Y Genedl Gymreig

TE PERAIDD MAZAWATTEE. TE PERAIDD MAZAWATTEE. TK PERAIDD MAZAWATTER,I M PEBAIDD MAZAWATTEE. .Me?npaceditttiniM, 11 6c ?s y ?ya, gan bob Grocers'

A 0I mae LLus r FEI) IF GALON HYX AE BOB BLWCfl 0 HUGHES'S BLOOD FILLS. HEB HYN rnYK- Y mae "HUGHES'S BLOOD PILLS" a llan y galon arnyrt yn Feddy^ii;iieth at y Gwaed, y Croen, y Nerves, y k, yr Atu Arenau. hi V\ EL0D1) Y ISYV Ll TEBYG yn mhob afiechyd ao yi ydym yn gwy- bod am dano y mae HUGHUS'S BLOOD 111LI,g, wedi gwneyd z^v/y o ddaioni au-tj ti!. GAlI AT r ;d!U P.in y bydd Gwt neu mi, Mab nac Ferch, yn dioddef oddiiwrth Drwg Tarddiantau v Croeii.Pocii P >!i, Afu Drwg, Diffyg Traul, Gwynt, Biliousness, Nerves Egwan, OwyuAon, 0/1 a Gw- ui, Poen yr Arenau aoyn y Coin, Corff r-.vy "I ll, Piles, &c., yrbyn oll sydd yn tarddu u i liar Waed Drwg a Gwan, cymenr ( U. '1 I v Si Uv x L i -v.S -S DLUOU PiuLS Y rhai a'ch gwellhant yn bnr fuan. mawr yn cael eu hiachau yn flyuyddol. it-2 Y MAKNT YN IAC AU VAN i>Sri)X> HOB PETU AiiALL FEi LY mm I) E l) 1 Daiiionor am uauyut oddnviiii y Chemist neu Werthwr Patent Medicines. Eu prif \v Is. ljc., 2s. yc., a Is. tic., i.i daufoner gan amgau Stamps at y Durgaut'yddwr, JACOB RUG RES, MarmfactwrlrvJ Chemist, PEJV1.UTjl, aiadiff Yr hwn a,'u iaufoua gyda l'i;n);,d y Post Agent yn AiMrica—ilit WILLIAMS, Medical llall, Plvmouin, IVnn. k., jjui-itj i rliiU'b.iih, in rt yAi* AKDDliKCHOG YW CHAB-APPLE BLOSSOMS KEGMTLHKD. (Htt-msmoi) Dyma'r IViiuma mwyal Bwruoi a da, ac n:tu n ychydig lis- odd mae W6Ùl cyucrya lie iinanll yu ystaieUoeud Doneddigesau nid^nou Lluudaiu, Paris, a New Yortr."—Till; Augo.vaut. Pris 28 Ge, -Is tic, II 6s y botel. iwertlur yu mhob wan, Owneis ef yu uiiijj yan y CROWN PEItFUMERT CO. 177, New Uoud-st., London. rnia w iour vr v Cr<W¡U !.<\Vrlud. :ltoi euwog T ABLETS F ITAZEI,'S 'j^AliLETS J^RA^ER'S ABLETS IlizAzEr,ls r^AfJLriS J^'RAZER'S ff ALLLT,; RACER'S "I "ABLERS j^RAZER'ri ABLETS J^KA/ER'S 11ILDLETS j¿'IRAZER'I '^ABLETS j,M:azer'3 T ABI,ETS F ITAZER'S 11 IABLETS j^'RAZER'S rrABLETi; I Y PETH GOi;EU AT GLIRIO A HAKDDP T GWYXEi'JPP.YD. Y feddyginiaeth oreu at Ec- zema, Crydcymalau, Aùwyl- der yr Iau a'r Eiwlod, a pkab Ilmhurcdd yn y Gwaed a'r Croen. FRAZEl: T ABLETS Yn lliniaru twymeiddrwydd, yn chwalau toriadau a mater ennynedig, lie yu puro y cyi- ausoddiad o bnlj uuihuredd. Hue dynion a merched yn eu hoili, a phlunt ya eu oymoryd yn rhwydd. Siarediryn uoin l am danynt gan Glerigwyr a cJuygon. HllïDLïJD. Dymunir ar i Lwrcanwyr sylwi fod yn awr yn cad u gwneyd mcwn flurf hir-giwu, ac cael eu pacio niuwu blyhau gwvrddgwan, gyaa'r gtiriau i razer's Tablets" mewn Uythyrenod aur ar y cauaè, Gan bob ileryllydd, pris Is 11c y blwch, neu yn rhad drwy'r post oddiwrth FRAZER'S TABLETS LIMITED, 186, FLEET STREET, LONDON, E.C. w ILLIA'-U,S' & -T YYILLIAILS & ^R1 FFITHS, Bill Posters, Distributor?, una Town Criers By Appointment cf the Town Council, NORTH PilX'KALLT, CARNARVON. OWNERS of the chief Posting Stations, all in the mjst pron. L -at parts in town and neighbourhood. Contracts takes for Bill Posting and Distributing for 2* miles round. We are the only men Bill Posters in the town. All ord rs entrusted to our'care shall be proD1p ttended to and executed at the most re*na terms PBOCRAMSQYILANFOEPD QANT Fv caei yn Rhad, Desdns, a BaMitya gWYDDPA'H QENSM.

CYFARFOD MISOL LLEYN AC EIFIONYDD. Cynhaliwyd y Cyfarfod Misol diweddaf yn Garn Dolbenmaen, Hun a Mawrth, y 4ydd a'r 5ed cyfisol, dan lywyddiaeth Air R. Thomas, Criccieth, Dochreuwyd gan Mr Edward Richard, Penmorfa. Wedi darllen a chadarnhau y cofuodion deibyniwyd y gwahanol gasgliadau. Cwynid oberwydd annibendod y casgliadau yn d'od i fewn, a'r naill yn rhedeg i amser y llall mewn canlyniad. Y Cyfarfod Misol nesaf i'w gynal yn Tabernacl, Porthmadog, Rhagfyr 2 a 3. Darllenodd y trysorydd, Mr Hughes, Penychain, gyfrifon y Cyfarfod Misol, a diolchwyd iddo am ei wasanaeth. Dewis- wyd pwyllgor enwi ar gyfer y Cyfarfod Ilisol, sef y Parchn W. Jones, M.A., Four Crosses; W. Williams, Criccieth; Mri J. Jones, Llanbedrog; J. Jones, Rhydyclaf. dy; Jonathan Davies, Porthmadog; a Capt Jones, Bryn, Llangwnadl. Dewiswyd y Parch R. H. Evans, Tremadog, yn ysgrifen- ydd Casgl yr Efrydwyr, a Mr Owen, Bane, Pwllheli, yn drysorydd. Cafwyd ymdrafod hir ar y raater penodedig, sef Dirwest a Phurdeb," yr hwn sydd i gael sylw mewn cyfrfodydd eto, ac y cynwynir byr ad- roddiad o hono i'r Gymdaithasfa. Cadarn- hawyd y cais 0 eglwys Golan am barhad o wasanaeth y Paroh Thomas Griffith. Cad- arnhawyd y cynltuH blaenorol a gynygid ya nglyn a'r teithiau Sabbothol, a disgwylir y bydd i Lanystumdwy gydsynio a ohais y Cyfarfod Misol, ac y ceir adroddiad gan- ddynt erbyn Ionawr. Cafwyd adroddiad o gynbadledd yr achosion Seisnig gan y Parch J. Owen. Daeth ceisiadau am gynorthwy i ffurfio llyfrgelloedd yn Ala road, Engedi, a Phencaenewvdd. a chvflwvnir au cais i ofal Pwyllgor Cynorthwy y diweddar Mr D. Jones. Enwyd ymddiriedolwyr ar Gapel y Garth, Porthmadog. Dewiswyd y Parch W. T, Jones a Mr U. Williams, Henllan, yu gynrychiolwyr i'r Gym'infa Ddirwestol. Aufonwyd cydymdeimlacl a Mr T. Ellis, Llithfaen, Mr W. Hughes, Dinas, Mr E. Jones, Brynmawr, a Mr R. C. Davies, Abererch, merii profedigaethau teuluaidd. Cafwyd adroddiad hapus o hanes yr aclios yn y Garn, ac adgofion dyddorol. gan y Parch T. Ellis. Pregethwyd gan y Parchn G. Parry Hughes, W. Williams, Criccieth T.Ellis, Hugh Hughes, J.Owen, W.Thomas, a Thomas Owen.

Y BARIAU ARIAN. I Fe gofir fod gwerth agos i bum' mil o bun- nau olafnau arian oedd wedi cael eu gyru gan Gwmni Vivian a'i Feibion, Abortawe, i gwmni yn Llundain, wedi cael ou lladrata. yn un o heolydd y Brifddinas, tra yr oedd- ynt mewa van berthynol i Gw-mni Rheil- ffor dd y Midland. Cyiuanvyd dau ddyn i'r ddalfa, un o honynt yn foreman i'r Mri El- kingtoB, ar y eyhuddiad o ladrats a derbyn yr arian. Hyd ddechreu'r wythnos ddiweddaf YChydig mewn cydmariaeth oedd yr hedd- geidwaid wedi cael gafael ynddo. Fodd bynag, cfodd yr awdurdodau le i amheu fod rhan, o leiaf, o'r arian yn cael ei gadw yn y rhan hono o Lundain a elwir Bow. 0 leiaf, daethant i wybod pwy oedd y personau yr oedd yn eu meddiaat, end methent yn glir a. chael ar ddeall yn mhs le yr oedd yn cael ei guddio. Yn eu cyfrwysdra anfonasant heddgeidwaid mewn dillad plaen, i fargeinio a.'r rhai a dybid oedd mewn meddiant o'r ilafnau arian. Ymddiriedwyd iddo nodau arian am ddwy fil o bunnau, y rhai y dy- wedai oedd am drosglwyddo drosodd i'r lladron y fdment y dygid y llafnau arian i ymyl Eglwys Bow. Nos Fawrth gwelid van yn cael ei thynu gan ua ceffyl yn d'od at yr Eglwys, a neidiwyd ati gan nifer fawr o heddgeidwaid mewn dillad preifat oedd yn ymgnddio gerllaw. Hedigeidwad mewn dillad tebyg i ostler oedd gyrwr y van, a thufewn yr oedd dau ddyn yn eistedd ar y llwyth, Cymerwyd y rhai hyn i'r ddalfa, a chanfyddwyd mai tri-ar-ddeg o'r llafnau arinn, a phedwar darn o rai ereill wedi eu lapio mewn carped, oedd y llwyth. Cymer- odd ymladdfa ffyrnig le rhwng y ddau ddyn a'r heddgeidwaid, ond y diwedd fu cymeryd y ddau i'r ddalfa, a dydd Mercher dygwyd y ddau o flaen ynad cyflogedig, a gohiriwyd y prawf.

Asthma, AND Consumption.—No other diseases have swept away so many thousands, for physicians had not found means of cure until Dr Looock's Pulmonic Wafers were discovered; now none need despair, and the benefit is so rapidly shown that from day to day the progress of the recovery may be perceived. In hysterical and heart com- plaiuts they are uufailiug, in rheumatic and nervous pains they act like a charm." Nothing else gives such a sound, refreshing night's rest. To singers and public speakers they are invaluable for clearing and strengthening the voice. Price Is lid., 2s 9d., 4s 6d and 11s per box. Sold by all medicine srendors. Dylid dodi toll o os yr un ar bicycles, yn ol barn Cyngor Plwyf y Wann. Bwriada Mr P. P. Pratt, Brynllithrig, Llanelwy, ymbriodi ag E:riillie, march bynsf Mr Philip Sailland, Crawley. TE PERAIDD MAZAWATTEE. TE PERAIDD MAZAWATTEE. TE PERAIDD MAZAWATTEE. TE PERAIDD MAZAWATTEE. Mewn pacedi a tiniau, Is 60 i 4s y DWYB. can bob Grocers.

liE LLWYDBIANT Hood's Sarsapwilla yn ddifyffelyb. Y gwerthiant a'r adferiatta* wedi cynydda nes y mae y feddrginiaeth yn awr y fwyaf peblogaidd yn Mhrydain Fawr. Y llwydd- iant yma wedi ei enill drwy deilyngdod gwirioneddol, a'r ffaith adnabyddus ei fod yn wir waed-bttredydd. Er cael iechyd da y mae yn rhaid Ctielgwaed pur, ao oherwydd fod Hood's Sarsapanlla yn puro a chyfoeth- ogi y gwaed y mae yn i&chau cymaint o an awylaeran. Y mae Uawer o bobl sydd wedi dioddef oddiwrth

ANGEU YN Y DDAWNS. Ar ol bod yn nawns y sir, a gynhaliwyd yn nhrtif Stirling ddechreu'r mis diweddaf, cymerwyd dog ar hugain o foneddigesan a boneddigion yn wael, ac y mae un bonedd- wr yn ou mysg wedi marw. Tybir mai can lyniad bwyta wystrys yn y ddawns yw'r canlyniadau gofidus hyn.

AVDYSH ELFENOL GWRTHRYFEL BIRMINGHAM. Cynhaliwyd cyfarfod cyhooddus yn Neu- add Drefol Birmingham nos Fawrth i bro- teatio yn erbyn rhoddi ychwaneg o arian y wlad i gynorthwyo ysgolion enwadol. Llyw. yddwyd gan Mr Ueorge Dixon, un o'^ r ael- odau Undebol droa Birmingham. Yn y di- wedd pasiwyd penderfyniad o blaid ffuifio cynghrair yn ugLanolbarth Lloegr i wrth- wynebu y cais h wneir ar ran ysgolion y Eglwys ac enwadau eraill am fwy o arian gan y Llywodraeth, ac o blaid i'r treth- dalwyr gael rheolaeth ar yr ysgolion hyny a gynhelir gau mwyaf ag arian y cyhoedd.

PRIF ANGEN YR OES. Mae angenion dynion yn amrywio yn fawr, mor luosng yn wir fel mai anhawdd dyweyd heb roddi ystyriaeth dyladwy ilr cwestiwn- beth yw prif angoll yr oes? Gwna dynion yn gytfredio luwer o ymdrtch, r'Iydd rhei pobl eu ho I egni a'u gallujedd ar waith er sicrhau yr hyn a ystyriant yweu prif kozeu. Ymgeisia llawer am olud, ac o'r braida y rhoddant hun i'w hamrantau ya eu bym- drech parh.us ddyfod i f ddiant o aur ae ariau, Kraill II fetlthnt gyt.eth, ond a diwycUiaut am aorhyiedd u mawredd bydol; ceir ereiil wedi gogod eu bryd arfodyn ddysg- edig. emiil dtacuefa a aberthaDt bob peth er mwyu pleserau a mwyniant. Ceir rhai yn mhob dosbarth ogymdeithas yn ymdrecha en goreu yn ol eu hamgylchiadau, a u sclyllfa, i tvflenwi yr aogenion hyn neu ereill. Ond wrth ym.eisto am hyn, maent yn ami yncolli trysor sydl fwv gwerihiawr na dim a emllant trwy eu ?eir lItLwer ar ol colli y mawr ymorechioa. Ceir llawer ar ol colli y trysor hwn, a reddeut eu holl gyfoeth, eu hoU au-,hydedd a'u rhwysg i adeniu y t?Mhwn, Mi?c?D. Rha.d yote mni prif a?? yr ces yw meddygimM.h <.?thlol i wr?itho yr &nhwytueraa eydd fwyaf tuetdot i ymotod ar ddynion yn mhob eefyllfa, yo cyfar/ollllg angenion y tlawd at cyfoethog, yn Jyfuddas i'r ZirEiaudwr, yr ysgolhaig, y awelhiwr, a'r lhfurwr, ir hen ar seuanc, i'r gwryw a'r fenyw, i'r cryf a'r gwan, y rhai ydynt oil yn agored i ymosodradau od.liwrth anbwyldeiau y cylla, yr u.u, y gun, a'r gwaed, Mae cyfienwi yr angea hwn, a rhoddi gwellhad buan i'r djoddefwyr, yn beth diron hawdd, ac o fewn cyrhaedd pawb, y tlawd fel y cyfoethog-sef twy ddcfnyddio Quinine Bitters GWllym Evans mewn pryd, Alau yn feddyglyn hollol lyeieuol, he nid oes un feddyginiaeth wedi ei dargaidod eto tydd mor effiiithiol a'r Quinine Bitters i ymlid ymaith anhwylderau y cylla, yr afu, y gau, a'r gwaed. Mae ar worth gan bob fferyllydd mewn potelaa 23 9c a 48 60 yr un. Nau gellir eu cael drwy y post am y prisiau uchod, oddiwrth y percfeon- ogion, Quinine Bitters Manufacturing 'otrpany Limited, Llanelly, South Wdloil

iPyfririer y Farddoaiaeth i Eiflonydd, I awy&;Wr Genedi, caemarfoill I

TAIB GOLYGFA. I (A Aiarllenwyd yn Ngliymdeithas Lenyddo1 jfcrifth, ar ynjadftwiad y Parch T. Gwyn- edd Roberta o Caernarfon i tionwy, Tach. fed, 1895). I. I "Arhof fan hon," mcdd Gwynedd, "mae Moriah Yndawello,-llego,,phwya o'r dedwydda; Paham 'r ymboenaf gyda dynion chwerwon, Ao yn Moriah gartref tawel, boddlon ? Bglwysi bach yn anil y'nt lawn eiddigedd,— Moriah fawr-'rwyt ti yn llawn t&ngnefedd: Does yma 111 i un ccnfigen dyfu, A gwiber malais uis gall ynot ffynu Owyr croes, cynhenup, ym a ni tiagurant,- Arweinwyr plaid a dadwrdd, ni'th adwaen- ant; Cydweithio, cydymdrechu, cydymdeimlo, Sydd trwy Moriah megys gwaed yntreiddio; lien eglwy. hoff 1 fy nghoelbrea oedd yn ffodus, 0 Gorphwysaf ynot mwy, 0! fangre hapus." II. Ond clywai, pan yng nghwsg a phan yn effro, Alwadau lawer un yn dyfod ato; co Trr'd atom ni, nid gwiw it' fod yn dawel, Mae'r praidd yn crwydro, nid oes arnynt Y blaidd o'r coed, a'r arth, sydd yn en loglyfio, A'r Bugail Mawr o'u hachos sy'n gofidio; Cwyd, tyred yma, dilyn droed dy Arglwydd, Coledda'r wyn i'r gadarn gorlan dded- wydd." A Gwyuodd godai, a dywedai'n foddlon,- 0 arwain fl, a gwna fi byth yn ffyddlon Hwn yw y llwybr droediodd Crist ei Hunan, Dod imi ran o'i s61 a'i Yibryd purlan, A phe b'ai croes ac angeu ar y llwybyr, Dy. air a'th ras o hyd oleuai'r wybyr.; OTTywys fille gorwodd fy nyledswydd, Ac yda^ £ 'y ngwaith gwna fi'n drag'wyddol .wydd; A thr ?-tatod' yn fy mhan gad imi GaeISo i ddweyd wrth ddyn am gariad IMU Ao fel y byddwyf yma yn heneiacao, 9 ddydd i ddydd gwna fi'n debycach iddo Uf. A ninaa yma wrth ei wel'd yn cychwyn Ddymunwn iddo nerth i gougcro'r gelyn; Boed grym ei Dduw o hyd i'w wueyd yn. gryfaoh, A dyffrvn prydferth Conwy wna n bryd- ferthach; Ar hyd ei Iwybyr, pa le bynag 'r elo, Boed blodeu Aufarwoldeb yu blaguro; A bydded iddo deimlo'r cysur melus Ei fod, trwy Dduw, yn gymorth i'r adfydus; Caed yfed gwin pereiddiaf gan yr enaid Wrth estyn dwfr y bywyd i drueiniaid,- Caed ras yr Hwn gynt deithiai i wneyd daiani, A\ plrter ppr o wel'd ei frawd yn codi 0 gZii t&no tr ith, yntau amo'n gweini Fel angel Dnw i'w ddwyn i fro goleuni I A phan bo'r oorph yn wan yn nhaith yr anial, Ei Dad à'i gadam fraick fo byth i'w gynal. H. HEITK JONES.

PAUL YN ATHEN. Beth yw'r oynhwrf yma heddyw ? Pa ryw ryladd newydd sydd P Pa'm mao'r lluoedd yn y farchnad Bron er toriad gwawr y dydd ? A 008 rhyw areithiwr enwog Ar y llwyfan yma 'nawr, Neu athronydd doeth a thrylen Yn oyhoedii rhywbeth amgen Na dysgeidiaeth Atheu fawr ? Oes, mao yma. ryw ymhonwr Yn baldorddi' ymhob man, Mor ymroddgar a pho byddai Yn cael ei ysgogi gan Y demoniaid, i lefaru Gyda grym athrylith gref:— Ust! mae ef a'r Epicuriaid 'Nawr yn ymresymu'n danbaid; Bryaiwn: rhedwn ato ef. Er fod Athen yn ymroddi I eilunod yn ddifraw, Ac yn rneddu gorwych demlau I'w haddoli ar bob Haw, Y mae ymddyhead dyfnaf Enaid yr athronydd coeth Ynddo'n fyw ysgogydd beunydd I awrddu am dduw newydd, Pell o olwg llygaid noeth. T mae cewri MCtthyddol A A tvddonol yr holl fyd, Ao t??nwyr mwya'r oeaoedd, uno oil ynghld | I t?Mnt Areopagus A holl barlal dysg a dawu Ond mae'r perlau drutaf eto Bob eu oanfod,—ac er ceuio, Nid yw lie y gemau'n llawn. A oes un o feirdd Athenia Eto wedi rhoddi ei droed Dros anr-riniog hen gartrefle'r Gwirioneddau oedd eriBed ? Wedi meddu agorisdail Cyfrin ystafelloedd hon, Gan ddarganfod drychfeddyliau Brys yn drag'wydtlol dlysau I'w harddangos ar ei fron ? A fa neb o'i phrif boetan Yn nghyfrinaoh yr Un Mawr, -IR Ewn a iiwia ddail y lili Ao a wija wisg y wawr ? IR xwn a geidw agoriadau I Ystorfeydd y dafnau gwlaw ? 'B Bwn t'i ddwrn a ddeil y gwyntoedd, Ac nad ydyw dwfr y moroedd Ond dyferyn ar ei law. 'R H- a rodda ini'r eirs Áo a daena'r IIwydrew cain, IR Hwn a'i air sydd yn eu toddi Ác yn rhoddi swydd i'r rhai'n: 'R Hwn ddefnyddia y cymylau Yn gerbydau ar ei" hynt, Ao a rodia fel ymwelydd Heibio ein hwynebau bennydd Ar ddirgelaidd edyn gwynt. Os oes coleg a dysgeidiaeth Alljtyfeirio enaid dyn At y ffordd i wir ddedwyddwch, Coleg Athen ydyw'r un. Na, mae ymdrech yr athrawon A u dysgeidiaeth, uchel chwaeth. Yn troi'n fethiantlrlidd, dinystrioÍ Suddo yn ei becho damnio1 Y mae dyn, o ddrwg i waeth. Ni diidd Zeno, Aristotle, Boorates, na Phlato chwaith (Penaeth yr athronwyr disglaer) Afaal ar yr uchel iaith Sydd yn cynwys Gair yn cadw— Gair yn codi'r marw'n fy" Gair a'i rin yn dileu pechod- Gair dawela y gydnvybod- Y tragwyddol Air-Mab Duw, Of oes bryn ar lawr y cread I ynigodi hyd y it, Ar-pgus yJyw hwnw, Yu ei hol1 (jg')nMnt Mr. Na, mM b?yn yngwlad Judea 8ydd yn awr yn uwch ei ben,— Uwch yn ei o?oui?ut Bachar Na mynydduu ucliar ddaear,— Uwch nac uchaf heuliau'r nen." Os oet Brenhin i deyrnasu AT holl gyrau daear gron, Ymherawdwr Rhufain ydyw,— Maeln ei m e, i du heddyw bron. Na, mae Breubin mrall-lesu- Wodi dod o'i fedd yn fyw; Dros y ddaear oil teyrnasa- Glin pob bteuin iddo blyga I'w addoli; mae yu Swn y geiriau "Brenin," "Iesll," Adgyfodi'n fyw o fedd," Ddwfn gynhyrfa'r holl Atheniaid A'r dieithriaid yr un wedd. pflam yr awydd am ryw newydd Ymddeftroa'r funnd hon, Ao i Areopagus brysiant, Fel rhai'n ffoi 0 flaen gorlifiart; A gosodant Paul gerbron. I Llanfair-yn-Nglwrnwy. I Lla afa ir-Y n Ngli Ornw;f. (1'11) barhau )

CRONFA GUFFADWKIAETHOL DANIEL OWEN. Dydd Sadwrn, yr 2il cyfisol, cynhaliwyd oyfarfod pwysig a dylanwadol, cynryohiol- isdol o bob enwad crefyddol ac edmygwyr llenyddol yr ymadawedig, tuagat hyrwyddo y symudiad uchod, yn swyddfa Mri T. Parry & Co. Yr oedd yn bresenol y Parchn T. O. Jones (Tryfan), Thomas Morgan (B.), Thomas Roberts (A.), W. T. Morgan (A.), MriT. B. Williams, W. H. R. M. Johnson, G. H. Bradley, U. H. Simon, Rupert Prince, J. G. Davies, wvdeirydd y Cyngor Dinesig (yn y air), T. Parry, Y.H., John Morgan a U. &toD, yr hwn a ddewiawyd yn ys- grifenrdd am yr amser presenol. Barllen- wyd lfythyrau oddiwrth Mr W. Ll. Parry, B.A., pritttthraiv Ysgol Ganolradd y Wynd grug, a'r Parch John Owen (M.C.), yn dad- gan eu gofid nad allent fod yn bresenol, ond yn mynogi eu cydsyniad llwyraf ag amciu y cyfarfod, yr olaf yn gobeithio y cymerai y symudiad wedd geohedlaethol. Ar gynyg- iad Tryfan, ao eiliad ,y Parch W. X. Morgan, peuderfynwyd mai dymunol fyddai cael oronfa goffadwriaethol. Penderfyuwyd hefyd yn uuftydol wahodd edwygwyr ac arweinwyr ein ceuedl i gyfarfod yn Nghaer- 11 eon ddydd Llun, y loted oynsoi. tei ag i roddi y symudiad ar gyloh eaug, toilwng o'n harwr. Cafwyd addewidion gwerthfawr ar derfyn y oyfaifod. "it r oedd yr Arcbddiacon Howell (Llawdden) wedi dadgan ei gydsyn- iad oynesaf a'r symudiad, a dywedai y byddai yn falch o gydweithredu a'r pwyll- gor a benodid yn y cylch eangach. Y mae amryw awgrymiadau wedi eu gwneyd gyda golwg ar ffurf y goffadwriaeth," megys oof-golofn yn ei dref euedigol; ysgoloriaeth yn Ysgol Ganolradd y Wyddgrug, neu yn un 0 Goleguu Cyiuru; neu draethawd gwob- rwyedig yn y brifysgol. Ond yr oedd y ffurf yn cael ei aJael i ddoethineb a gwlad- garwch y cyfarfodydd elwir eta. Nod- woddid cyfarfod dydd Sadwrn ag unfrydedd a brwdfrydedd teilwng. Yr oedd y gwlad- gar Llyfrbryf yn bresenol. Yn Nghaerlleon ar y 18fod cyfisol y bydd y cyfartod nesaf, 011 na ddaw rhwystrau ar y ffordd.—LI. E.

I CRWARELYDDIAETH. I [AT OLYQYDI) Y QKWHDL"]. Syu, -Yn yr ysgrif werthfawr ar y pwnc uchod, yn y Geninen ddiweddaf, y mae yt iIowdwr onwog o Glwtybout-y diweddar Ddewi Peris Jones—yn sylwi nad oes neb wodi ceisio trefua y gelf ddyd o weithio llechau, a'i dwyn i gael ei hystyried fe gwyddor, i hawlio sylw a He yn mysg y celfau. Ond pe bussit cangen mor ddef- nyddiol yn masnach y byd, yn mysg y, Saeson, ac yn cael ei g\yeithio ganddynt, fe fuasai oyfrolau wedi eu bysgrifenl1 arni cyn hyn. Ond ni all y Sais, oherwydd ei ddyeithrwch i'r llech-chwarelau, wneud dim yn y cyfeiriad yma. ac hwyrach fod rhyw opiniwn ynom ninau, y Cymry, os na fydd i rywbeth ddyfod oddiwrth y Saeson, a rhyw sawyr Seisnig arno, mai derbyniad lied oeraidd a gaifffol pe buasai Natur yu hofifach o ddefnyddio ei chvfrinion i'r meddwl Sais- nig nag i'r meddw r Cymreig. Ond y mae hyn yn gamsyniad,—nid yw Natur yn ffafrio neb ? 0 na, y mae Natur yn dangos ei hun yn gyffelyb i bob dju-pob cenedl, llwyth, ac ittith. Gan hyny, paham na all y Cymry efrydu 4ddfau natur, ffurfio damcaniaetbau, tynu casgliadau, a dargan- fod achosion oddiwrth eu heffeithiau, yn gystal ag yntau P Dywenydd genyf ddeall nad yw yr ysgrif hon ond y gyntaf o gyfres o erthyglau sydd i ymddangos ar y pwnc dyddorol uchod, yn y Geninen am y flwyddyn nesaf; a diau y bydd pob un deallus o honom yn awyddus am wneyd eu oynwysiad yn eiddo iddo ef ei hunan. I CHWAUELWR.

ALMANAC X OWKlTHIWfc, 1896. Bydd yn dda gan ein darllenwyr ddeall fod y llyfryn poblogaidd a defnyddiol hwn allan o'r wasg, ao fel arfer yn oyawya trys- orfa gyfoethog o wybodaeth fuddiol a thra angenrheidiol i bawb ei gwybod. Heblaw pob manylion am y flwyddyn a'r tymhorau, am yr haul a'r lloer, &c., a ddisgwylir eu cael mewn almanac, cynwysa grynodeb pur yftawn o gyfarwyddiadau i'r Ilythyrdy, heblaw lluaws eraill o gyfarwyddiadau teuluaidd, meddygol, cyfreitliiol, ac amaeth- yddol, ynhyd a thoraeth o loffion a detb- olion buddiol a dyddorol mewn bardd- oniaeth a rhyddiaeth. Mae y tafleni geir ynddo yn ei wneyd yn Uawlyfr hylaw i amaethwyr Cymru, a gwerthfawrogir ef yn fawr gan lnaws obonynt. Anhawdd fyddai oael un ardal yn Nghymru lie nad yw y blwyddiadur hwn yn adnabyddus y bljn yddau diweddeif. Cyhoeddir ef gan Gwuwi y Quinine Bitters, Llanelli, y rhai a anfonant gopi obono yn rhad i uni-hyw gyfeiriad ar aderbyniad stamp dimai, neu gellir ei gael am ddim ond ei gsisio yn mhob mas- nachdy lie gwerthir y Quinine Bitters. An- I ogwn bawb sv'n dymuno ei gael ei geisio yn ddioed rhag bod yn rhy ddiweddar.

LLYTHYR AGORED. AT Y Golygydd.— Erfynir arnoch hysbysu darllenwyr oioh papyr gwerthfawr, fod ein samplau o fancy wools at weu, embroidery, &o., yn awr yn barod, a bydd yn bleser genym eu hanfon gyda'r post i bob boneddiges a anfona gerdyn am danynt gan roddi ei henw a'i chyfeiriad yn Hawn. Gellir cadw y samplau. Bydd i ni hefyd anfon samplau (i'w dychwelyd) o'r special dress fabrics, yn ogyatal a manylion am ein difladau isaf, pa rai sydd wedi rhoddi cymaint o foddlon- rwydd i bawb sydd wedi eu gwisgo. Nid ydym yn gwerthu ond eiddo y gallwn eu cymeradwyo, a gellir arbed llawer o arias yn mhob peth brynir genym ni. Cyfeirier pob llythyr yn ofalus- Providence Mills Spinning Co., c. Ocont. No. 12, Bradford, York.

EHOBEBT SUV. NOFEL AROBRYN EISTEDD- FOD GENEDLAETHOL CAERNARFON. rOAN ELIS O'R NANT]. PENOD XIII. Y LLYGAD YN CAU I FYNY Y GLU8T. Ni fu Rbobert yn hir heb lwyddo i gyr- aedd ad ref. Pen isel iawu fa ar hyd y daith yn ol; mor ben isel fel nad allai sylwi ar neb a gyfarfyddai, nac edrych ar dy na thwlc. Ni wnaeth ond un daith gyffelyb o'r blaou,-adeg yr ymladdfa fawr am arian ei foca a'i ymenya, -heb alw yn un o'r diottai ar ei ffordd adref. Ni fyddai son am ddir- weet na chymedroldeb yr adeg hono, ao ni fu son am lawer o flynyddoedd ar ol hyn chwaith am gynideithasau o'r natur a ddyg- wyd oddiamgylch cyn terfyn oes Rhobert, a phob un o'r rhai yr ymunodd, gau ddeehreu gyda ehymedroldeb, a myned yn mlaeii hyd y llwyr-ymwrthodiad; ac er ei fod yn pre- swylio yn y wlad,-rai milldiroedd o gyr- aedd a swn y demtasiwn, ac yn un o duedd arbedol, hyd nea y dechreuat yfed, yr hwn oedd yn bechod tra pharod i'w amgylehu, ni fu oymdeithasau o fwy o fendith sylweddol i neb erioed na'r cymdeithasau hyn iddo ef -yn benaf, yr un Iwyr-ymwrthodol. Wedi vmuno o hono a'r olaf, daliodd yr ardystiad yn ddifwlch hyd ei fedd, a phan alwoad gydag un arall mewn ty tafarn, ar ei ffordd o'r ddinas esgobol, lie y buasai o flaen y dlto yn cael ei dyngu yn warden eglwys g, -pellder o ugain milldir,—pa daith a wriaetfi yn ddwbl yr un diwrnod ar ei draed,-i efyn am lymaid o ddiod ddirwestol i dori ei syched, ao y cafodd atebiad dreng a thaiog- aidd na feddid diod o'r fath o fewn i'r sef- ydliad, yntau a atebodd yn ol y byddai yn well ganddo ef sychu i fyny, ao y lychai t fyny cyn byth yr yfai ddim arall! Yn hollol annisgwyliadwy i'r teulu gir- [ tref, ac er nid ychydig o fraw a siomiant i gevifigen teulu y Crdflwyn, a saeth i fynwes I. weuwynllyd Gruffydd, gwnaeth Rhobert ei ymddangosiad yn ol yn Muarth y Gilfach, yn lied gyna" brydnawn yr un dydd ag y darfu iddo gychwyn oddicartref. Yr oedd yr holl wlad, heblaw hyny, wedi ymgasglu yn nghyd—y merched o flaen drysau en tai, -y bobl a weithient allan, ar benau y bane- iau; ac i leoedd amlwg, fel y gallant ei weled yn eglur, yn gwneyd ei ffordd yn ol. Syaai a rhyfeddai pawb ei fod wedi dychwe)yd mor fuan, Pe buasai mintai o wyr arfog a gwyr meirch, wedi talu ymweliad &'r fangre, gan gadgyrchu, ac ymhyllu yu mlaen ar hyd y ffordd mewn agwedd ymosodol; y mae yn amheus a fuasai hyny yn tynu mwy o sylw na gwaith Rhobert yn gwneyd ei ffordd yn ol yr un diwrnod ag y cy- chwynodd, tra y gwyddai pawb nad oedd i ddyfod, ac na ddisgwylid ef yn ol hyd dra- noeth yn hwyr. Coleddid yn yr holl blwyf y grediniaeth nad ellid myned trwy yr achwyniadau a ddygid yn ei orbyn mewn Hai nag un diwrnod cyfan! Y fath yw ym- chwydd, Hid, a malais y gulon Yn mhen rhai oriau, ar ol iddo ef gyehwyn y boreu hwnw,hwyliodd Hy wel a Harri, a rhai eraill, i fyced i Gilcynos l sefyll i fyny yn ei erbyn, a chredid y byddai iddynt hwy a Guto Gipar lwyddo i'w gwneyd mor ddu arno, fpl y byddai raid iddo symud ei borfa, ac na lwyddai i gael porfa arall,efe nac un o'r teulu, heb ei chroesi yr ochr draw i'r Mor Heti." Dolur llygaid, ac achreth a braw i galon Gruffydd a'i bleidwyr fu ei ganfod yn dy- chwelyd cyn iddo ef gael y fraint y dyheuai am dani, nid o gytuno, fel hwnw gynt, i'w ladd; ond i fod yn mhlith y rhai gwaedlyd, y rhai, os gallent, a gymerent ymaith ffon ei fara ef a'r teulu, ae a'u gyrent hwy oil ar grwydr! Nid oedd Gruffydd i gychwyn hyd nes y byddai yn tynu at dri neu bedwar yn y prydnawn, a hwyliai i gychwyn pan I wnaeth Rhobert ei ymddangosiad ar gefn Col o flaen ei luest, ar ei ffordd adref. Nid allai ddyfalu sut fu hyn, na phaham y dychwelodd cyn iddo ef fyned yno, fel y bu y cynllun rhyngddo a'i feistr, os cofiai yn sicr. Llenwid ei feddwl a llu o ddyfaliadau a drwg feddyliau, i wneyd i fyny ac i foddhau ei hun ynghyleh yr hyn na wyddai ac nad allai gyraedd sier- wydd am dano. Dyheuai ao ymawyddai pob un gael allan a gwybod i sicrwydd pa L.,th a wnaeth iddo ddychwelyd, ond ni feiddiai un fyned ato, nac yn agos i'r Gil- fach i wneyd ymholiad. Bu amryw yn hir heb symud o'r fan lie y gwylient ac y syllent arno, pan y dychwelai, gan ddisgwyl y tuthiai yn ol eilwaith; am y credid iddo yn sicr wneyd y daith hoa adref yn ol i chwilio am rywbeth a anghofiwyd. Ond er yspio, syllu, a cbraffu yn fanwl hyd nes y deuai dwfr o'u llygaid. siomedigaeth chwerw iddynt fu eu gwyliadwriaeth ar eu harsyll- feydd; ac er i Gruffydd fyned ar garlam i Gilcynos, ni fu galw am dano ef nac un o'r rhai a aethanz ytio yn Uawn brwdfrydedd i hyrwyddo dymchweliad bythol y teulu, can belled ag y oyrhaeddai gallu pob un ohonynt hwy. Os na lwyddent trwy wneyd yr hyn a allent o niwaid iddo; i'w hanallu, ac nid i'w diffyg ewyllys ao ymdrech, y byddai i .Minlnh Rhywbryd yn mhen rhai misoedd ar ol y dygwyddiadau blaeaorol, pan oedd yn syllu uwchben maes mawr]o yd,yr hwn oedd taor f yr y flwyddyn hon fel na wyddai o bethau y byd pa beth i'w wneyd iddo—ei fedi gyda chrymuu, neu "sigl," neu ei dori gyda pbiadur, a yBtyriai yn orchwyl nad allai neb wneyd. Oud ar mor fyr ae ysgafn oedd y onwd, nid felly yn hollol y brig. Ond ofnai y byddai iddo "ddyhiddo," a cholli hyd lawr os na fyddid yn lied ofalus. Canfyddai amryw lanerohi yma a thraw gyda brig heb goesau o gwbl, a'r rhai hyny yn gwneyd i fyny lawer mwy o'r maes eang a orweddai o'i flaen, na rhai fel arall. Syllai a syllai arno fel y codai rhyw fath o bensyfrdandod i'w benglog, fel y gwelai y maes yn troi o'i amgylch, a'r yd yn gwibio trwy eu gilydd fel gwybed. Ni wyddai pa beth a ellid wneyd o hono, os nad ellid tynu y onwd- ped yn gnwd hefyd-o'r gwraidd. Nid y maes hwnw yn unig chwaith oedd" felly, ond pob maes yn y gymydogaeth a thu allan i'r terfynau yn mhob man, can belled ag y oyr- haeddai ei wybodaeth, a cheid yr adroddiad gall y rhai oeddent yn gyru i Loegr," a'r rhai a grwydrent o amgylch fel Sion yr Hogwr," rywbeth yu debyg-yd owta, heb goes, yn mhob man; ac heblaw hyny, Ilawer o lanerchi a maesydd oyfain wedi methu yn llwyr-" dim enwd, Jna phen," fel y dywed- id. Ni feddai Rhobert un maos, olwt, na Ilanerch felly, a ohanfyddai wrth gymharu ei faesydd, ei glytiau, a'i lanerchi a feddai dan yd a rhsil ereill o'i amgylch, yn gystal a'r ,rhai a ganfu yu mhob man tuallan i Lanfynydd, fod y gydmariaeth yn troi o'i du ef yn mhob amgylchiad. Fel y lied dybiai, wrth syllu uiyciiben y maes yd y boreu hwnw, fe aflwyddwyd ei ladd & phladur, na'i fedi a chryman na sigl mown amryw fanau-ei dynu a fit raid; a bu llu wrthi-merched a meibion—yn tynu ac yn tyau am lawer o ddyddiau,-rl)ai wrthi ar benau eu gliniau. Ni fu blwyddyn mor ddigynyrch o bob math, fe ddywedid, a'r flwyddyn 1816, o flaen nao ar ol hyny. Ni wyddai Rhobert beth i'w wneyd,-yr oedd yn flwyddyn olaf iddo-yn un hollol ddigynyrch ac un aflwyddianus, na fu erioed ei bath iddo: pob path megys wedi ym- gyDgrheirio i ddwyn oddiamgylch ei gwymp. Ni chawiiai rybudd, am a Nryddai, i fyned ymaitli, ond yuiaith YII. sicr y byddai raid iddo fyned. Nid anghofiai i Nana ddyweyd y cymerai andras o ofal na chai fod yn y Gilfach ar ol Gwyl Andreas i ddinystrio ei helwriaeth. Nid oedd rhyw lawer hyd yr adeg y byddai raid iddo ei choesi hi ymaith, Be er dim cnwd a fyddai ganddo y flwyddyn hono, ni fuasai waeth jr un blewl° fod yn dir Wyl !fan," nagyn dir" Wyl Andreas." Ni wyddai yn mer pa un a oedd wedi cael rhybudd yn llythyrenol ac yn ffurfiol i fyned ymaitb, ond ni ofalai am, ac ni ddaliai ar hyny. Yr* oedd ei feistr mawr,-y mwyaf y gwybu ac y gwyddai ef am dano, hyd yn hyn, wedi taranu uwch ei ben, yn ystafell yr Albion, 60 ar yr heol yn Henllys, y eymerai ofal na chai aros yn y Gilfach ar ol Gwyl Andreas, i wneyd pen ar ei ddifyrweh. Rhybudd neu beidio, ystyridi ef, ac felly bob un yr adeg hone, oad rhai croesion a chwerylgar, a galjesid cymeryd Rhobert ar adegau neillduol,-pan yn cael ei gynhyrfu gan yr yspryd, yn un o'r rhai rhai mwyaf auhydrin a fu erioed; ond ys- tyriai ef, pan mewn pwyll Be amynedd, air ei ftistr yn gyfraith, ao yn derfynol, ar yr achos hwn, a phob achos ac ui ddymunai gael ei gyfrif ymhlith y rhai hyny na cheid hwy yn barod i ymostwng i awdurdod, na rheol, n'l. threfn un amser, os na fyddai pob peth yn ol dymuniad eu calon. Yn erbyn gair ae ewyllys ei feistr-er bygwth a tharanu, nid ai, ac ni wnai na bychan na mawr. Os byddai i air ddyfod oddiwrth ei feistr, neu os y galwai ei hun, gan ei bod yn agoshau at adeg saethu petris, i fynegi ei fod i gael ei gartref yn ol, gwyddai yn dda y byddai hYIlY ar yr amod iddo byth beidio lladd nac edrych; yn chwenychol ar un math o helwriaeth, na chan;atan i'w gwn chwaith ddifa nac aflonyddu y eyfryw. Er y gwyddai na ddarfu i'w foistr faddeu i neb erioed a droseddodd yn ei erbyn hyd yn hyn, eto coledaai obeithion y cai ef faddeu- ant. De buasai ddim ond o ran fod y teulu yn preswylio yno er's cenedlaetbau, ao yn ohwaneg»l at hyny llwyddodd ef a'i fabi saethu nifer dda o ieir y mynydd, pan ar eu hymwelied gydag amryw eraill, ryw bythef- nos yn ol. Llea dybiai nad oedd waeth faint a ohwyrnai neb arno, ei fod yn difa yr' helwriaeth cyhyd ag y byddai i lu o ieir mynydd, petris, owningod. sgyfarnogod, a mathau eraill o helwriaeth, godi o flaen y saethwyr, yn mhob man ar y tyddyn, He y gellid disgwyl yn briodol gael y eyfryw, gandystio nad allai fod yr achwynwyr yn dijweytl y gwif, traj bwythau ar gael. Calonogid ef yu fawr yn y gobeithion a goleildai y byddai i'w feistr faddeu iddo, gan iddo ei gyfarfud ef a'i fab Edward ar eu dychweliad o'r mynydd, yn Frongoed, a dangosai pob un o'r ddau sirioldeb a IDwyn- eidd dra nid bychan tuag ato ond er yr holl ragolygon ffafriol hyn deuai ysprydion eraill ar adegau heibio, y rhai nid allai lai na rhoi gwrandawiad iddynt hwythau. Nid dyn dau eiriog oedd Nana Wyn, ni fu un o'r teulu felly, buaaai yn llawn cystal gc.u bob un adael i'w ben fyned a thori ei air. Dy- wedodd y byddai raid iddo ei choesi o'r Gilfach; a diau y byddai gwneyd ymaith & Rhobert a newynu pob copa walltog o'r teulu, yn llawer mwy boddhaol i'w feddwl, na gwyro un myiaryn oddiwrth anrhydedd y teulu a ohymylu eu gogoniant. Amser saethu petris a Jddaeth megys cawod o wlaw gefn cynhauaf gwair, heb i neb yn y Gilfach ddisgwyl, er eu bod oil wedi bod yn disgwyl rai dyddiau yn 01. Pan wrtbi yn prysur fedi, neu yn hytracb, "yn tynu" y cciroh o'r gwraidd, Bhobert, Dafydd, Ifan, Rhys, a thri neu bedwar arall, gyda thair o ferched wrthi a'u holl egni gyda'r gorchwyl mwyaf anifyr a fU:>Dt yn wneyd erioed, rhag yr hwn y grwg- nachai pob un, clybuwyd saith neu wyth o ergydion, megys uwch eu penau. Dyeh- rynasant oil, a chaasi clochau y byd arall yn on clustiau. Wedi adfeddianu eu huuain, gwnaethant yr hyn a wneir gan bob un hyd heddyw,—edrych o'u deutu, yn ddychryn- edig a gwibiog, pryd y canfyddasant y meistr tir, a'i fab a Iluaws eraill, ar esgynfa gyfagos, yn llygadrythu arnynt fel ped ar fin ynssyniud tuag atynt, yr hyn a ad- enynodd yr arswyd blaenorol tra eto heb brio ddechreu llonyddu, gyda ffyraigrwydd adnewyddol, ao a wnaeth i Robert gyda'i holl wroniaeth echrydu trwyddo ac ymliwio ya ei wyoeD. Ymlwybrodd Nana a'i fab Edward hyd atynt ar ffrwst, tra y safai y gwddil1 ond un ar ael y bryn, Nid oedd hwn oeb amgen na Chadwaladr y coedwigwr, neu yr ya- tiward coed, fel ygelwid ef. Gwisgai Nana a'i fab fwy o sirioldeb a Uawenydd nag a ganfu erioed ynglyn a hwy. Siaradai y ddau fel pistyll melin, gan chwerthin yn uchel a hwyliog. Cipiai y mab ei gyllell o'i logell a chipiai dusw o wellt, a dangoaai gyda phob arwyddion o fewn ei gyraedd, fod eisieu gwneyd a'r yd byr, cwta, fel y gwneid a barf—ei dori gydag ellyn. Deuai amryw eiriau Be ymadroddion Cymreig allam o'i enau ef yn gymysg a rhai Saesneg. Nid allai Cydwelyn y Coed," fel y gelwid ef, yn fynych gyfleithu haner yr hyn a draethid ganddynt, ond swm y cwbl oil oedd eu bod wedi canfod mwy o betris y boreu hwnw ar dir y Gilfach nag a ganfuasant yn un man arall, ac iddynt lwyddo i saethu mwy o ieir mynydd yno-er i fwy oa chymaint arall ddianc,—y tro blaeaorol y buont ar ym- weliad, nag a saethasant yn holl fynydd a ffriddoedd ereill Llanfynydd. Ni wolsant, hyd y gwyddent, un wenci, cudyll cor-h, bod bach y grug, nac un math arall o bryfedach drwg ar uir y Gilfach, er mor gefnogol i feithriniad y cyfryw y ceid gwahauol ranau o hor:o; ond am diroedd ereill yn y gymy- dosfaeth, eu bod yn ]lawn ohonynt, yr hyn a oarai fod cyflawnder o helwriaeth yn y naill a phrinder yn y llall. Nid oedd yn anhysbys iddynt fod Ifan, mab Bhobert, yn Hawn o ysfa at ddifa pcyfedaoh ac adar ysglyfaethus, ac na fu un erioed mwy medrus nag ef gyda'i drapiau a'i wn. Addefai Gruffydd, y; ceidwad helwriaeth. hyny; ond ei fod ,ef yn dyweyd ei fod yn gwneyd defnydd o'r medr hwnw i ddifa yr helwriaeth, ac nid pryfeditch, Sicrhaodd Nana a'i fab, cyn troi eu cefnau, fod yr hyn a welsaut yn eu boddloni yn fawr, ac yn ou hargyhoeddi mor llwyr fel nad allent gredu yr hyn » glywsant ddegau o weithiau, yn mhob dull a moddf ac yn groes-ynigroes. t (l'w batk3u.)

BETH YW QUININE BITTIMS GWILYM EVANS. Mecldyglyn Uyeiouol ouwog, wedi ei gymysgu yn y modd mwyaf celfyddydgar ao yn oynwys rhinweddau ac elfenau iachaol y prif lysiau meddyginiaethol sydd yn adnabyddua trwy yr holl iyd. Defnyddir Quinine Bitters Gwilym Erans yn helaeth m wn amryw wledydd gan gkifion yn dioddef oddiwrth lawer math o wendidan a ohlefydau, ond yn benaf at yr anhwylderau sydd yn tarddu o ddifPyg treuliad a gwondid gieuol (nervousness), sef diftyg arch waeth at fwyd, llosg oylI. our yn y pen, curiad y graloa, cwsg anesmwyth, ofnau disail, y bile, a lllllnra eraill; ao o" oes unrhyw werth i'w roddi ar dystiolaeth ddynoi mae effeithiolrwydd v Bitters hyu wedi ei brofi tuhwnt i bob amheuaeth. Mae ya cynydda mewn poblog Mdd d naill nwyddyn ar ol y Uall fel y mM ei l-- yn dyfod yn fwy hysbys. Mao yn y Swyddfa yn Llanelli ganoedd o lythyrau cymeradwyol iddo o bob cyfandir ar wyneb y ddaear, ae yn eu plitli luaws oddiwrth feddygon, fferyllwvr, offeiriaid, gweiuidugion, teithwyr, masnach- wyr, a dynion cyfrifol eraill—oil yn tystio i effeithiolrwydd Quinine Bitters Gwilym Evans. Mae y meddyglyn rhagorol hwn yn ffrwyth arbrawfludiiu gofaius ac ymchwiliad nanwl am nifer o flynyddau gan y dargnnfyddwr, yr hwn sydd yn un o fieryllwyT mwyaf medrus y deyrnas. Oherwydd ei fawr boblogrwydd mae dynioa dieifwyddor mewn amryw ranau o'r wlad Y8 cymeryd mantais o Ixiblogrwydd y meddyglys hwn i gynyg efelychiadau gwaol o hono du enwau cyffelyb i'w cwsmeriaid, dylai y cy hoedd fod ar eu gwyliadwriaoth rhag y cyfryw, ao edrych fod enw Gwilym Evans ar bob label, stamp, a photel. Gwerthir mewn poteli 2s 9c a 4s tie yr un, gan bob fferyllydd, neu gellir ei gael yn uniongyrchol oddiwrth y perchenog- iou, Quinine Bitters manufacturing Company Llauelly, South Wales.

INEWYDDION CHEFTDJDOLI Mr Alfred-fhowas, A.B., yw llywydd pwyllsror Forward Movement y Bedyddwyr; Mr Wynne Williams, Y.H., Dolgellau, ywr trysorydd; tra gweithreda v Parch W. Morris, Treorci, fel ysgrifenydd. Cychwyn- ir ar y gwaith da yn mhlith Cymry Gogledd Lloegr. I'lib i'r Hybarch GrifBth Parry, D.D., Carno, yw y Parch Proffeswr E. Wynne Pnrrv, M.A., llywydd Ysgol Ragbarotoawll y Bala. Mab arall yw y Parch J. H. Parry, gynt weinidog Methodistaidd yn Llanfair- muallt a Hwlffordd, ac weithian yn offeiriad yn air Benfro. Y Parch Silas Morris, athraw clasurol ac hanesiol Coleg y Bedyddwyr yn Mangor, oedd y cyntaf o fyfyrwyr Coleg Cenedlaethul Bangor i enill y gradd o II. A. I' Brodor o Lanerchymedd yw y gweinidog ieuanc addawol hwaw, y Parch W. Wynne Davies (M.C.), Bolton. flu yn Bala Scholar yn Aberystwyth, a phasiodd ar dop y list yn y Synodical. X n yr enwad Methodistaidd ceir tri thriawd o frodyr yn bregethwyr, sef y Parchn T. C., Llewelyn, a D. 0. Edwards-a phob un yn M.A., a'r cyntaf yn D.D. yn y fargen; y Proffeswvr O. M. Edwards, M.A., ac Edward Edwards, M.A., a'u brawd Mr J. M. Edwards (Onomato). Y mae y chwech uchod o blith myfyrwyr ablaf y Bala. Dy- wedir fod ar hyn o bryd yn Athrofa Trefecca dri brawd o'r enw Lloyd, o air Gaetfyrddin. Gellir cyfrif y Parchn D. Adams, B.A., Lerpwl; Z. Mather, y Elermo; a T. Penry, Absrystwyth, fel tri o'r pregethwyr Uetaf eu duwicyddiaeth yn y pwlpud Annibynol Cymreig. Mae'r ddau gyutaf yn awdwyr yn ogystal a phrogethwyr. Dt wg genym ddeall mai dal yn bur waell y mae'r Parch Towyn Jones, a'i fod wedi gorfod tynu ei gyhoeddiadau yn ol. Mae'r Parch M. Morgan, un o weimdog- ion y Bedyddwyr yn Nghaerdyd'l, yn tra- ddodi darlithiau ar Thomas Bartley," Wil Bryan," ac eraill o gymeriadau nofelau Daniel Ovren. Derbyniodd yr eglwys Annibynol yn Llithfaen yr wythnos diweddaf y swm o op at y capel gan Mr J. Oliver Jones, Lerpwl, ar ran y Iieyner Trust Fund," trwy law y Prifathraw E. Herber Evans, D.D., Bangor.

Glvry y Brenin, Dyferwst, crydcymalau, anmhuredd, neuralgia, anwyd yn y pen, a gwendid, wedi cael allan erbya hyn yr anfaddioldeb o gsisio iachau yr an- hwylderau uchod trwy gyip-.vysiadau allanol. Yr unig ffordd ydyw symud y drwg allan o'rgwaed trwy gymeryd meddyginiaeth a bura ac a gyfoethoga yr hylif bywiol hwn.

HOOD'S SARSAPARILLA yw yr unig waed-buredydd. Gwertbir gan fferyllwyr, neu anfonir yn rhad gyda'r post am 2s go neu 4s 6a gaa C. 1. Hood & Co., 34, Snow Hill, London, E.G.

TTGOD'S PILLS wedi eu parotoi i'w oy- meryd gyda Hood's Sarsaparilla, Is ljc.

LLADRATA DEFAID. I Yn heddlys Pontypwl, ddydd Mercher, I traddodwyd ffermwr o'r eow J. Rees, Penyr- heol, i sefyll ei brawf am ladrata d wy ddafad, I eiddo T. Holloway, Cwmafon.

COR MEIBION TREORCI. I Ymwelodd Meibion Treorci k Chastell Iarll Dunraveh y dydd o'r blaen derbyn- iasant y newydd da fod ei Ar ,Y?dI i,?t? am dalu treuliau eu siwrnai i fynd i ganu gerbron y Frenhino3 yn NghMtfd Windsor.

t Y FASNACH ALCAN. Mae alcanwyr y Western Works, Llanelli, wedi penderfynu, gyda mwyafrif ruawr, weithio 40 o flychao yn ol y cytundeb ddaethpwyd iddo gyda'r meistri. Trwy hyn osgoir unrhyw anhawsder.

DWF I CYMRU. I Yn nghyfarfod Cyngor Sirol Mynwy, ddydd Mercher, hysbyswyd fod y Pwyllgor Seneddol yn gwneyd paratoadau i wrthwyn- ebu cynlluniau y Llundeinwyr i gymeryd dwfr Cymru.

CfMRO VN Y BLAEN. I Hysbysir fod un o oruchwylwyr chwarcu- dai Llundain wedi "darganfod" drama Saesneg, dan y panawd Mewn hen ardd," a ysgrifenwyd gaa Gymro o'r enw Mr Davies, a bod yn bur debyg y bydd iddi droj allan yn llwyddiant mawr.

ABERTAVVE A'R TRAMS. I Mown cyfarfod o Gyngor Trefol Åbertwe, I ddydd Mercher, mabwysiadwyd cynthm i gymeryd meddiant o'r trams yn y fwnlcis- dref. Fe roddir y trams ar brydles o 21 mlynedd i'r Cwmni presenol, a r??:r arian iddynt i dalu ymaith eu cyfranddalwyr. Fo ddefnyddir trydan i'w gyru yn y dyfodol.

CAU AR Y SABBOTH. Yn Nghyngor Sirol Mynwy, dydd Mer- cher, yr Henadur Grove yn y gadair, pea- derfynwyd ar gais Cyngor Dosbarth Aber- tileri, anion deiseb at y Llywodraith ar i Sir Fynwy gael ei chymeryd i fewn o "n y dlldyf Cau ar y Sol, ac o blaid deddf i ddi- ddymu trwyddedau grocers. Pasiwyd y pendarfymttd trwy 26 o bleidleisiau yn erbyu ??.

CYSTAULEIAETH TRIN IljEN-IN. Dydd Mercher, cynhaliwyd cystadleuaeth trin ymenyn ynglyn a dosbarthiadau addyag ymarferol, no ar y diwedd rhanwyd y batli- odau a'r tystysgrifau gan Arglwydd Trede- gar. Yr oreu lun drm ymeuyn yn yr hOIl sir ydyw Ml's Bicliffle, ysgoliou Little Mil i'r hon y rhoddwyct bathodyn aur. Mi Powell, Caerleon, gafodd y bathodyn arian, a Miss Cox, wllpell, y bathodyn bronze.

HELYNT YNtiLYN AG EISTEDD I FOD LLANELLI. Cynlialiwyd cyfarfod o bwyllgor yr eis- teddfod uchod, nos Fawrth, i ystyried beth i wneyd ynglyn a'r wobr am gerfio mewn marmor. Ymddengys fod y wobr wedi ei henill gan weithiwr mewn clai, ae fod y pwyllgor yn gwrthwynebu ei rhoddi. Yr oedd y dyn wedi rhoddi swyddogion y pwyllgor yn y llya am yr arian. Penderfyn- wyd, ar argymelliad y Proffeswr Herkomer, i roddi y wobr.

YMLADDFA ANGEUOL YN NGHAERDYDD. Dydd Mcrcher, dygwyd Henry Lloyd gor bron llys ynadol Caerdyddi ateb cyhuddiad o ladd dyn o'r enw Edwin Murphy, trwy ei anafu mewn ymladdfa yn Grangetown, y dydd Gwener cynt. Dygwyd rheithfam o farwolaeth naturiol yn y trengholiad, ac felly nid oedd yr heddgeidwaid am fyned yn mlaen gyda'r achos. Bhyddhawyd y car- charor. Achos yr ymladdfa cedd cweryl J etholiadol.

TAFLU YNAD DRWY'R FFENE8TR. Lladdwyd ynad yn St, Biennie, Paris, ddydd Mawrth, dan amgylchiadau hynod. Yr oedd wedi bod allan yn saethu trwy r dydd, ac mewn ymdiddan gwrthwynebwyd datganiad o'i eiddo gan ironmonger o'r enw Sidaner. Sarhaodd yr yuad y siopwr. Gafaelodd y siopwr ynddo, yn ei ddigter, a thaflodd ef trwy'r ffenestr agored. Cafodd yr yaad ei ladd yn y fan. Cymerwyd Sidaner i'r ddalfa.

HoRNiMAN's'rzA, being selected exclusively from the choice spring crops is rich in aroma, delightful to the palate, restores the di- gestive organs, and forms the most delight- ful beverage for all times and seasons. LooAL Aqbhts :—Carnarvon—Owens, High street; Davies, Bangor st. Bangor-Lewis, Grocer, Conway-Williams,Ctiemist. Nevin Griffiths, Grocer &c. Pwllheli-Owec, High- street. Blwnau-Crattor-, Chemist; Thomas, Grocer. Llandudno Holliday, Market Hall. Port Dinorwio-Owen, Froadeg. Llarifyllin —Williams, Chemist. Portmadoo-Newell, Confectioner. L!an Fiestiuiog-Cynial, Co- operative Society. Dywedir fod gwraig yn Shepherd's Bush, Llundain, wedi dianc oddiwrth ei gwr, gydag ynjjub^r simneiau. Marwolaeth ddamweiniol" oedd y rheithfaru ynglyn a marwalaeth Earry Brown, yr hwn a syrtbiodd i lawr pwmp yn Mynwy, tra yn gweithio yn y gymydog- aeth. Dydd Sad wrn, claddwyd Mr H. D. Pochin, Y.H., is-raglaw sir Gaernarfon, a chyn..A,S, Rhyddfrydol dros Stafford, yn medd y tenlu mewn mausoleum ar etifeddiaeth Bodnant Hall, ei gartref presenol. Yr oedd wedi claddu amryw o'i blant yno. claddm;l;Iv AITEE TE PERAIDD MAZAWATTEE TE PERAIDD MAZAWATTEE TE PERAIDD MAZAWATTEE Mewn pacedi a tiniau, Is 6c i 4B y pwys, gan bob grocers

AWGRIM I DDIR WEST WYR. I "Cydsyniais o'r t diwedd i gymeryd brandy," moddai boneddiges ddirwestol wrth ohebydd y "Wilts County Mirror," ond drwy hyny ymwrthodais a fy syniadaa dir- westol am ddim. Felly y mae yn ami. Er budd a llesiant eu hiechyd mae pobl yn gyffreiin yn tori trwy arferion dyddiol eu bywyd. Gwna y rhai sydd wedi ymarfor ft gwirodydd ad- newyddol i ffwrdd a hwynt yn ddisymwth, tra y mae dirwestwyr selog yn cyuieryd meddyginiaeth ag y buasai yn well gan- ddynt beidio ei gyffwrdd. Y cynllun doethaf yw dal at ein harfúrion beunyddiol. Chwanogai y foneddiges yr ymddiddanwyd a hi, gan ein hysbysu iddi fod am bum' mlynedd yn dioddef yn ilym gan waew yn y ren a gwendid gewynol. Yr oeddwn bob amser mewn poen, a gwelai fy ngbyfemeau fod fy ngofid yn arteithiol. Yr oedd cwsg allan o'r cwestiwn. Byddwn yn troi a throsi yn fy ngwely gan hiraethu am y boreu, a rhaid i mi gyfaddef y byddwn weithiau yn teimlo y buasai many yn rhyddhad. Yr oedd f j archwaeth wedi cilio, a byddwn yn oael fy meddiannu gan ryw deimlad pen- syfrdanol; nid oedd bywyd yn werth ei fyw. Cyuierais bob math o feddyginiaeth, ac er fy mod yn llwy-ymwrtliod a diodydd medd- wol bob amser, cydsyniais o'r diwedd i gy- meryd brandy, ond ymwrthodais a fy eg- wyddorion. a'm hargyhoeddiadau dinvestol yn ofer. Ynn. aeth Miss Burden i Ysbytty Great Northern yn Llundain, ond, i arfer ei geir- iau hi, methodd a gwella." Deunaw mis yn ol dywelodd ffrynd wrthi, Paham ua threiweh Dr Williams' wrthi, Pills i Bobl Welw ? Maect we& Pink gwneyd lies mawr i mi." Cydsyniodd Miss Burden. "A," dywedai wrth y gohebydd Eyqs gwyneb yn gwenu a diolcbgarwch, nid oeddwn wedi cymeryd y Pills ond am yehydig iawn o amser cyn y teimlais fy hun yn gwella. Erbyn fy mod wedi cymeryd un bl<" 'h o Dr Williams' Pink Pills credais fy mod wedi hollol wella, ac wedi gorphen yr ail flwch yr oeddwn yn sicr o hyny. Gall fy nghyfeillion ddyweyd wrthych nad oeddwn ond megys eysgod ysbryd crwydrjl. Ers pan wyf yn cymeryd Dr Williams' Pills teiiulaf yn gryf a llawen, yn teimlo pleser mown bywyd, yn meddu archwaeth dda, yn cysgu yu esmwyth, ac yn awr yn medru gwneyd gwaith fuasii ychydig o flynyddau yn ol yn fy lladd." Y mae Pelenau Pine Dr Williams yn gwella crydcymalau, poen y giau, locomotor ataxy, niwralgia, St Vitus' dance, cur nerfol yn y pen, a gwendid llethol, afiechydon y gwaed, tuegis scrofula, tan iddwf parhaol, ac adfera liw da yr uu pryd ag iechyd da. Y maent yn feddyginiaeth arbenig at an- hwylderau ar lerohed; a chyda golwg ar ddvnion, y maeat yn gwella pob achos yn codi o orflinder, gorwaith, a phethau cyffel- yb. Gwerthir hwy gau yr holl fferyllwyr, a chan Dr Williams' Medicine Company, 46, Holborn viaduct, London, am 2s 9c y boes, neu chwech am 13s 9c. Nid oes yr un bocs yn gywir heb yr enw yn Hawn, Dr Williams' yrn i.g, ,;I s for Pale People.