Knowledge base: University of Silesia

Settings and your account

You are here:

  • Start
  • Research Outputs
  • PhD dissertations
  • Dozymetryczne aspekty napromieniania całego ciała pacjentów (Total Body Irradiation) przed przeszczepem szpiku kostnego
Back

Dozymetryczne aspekty napromieniania całego ciała pacjentów (Total Body Irradiation) przed przeszczepem szpiku kostnego

Aneta Kawa-Iwanicka

Abstract

Opracowanie metody napromieniania TBI wspomagającej proces leczenia nowotworów układowych, zostało zainicjowane przez rosnące zainteresowanie procedurą TBI lekarzy hematologów z ośrodków zajmujących się transplantacją szpiku kostnego. W tym celu wykorzystano dwa modele megawoltowych akceleratorów liniowych: akcelerator PRIMUS firmy Siemens oraz akcelerator ELEKTA Synergy Platform firmy Elekta. Do terapii wybrane zostały w obu przypadkach wiązki fotonowe o napięciu przyspieszjącym 15 MV oraz wiązki elektronowe o wartości energii, w przedziale od 6 MeV do 15 MeV, dostosowywanej indywidualnie dla każdego pacjenta. Wykonano pomiary dozymetryczne określające geometrię oraz jakość stosowanej wiązki terapeutycznej osobno dla każdego aparatu terapeutycznego. Określono wartości spadku procentowych dawek zależnych od głębokości w napromienianym środowisku PDD {ang. Pcrcentage Dose Dcpth 1 - PDD), wydajność aparatu terapeutycznego oraz profil wiązki promieniowania. Zmierzone parametry pozwoliły na określenie rozkładu dawki dla poszczególnych punktów leżących wzdłuż osi ciała pacjenta, w osi prostopadłej do osi centralnej wiązki promieniowania. W celu zapewnienia powtarzalności ułożenia chorego w kolejnych frakcjach napromieniania powstał projekt ramy terapeutycznej oraz mobilnego stołu przeznaczonego dla opracowanej techniki napromieniania TBI, a następnie wykonano urządzenie według tego projektu w przygotowywaniu którego brałam czynny udział. Niedobory tkanki w płaszczyźnie prostopadłej do padania wiązki promieniowania lub zbyt niską jej gęstość uzupełnia się materiałami tkankopodobnymi. Zabezpieczają one pacjenta przed przekroczeniem dawki w linii środkowej jego ciała. W tym celu wyznaczony został współczynnik korekcji dawki w warstwie bolusa o znanej grubości. Jako dostępny i funkcjonalny materiał stanowiący bolus wybrano ziarna ryżu umieszczone w podwójnych bawełnianych woreczkach o wymiarach 10 cm x 15 cm. łatwych do zachowania higieny. Przyjęty wzorzec postępowania z pacjentem przygotowywanym do napromieniania jak i etapy jego realizacji stanowią: Etap I: - kwalifikacja do leczenia oraz symulacja wstępna, - wykonanie tomografii komputerowej TK (ang. CT - Computed Tomography). Etap II: - przygotowanie schematu napromieniania, - wykonanie pomiarów wydajności aparatu bezpośrednio przed napromienianiem pacjenta, - sprawdzenie poprawności planu napromieniania oraz wykonania osłon. Etap III: - realizacja napromieniania. Precyzyjny opis postępowania z pacjentem oraz przygotowania i realizacji TBI zawarto w V rozdziale tej pracy. W pracy poddano analizie wyniki pomiarów wartości dawek in vivo realizowanych przez zastosowanie detektorów typu MOSFET (ang. Metal-Oxide-Semiconductor-Field-Effect-Transistor) pod względem jednorodności rozkładu dawki w ciele pacjenta, ze szczególnym zwróceniem uwagi na rejon klatki piersiowej - aby chronić znajdujące się tam struktury krytyczne. Początkowo, do końca roku 2004 pomiary dawek in vivo wykonywano także przy użyciu komory jonizacyjnej typu Farmer 0.6 cm3 firmy PT W. Oceniano także dwie grupy pacjentów napromienionych dwoma różnymi sposobami. Zakres tolerancji dawki określono na podstawie danych literaturowych i wytycznych zawartych w Raporcie 50 i Raporcie 24 Międzynarodowej Komisji ds. Jednostek promieniowania i Pomiarów ICRU (ang. International Commission of Radiation Units and Measurements) [14,15] względem dawki przypisanej do zdefiniowanego punktu PC (Punkt Centrowania w ią zki). Według literatury zakres ten powinien znajdować się w przedziale ±10% dawki przypisanej do punktu centrowania wiązki PC, choć dopuszcza się przedział sięgający ±15 % dawki przypisanej do punktu PC. Od sierpnia 2000 roku do grudnia 2009 roku napromieniono grupę 158 pacjentów według schematu przyjętego do realizacji przy użyciu akceleratora PRIMUS firmy Siemens. Napromienianie było kompilacją pól bocznych (lateralnych) oraz pól naprzeciwległych.
Record ID
USL7a71e9b3d9ca4dcf86095a003e959e26
Diploma type
Doctor of Philosophy
Author
Aneta Kawa-Iwanicka Aneta Kawa-Iwanicka,, Undefined Affiliation
Title in Polish
Dozymetryczne aspekty napromieniania całego ciała pacjentów (Total Body Irradiation) przed przeszczepem szpiku kostnego
Language
pol (pl) Polish
Certifying Unit
Faculty of Mathematics, Physics and Chemistry (FMPC) [Not active]
Status
Finished
Year of creation
2012
Supervisor
Pages
167
License
Open licence other than CC
Handle.net URL
hdl.handle.net/20.500.12128/5311 Opening in a new tab
URL
https://integro.ciniba.edu.pl/integro/192805739490 Opening in a new tab
Keywords in Polish
dozymetria in vivo; detektory promieniowania typu MOSFET; metody napromieniania; radioterapia; przeszczep szpiku kostnego
Abstract in Polish
Opracowanie metody napromieniania TBI wspomagającej proces leczenia nowotworów układowych, zostało zainicjowane przez rosnące zainteresowanie procedurą TBI lekarzy hematologów z ośrodków zajmujących się transplantacją szpiku kostnego. W tym celu wykorzystano dwa modele megawoltowych akceleratorów liniowych: akcelerator PRIMUS firmy Siemens oraz akcelerator ELEKTA Synergy Platform firmy Elekta. Do terapii wybrane zostały w obu przypadkach wiązki fotonowe o napięciu przyspieszjącym 15 MV oraz wiązki elektronowe o wartości energii, w przedziale od 6 MeV do 15 MeV, dostosowywanej indywidualnie dla każdego pacjenta. Wykonano pomiary dozymetryczne określające geometrię oraz jakość stosowanej wiązki terapeutycznej osobno dla każdego aparatu terapeutycznego. Określono wartości spadku procentowych dawek zależnych od głębokości w napromienianym środowisku PDD {ang. Pcrcentage Dose Dcpth 1 - PDD), wydajność aparatu terapeutycznego oraz profil wiązki promieniowania. Zmierzone parametry pozwoliły na określenie rozkładu dawki dla poszczególnych punktów leżących wzdłuż osi ciała pacjenta, w osi prostopadłej do osi centralnej wiązki promieniowania. W celu zapewnienia powtarzalności ułożenia chorego w kolejnych frakcjach napromieniania powstał projekt ramy terapeutycznej oraz mobilnego stołu przeznaczonego dla opracowanej techniki napromieniania TBI, a następnie wykonano urządzenie według tego projektu w przygotowywaniu którego brałam czynny udział. Niedobory tkanki w płaszczyźnie prostopadłej do padania wiązki promieniowania lub zbyt niską jej gęstość uzupełnia się materiałami tkankopodobnymi. Zabezpieczają one pacjenta przed przekroczeniem dawki w linii środkowej jego ciała. W tym celu wyznaczony został współczynnik korekcji dawki w warstwie bolusa o znanej grubości. Jako dostępny i funkcjonalny materiał stanowiący bolus wybrano ziarna ryżu umieszczone w podwójnych bawełnianych woreczkach o wymiarach 10 cm x 15 cm. łatwych do zachowania higieny. Przyjęty wzorzec postępowania z pacjentem przygotowywanym do napromieniania jak i etapy jego realizacji stanowią: Etap I: - kwalifikacja do leczenia oraz symulacja wstępna, - wykonanie tomografii komputerowej TK (ang. CT - Computed Tomography). Etap II: - przygotowanie schematu napromieniania, - wykonanie pomiarów wydajności aparatu bezpośrednio przed napromienianiem pacjenta, - sprawdzenie poprawności planu napromieniania oraz wykonania osłon. Etap III: - realizacja napromieniania. Precyzyjny opis postępowania z pacjentem oraz przygotowania i realizacji TBI zawarto w V rozdziale tej pracy. W pracy poddano analizie wyniki pomiarów wartości dawek in vivo realizowanych przez zastosowanie detektorów typu MOSFET (ang. Metal-Oxide-Semiconductor-Field-Effect-Transistor) pod względem jednorodności rozkładu dawki w ciele pacjenta, ze szczególnym zwróceniem uwagi na rejon klatki piersiowej - aby chronić znajdujące się tam struktury krytyczne. Początkowo, do końca roku 2004 pomiary dawek in vivo wykonywano także przy użyciu komory jonizacyjnej typu Farmer 0.6 cm3 firmy PT W. Oceniano także dwie grupy pacjentów napromienionych dwoma różnymi sposobami. Zakres tolerancji dawki określono na podstawie danych literaturowych i wytycznych zawartych w Raporcie 50 i Raporcie 24 Międzynarodowej Komisji ds. Jednostek promieniowania i Pomiarów ICRU (ang. International Commission of Radiation Units and Measurements) [14,15] względem dawki przypisanej do zdefiniowanego punktu PC (Punkt Centrowania w ią zki). Według literatury zakres ten powinien znajdować się w przedziale ±10% dawki przypisanej do punktu centrowania wiązki PC, choć dopuszcza się przedział sięgający ±15 % dawki przypisanej do punktu PC. Od sierpnia 2000 roku do grudnia 2009 roku napromieniono grupę 158 pacjentów według schematu przyjętego do realizacji przy użyciu akceleratora PRIMUS firmy Siemens. Napromienianie było kompilacją pól bocznych (lateralnych) oraz pól naprzeciwległych.
Thesis file
Request a WCAG compliant version
RDF
Uniform Resource Identifier
https://opus.us.edu.pl/info/phd/USL7a71e9b3d9ca4dcf86095a003e959e26/
URN
urn:uni-kat-prod:USL7a71e9b3d9ca4dcf86095a003e959e26
Confirmation
Are you sure?
Report incorrect data on this page
clipboard