Abstract:
Die appellant is in 2013 skuldig bevind aan oortreding van artikel 3 van die Wysigingswet
op die Strafreg (Seksuele Misdrywe en Verwante Aangeleenthede) deurdat hy in 2012 sonder haar toestemming met volwasse vrou geslagsgemeenskap gehad het. Die staat
het aantal vorige veroordelings, waaronder verkragting en poging tot verkragting
ingevolge die gemenereg, teen die beskuldigde bewys. Die gebruik van die vorige veroordelings
was onderworpe aan artikel 271A van die Strafproseswet. Die appellant se
vonnisoplegging was ook onderworpe aan die minimum vonnis-bepaling in artikel 51 van
die Strafregwysigingswet 105 van 1997.
Die hof het as gevolg van die verloop van tyd die vorige veroordelings teen die 1991-,
1992- en 2009-weergawes van artikel 271A getoets. Die hof het ook gebonde gevoel om
letterlike uitleg aan artikel 271A te gee wat meegebring het dat die mees onlangse
vorige veroordeling van poging tot verkragting ook weggeval het. Die hof het verder
aangedui dat indien sy uitleg van artikel 271A verkeerd was, die vorige veroordelings in
elk geval as gevolg van tydsverloop hul regskrag verloor het.
Vir sover dit die uitleg van artikel 51(2)(b) van die Strafregwysigingswet aanbetref het,
het die hof verduidelik dat die beskuldigde aan die oortreding van artikel 3 hierbo skuldig
bevind is. Artikel 3 verskyn in Deel III van Bylae 2 van die Strafregwysigingswet. Die
appellant se vorige skuldigbevinding aan verkragting was ingevolge die gemenereg wat
herroep is. Dit is verskillende misdryf met verskillende elemente. Die hof het gevolglik
bevind dat die appellant eerste oortreder vir doeleindes van artikel 51(2)(b) was. Die
hof het bevestig dat die uitleg van wetgewing streng was en dat indien die hof verkeerd
was in sy uitleg, die ouderdom van die appellant se vorige veroordeling as substansiële
en dwingende faktor beskou moet word.
Daar word geargumenteer dat die hof fouteer het om die vorige veroordelings teen
1991- en 1992-weergawes van artikel 271A te toets; ook dat die hof fouteer het deur te
bevind dat alhoewel artikel 271A bepaal dat sekere veroordelings nie na 10 jaar verval
nie, maatstaf toegepas moet word dat dit na 10 jaar verval. Daar word voorts aangevoer
dat die hof fouteer het deur te bevind dat die vorige veroordelings weens die verloop van
tyd in elk geval nie in ag geneem hoef te word nie. Daar word gewaarsku teen
benadering dat die relevansie van vorige veroordeling in alle gevalle met die verloop
van tyd verminder. Laastens word geargumenteer dat die gemeenregtelike oortreding van verkragting in hierdie geval as vorige veroordeling vir doeleindes van artikel 51(2) in ag
geneem moes word.
