kida

Abstract

Niniejsza książka przedstawia dynamiczne, oparte na analizie korpusowej podejście do zjawiska para-hipotaksy oraz implikacje tej metody badawczej. Celem pracy jest usystematyzowanie elektronicznej analizy para-hipotaksy. Proponowane podejście ma na celu ustalenie możliwego wpływu podwójnej (czyli dynamicznej) analizy ambiwalentnych para-hipotaktycznych zdań (zdań PH) na wyniki otrzymane z analizy różnych szyków składniowych, głównie takich jak VO, OV, SV2 i XV2. Owa dynamiczna analiza przeprowadzona została na podstawie ręcznie anotowanego komputerowego korpusu tekstowego zawierającego dwa rękopisy Kroniki Anglosaskiej, a mianowicie Kronikę Parker (czyli rękopis A) i Kronikę Peterborough (czyli rękopis E). Prezentację wyników badań poprzedza jednak szczegółowa klasyfikacja i opis ambiwalentnych zdań PH. Książka zawiera wskazania praktyczne dotyczące tego, jak powinno się anotować zdania para-hipotaktyczne do celów analizy elektronicznej. Zdania PH są ambiwalentne w tym sensie, że z jednej strony można je traktować jako zdania główne, a z drugiej strony jako zdania podrzędne. Z tego też względu sugerujemy, żeby podchodzić do nich z dwóch różnych perspektyw, odpowiednio parataktycznej i hipotaktycznej. Takie podwójne podejścia do zdań PH znacząco zmienia całościowy obraz konfiguracji szyków składniowych w danym tekście. Dzieje się tak nie tylko dlatego, że ogólna liczba zdań głównych/podrzędnych zmienia się po dodaniu zdań PH traktowanych jako główne/ podrzędne, lecz także dlatego, że wszystkie konfiguracje szyków składniowych zdań PH zaliczane są albo do zdań głównych, albo do zdań podrzędnych, w zależności od tego, czy podchodzimy do nich z parataktycznego czy hipotaktycznego punktu widzenia. W niniejszej pracy wprowadzono rozróżnienie na dwa podstawowe rodzaje zdań PH: zdania SIPH oraz zdania MIPH, które należą odpowiednio do Statycznej Inherentnej Para-Hipotaksy (SIPH-taksa) oraz do Mobilnej Inherentnej Para-Hipotaksy (MIPH-taksa). Wprowadzamy również trzeci rodzaj zdań PH, które należą do tak zwanej Ekstensywnej Para-Hipotaksy (EPH-taksa), ale ten rodzaj para-hipotaksy nie ma większego wpływu na wyniki analizy konfiguracji szyków składniowych, dlatego też omawiamy go bardzo ogólnie, a następnie formułujemy tylko pewne sugestie dotyczące dalszej analizy.