Loading...
Thumbnail Image
Item

Te taiao: te titiro a te Māori

Abstract
Ko te kaupapa o tēnei tuhinga ko te titiro a te Māori ki te taiao. He mea tuhi i runga i te aroha, i te whakapono ki ngēnei mea, ki te ātaahua o te taiao me ngā kōrero mōna. E whakatangatatia ana ngā āhuatanga o te taiao, ngā rākau, ngā manu, ngā ika, te kohu, ngā kapua, ngā maunga, otirā ngā mea katoa. Ara noa atu ngā kōrero, he whakapapa ō rātou, he huānga tētehi mea ki tētehi, he mauri tō tēnā mea tō tēnā mea. E ora ana ngā mea katoa o te ao, ka whai tamariki, he mātua he tūpuna anō, te katoa tae atu hoki ki te tangata, he wāhanga ia nō te taiao. Hei aha tēnei tuhinga? Ko tāna mahi he whakaatu i ngēnei āhuatanga. Ā he whakamātau hoki ki te whakautu i te pātai he aha i whērā ai te titiro a ngā tūpuna ki tō rātou taiao. He kohikohingā tēnei nō ngā kōrero maha e takoto mai naka i roto i ngā pukapuka kua tāia kētia. Ehake i te mea ka kōrerotia ngā mea katoa, otiia ka tirohia noatia ngētehi āhuatanga o tēnei hanga te taiao. Kāhore i tuhia i runga i ngā kōrero ā waha a ngētehi kaikōrero, whēnā i ngētehi atu tuhinga roa. He mahi nui tērā mā tētehi atu hei whai, heoi anō tēnei he huihuinga nō ngētehi kōrero kua tuhia i mua atu. Ka whakarārangitia ngā kōrero neki i muri ake nei. Ko tōna timatanga kei te Ōrokohanga, ko te timatanga tērā o te taiao. Ko te whenua ka whai mai me ngā kōrero mōna. Muri iho ko te wai me ngōna āhuatanga katoa. Ko te rangi, ngā mea katoa o te rangi ka whai mai i muri i tēnā. Muri iho anō ko ngā manu, ko ngā ngārara me ngā ngāngara, ngā rākau me ngā ika. Ka mutu atu i ngā tupua, i ngā taniwha me ngā patupaiarehe, i ngā kōrero mō ngērā. E iwa wāhanga nui te katoa o tēnei tuhinga. Kei te timatanga tētehi wāhanga hei whakamārama i te tuhinga ā kei te mutunga tētehi atu wāhanga hei whakatōpū, hei whakarāpopoto i ngā kōrero o roto i te puku o te tuhinga nei. Kei ngā wāhanga o te pukapuka nei he kōrero mō tēnā mea, mō tēnā mea i raro i tōna ūpoko anō, me ngā whakaāhua e rite ana mōna. Ko te tūmanako ka kite te kaipānui i te pūrotutanga o te taiao o te Māori.
Type
Thesis
Type of thesis
Series
Citation
Kirby, D. R. (1992). Te taiao: te titiro a te Māori (Thesis, Master of Arts (MA)). University of Waikato, Hamilton, New Zealand. Retrieved from https://hdl.handle.net/10289/10908
Date
1992
Publisher
University of Waikato
Rights
All items in Research Commons are provided for private study and research purposes and are protected by copyright with all rights reserved unless otherwise indicated.