Y Goleuad

Marwotaeth Dr. EDWARD JONES, U.N., Dolgellau. Gyda gofid dwys yr ydym heddyw yn gorfod cof- tioli marwolaeth Dr. Edward Jones, Caerffynon,— y gwr oedd yn llanw v lie mwyaf vn mywyd cy- hoeddus y sir lioii, a'r hwn yr oedd ei allttoedd. a'i nerth, a'i antser, yn fwyaf c.vsegredig i'w gwasan- aetfi. Cymerodd yr amgylehiad pruddaidd Ie .(.hy.1ig c.vn un ar ddeg o'r gloeh neithiwr- 110s Lttn—-ar ol ond rhyw bedwar diwrnod o gystudd. Yr oedd ar fin syuittd o Gaerffvnon i hw i Lys- Mynaeli, ty oedd wedi ei adeiladu er's rhai blyn- vddau yn ol. yehvdig bcllder o'r dref ar fford(I Llanelltyd, gan fwriadu ymneillduo i raddau oddi- wrth ei alwedigaeth; aid, fe allwn fod yii sier, i orphwys, ond i ymroddi vn fwy nag erioed i wasan- aethu ei oes a'i genedl. Dydd Iau diweddaf, ar ol rhoddi y borcu i ymweled a'i patients,"treuliodd y prydnawn yn IJys Mynacli. Y lioson hono eaed ei fod dan lnaupny.a.prydnawndydd Sadwrn daetli Pneumoniai mewn, ac er gwaethaf pob ynulreeh gwaethygu yn gyflym a ddarfu. Dydd Llun daeth Dr. Carter, Liverpool, j'w weled, ond nid oedd gaii- ddo ddim i'w Avtievti iddo niwy nag oedd wedi wneyd. Offryiilwy(I llawer o weddiau ar ei ran, ond uid oedd adferiad i fod iddo y tro hwn. Hun- odd yn dawel yu yr Iesu, fel y dywedwyd, tios Luti. Cawn gyfle eto i gyfeirio at iu;:lweddion ei gymer- iad heddyw nis gallwn, ond rhoddi ger broil ein darllenwyr yn fyr brif ffeithiau ci banes. Ganwyd ef yu Dolgellau, Ionawr 21ain, 1834, fel yr oedd newydd gyraedd GGain oed. Derbyn- iodd ei addysg yn Ysgol IR,aiiiadegol y dref lion; ae yn y flwyddvii 18CO ymsefydlodd fel nteddyg yma. Ymroddodd i'w atwediigaeth, ac yn ftian iawn cnitl- odd ymddiried yr holl wlad. Yr oedd liieddygon yn aiiaml y pryd hWIIW, ac estynai ei gylch o ym- weliadau rheolaidd o Ddinas Mawddwy a Cltorris, i'r Abermaw a Thrawsfynydd, Arferai ddweyd am yr ugain mlynedd cyntaf ar ot iddo ymsefydlu fel meddyg, na wyddai beth oedd cael diwrnod o seib- iant. Cyii bo liir daliai holl benodiadau meddygol cyhoeddus yr holl gylclioedd hyn. Er's rhai blyn- yddau bellach y mae dau di feibion yn gyfranog gydag ° ef, a'r galwadau ar y 'firm' yn amlhau beun- ydd. Ar ol iddo ymsefydlu yn y dref, daeth vn fUa iawnynunoarweinwyrei liynyd cyhoeddus. yr ootid'.vn ddyn o argyhoeddiadau mor ddyfnio, o beiulcrfyniad mor gryf, fel y daethpwyd i arno fel arweinydd yitglyn a ,a.](iysR, ac 'yinneillduaetli. Buasai yn fwv llwvddianiis phoblogaidd fel me:ldyg mewn rhai cylchoedd pc );1 Hat pur i'H egwyddonol1 a'i argvlioeddwlii, Aberthodd lawer iawn i'w Eyddfrydiaeth a'i Y?. lieillduaeth. Ond cynyddu wnaetli ei ddyl;u,Wi,(| er hyn i gyd. Daethpwyd i edrych arno cyu ho ttj|- 'yn arweinydd Rhyddfrydiaeth y sir, a hw.vliodd y Hestr drwy lawer mor cynhyrftis. Efe oedd llywydd eyntaf Cymd'eithas Ryddfrvdol y Sir. Mynodvl roddi ei le dros ychydig i Mr. Pope, on(1 yr oedd wedi ei ail ddewis er's blynyddau bellach,. 131, 111 gefnogydd selog i Mr. David Williams mewn adPg ag yr oedd Rhyddfrydwyr yn anatnlach yn y ir nag ydVnt yn awr, a phan yr oetltl yn rhaitl i un aberthu llawer wrtli sefyll dros ei egwyddoriou. Yr oedd yn mboethder y fr«-ydr fawr yn amser Mr. Henry Rohertson. Wedi liytiy cafodd y diweddar Mr. Ellis ynddo gyfaill calon a chynghorydd tlocth. Effeithiodd marwolaeth Mr. Ellis yn fawr arnn. yr nedd yn teimlo yn angerddol y golled oedd v <ir wedi gael yn c-i farwolaeth. Mvnai llawer alw arno ef i fod yn olvnydd i Mr. Ellis,—a diau y gwnaetliai aelod seneddol gwerthfawr iawn; ond pan y deall- odd fod gobaith sierhau Mr. O. M. Edwards i gyn- ryciiioli v sir, gweithiod-d a'i )ioll egiii o*i I)Iai,l. Yn awr ar eneiliad Mr. Edwards, yr oeddis yn teim- lo yn dawel iawn y deuai Meirionydd drwy yr ar- gyfwng yma liefvd yn anrliydeddus, pan y eofid fod Dr. Jones wrth y llyw. Yr oedd er's amser maith yn aelod o Bw.vllgor Gweithiol y National Liberal Federation. Gweithiodd yn bonderfynol dros Ddirwest. mewn gwahanol gylclioedd. yn arbenig felly yn y Llysottld TnQ,ldedol.. Xid yn fuan yr angliofir y mod 1 yr ymladdodd ei frwvdr olaf ar y cwestiwn yn erli.vn Mr. Samuel Moss. A.S., Dadleuydd y Tafarnwyr yn y Llvs Chawrterol yn y Bala mis Hydref diweddaf. Credwn na ddvinunai y gwr liwnw bvtli ei gyfarfod yn yr un cymeriad eilwaith. Gyda gwaith cyhoeddus y sir er amser selydliad y Cyngor Sirol, bu yu g^veithio yn ddi-orphwy-- Efe oedd Cadeirydd eyntaf y Cyngor Sirol, ac efe hefyd oedd Cadeirydd y Cyd-bwyllgor Heddgeul- wadol. Ar y fainc ynajdol yn y sir yr oedd ei brc- enoldet) yn sicrwydd y ceid gwrandawiad teg; ac os na byddai dvfarniad y mwyafrif yn unol lIï tarn ef, yr oedd bob amser yn ddigon cryf, gan nad pwy fyddai yn eydoistedd ag ef, i ddatgan ei farn yn ddi- gamsvniot. Gwnaeth fwy na neb arall i berffeithio addy-g ganolraddol y sir. Bu ar y Cyd-bwyllgor yn gweitli- io law-yn-llaw ar diweddaf Mr. Ellis mewn tynu alian y 'scheme' AcWysg Ganolraddol ar gyfcr sir. Efe oedit Cadeirydd y Bwrdd o L.vwodraetlt- wyr Sirol o'i sefydliad. ae nid ydym yn meddwl idd" golli eymaint ag un o gyfarfodydd y Bwrdd liwnw. Drachefn yn Xolgellau gweithiodd tnewn amsef a.nanoamscrgydargwahaMotysgoIien.Ym!add- odd yn ddewr dros gael Bwrdd Ysgol yn y drrf. Trwyddo ef, i raddau mawr, y sicrhawyd sefydliad Ysgol Waddole lig Dr. Williams yn y dref, yr lion sydd erbyn hyn yn un o ysgolion merched mwyaf llwyddianus y D-wysogaeth. Y gwasanaetli J>- hoeddlls olaf a gyflawnudd oedd mewn cyfarfod o lywodraethwvr yr ysgol hono dydd Merclier diwofk af. Yr oedd vno yn rhoddi adroddiad o'r rhauiad a wnacd, drwy ei ddylanwad ef, ar rodd Arghv. Ren del at Ysgolion Canolraddol y ,t' J,)[ y sicrhawyd £ 30 i Ysgol Dr. Williiiiis tuag at oriaethau. Cafodd ei feirniadu pill rai iiii ei wcitn- rediadau ynglyn a'r ysgol lion yn ei pherthyna- a' sir, ond y mae yn ddiddadt fod Dr. Joues yn pd" ogydd mwy selog a ffyddlawn iddi na'r rhai oedd >n ei feirlliadll. Gwelodd sefydlu Ysgol Ganolraddol i fechgvn M' y dref, gwelodd adeiladu ysgoldv hardd at wa,,1I1- aeth yr ysgol lion, a gwelodd hefyd vr holl ddy el oedd ar yr adeilad wedi ei tlialu. Bydd yr ade' ad lion yn gofadail arhosol i'w ynidrechion diflil") II blaid yr vsgol. Y mae y golled i addysg y sir dr*> ei farwolaeth yn ymdtfangos yn un anhawdd iilu ei gtvnevd i fvny. Cafodd Colegau a Phrify',glll Cymru ynddo gefnogydd selog,-yr oedd af Gy1Ig- horau yr oil o honvnt. Nid oes raid ychwancgu fod Dr. Jones yll dwys grefyddol. Methodist ydoedd, ae yr o^dd Fethodist trwyadl. Ni ddilytiodd laiier ar fo(lyd(i y Gymdeithasfa. na chvlchoedd mwy e.r- hoeddus gwasanaeth ei Enwad. Bu am ddau d,M"°l yn Llywyd'd Cyfarfod Misol Gorllewin Meiriollydd, -swydd a lanwai gydag ttrdclas mawr. Ond. g>("