Το ζήτημα της εξωεδαφικής εφαρμογής της εθνικής νομοθεσίας στο πλαίσιο των εξωτερικών εμπορικών σχέσεων ΗΠΑ - ΕΕ

Abstract

This thesis concerns the extraterritorial application of US trade legislation, which pursues foreign policy aims, as well as the opposition of the EU to the extraterritorial provisions of specific parts of the US legislation, whose aim is to unilaterally regulate or control trade and investment activities which take place by companies outside the US. Its aim is to demonstrate that: a) The imposition of US extraterritorial laws violates a number of international law principles. b) The limits of extraterritorial jurisdiction are not precisely determined. This thesis provides a total envisagement of the limits which international law imposes on the application of extraterritorial laws. c) This thesis, apart from a reference to the most typical instances of the extraterritorial application of national laws, gives, among others, the response of the international community to actions of this kind. d) The extraterritorial measures adversely affect the trade and economic cooperation among states. The applying method consists in the controversy and comparison of the way the EU and the US use and deal with extraterritorial application. The conclusions of this thesis are that the imposition of US extraterritorial laws violates international law principles, among which the most important are sovereignty and legal economic rights of states. The established ways of resolving the conflicts do not provide a satisfactory solution of the problems which are connected to the extraterritorial jurisdiction and that is the reason why states react by enacting blocking legislation. Despite the fact that there is a presumption in favour of territoriality of jurisdiction and, consequently, against extraterritorial application of legislation, the enactment of national rules for the regulation of new trade activities without the production of some extraterritorial effects is almost impossible. This thesis provides ways for the avoidance of the legal and political conflicts the extraterritorial exercise of the trade legislation is producing and concludes that without reference to the kind of the consultations which will be adopted, what is important is the modification of the intentions of states regarding the extraterritorial jurisdiction. Unfortunately, it seems that the US is not willing to proceed to such a modification.

Η μελέτη αφορά την εξωεδαφίκη εφαρμογή της αμερικανικής εμπορικής νομοθεσίας προς επιδίωξη στόχων εξωτερικής πολιτικής, καθώς και την αντίθεση της ΕΕ στις εξωεδαφικές διατάξεις συγκεκριμένων τμημάτων της νομοθεσίας των ΗΠΑ, οι οποίες επιδιώκουν να ρυθμίσουν ή να ελέγξουν μονομερώς εμπορικές και επενδυτικές δραστηριότητες που λαμβάνουν χώρα από εταιρείες εκτός των ΗΠΑ. Σκοπός της είναι να δείξει ότι: α) Η επιβολή των αμερικανικών εξωεδαφικών νόμων παραβιάζει μια σειρά αρχών του διεθνούς δικαίου, β) Τα όρια της εξωεδαφικής αρμοδιότητας δεν είναι αυστηρά καθορισμένα. Η μελέτη παρέχει μια συνολική θεώρηση των ορίων που επιβάλλονται από το διεθνές δίκαιο στην εφαρμογή εξωεδαφικών νόμων, γ) Η μελέτη, εκτός από μια αναφορά στις χαρακτηριστικότερες περιπτώσεις εξωεδαφικής εφαρμογής εθνικών νόμων, δίνει, μεταξύ άλλων, την απάντηση της διεθνούς κοινότητας σε τέτοιου είδους δράσεις, δ) Τα εξωεδαφικά μέτρα επηρεάζουν δυσμενώς την εμπορική και οικονομική συνεργασία μεταξύ των κρατών. Η μέθοδος που χρησιμοποιείται είναι η αντιπαράθεση και η σύγκριση του τρόπου αντιμετώπισης και χρησιμοποίησης της εξωεδαφικής αρμοδιότητας από την ΕΕ και τις ΗΠΑ. Τα συμπεράσματα της μελέτης είναι ότι η επιβολή αμερικανικών εξωεδαφικών νόμων παραβιάζει αρχές του διεθνούς δικαίου, με σημαντικότερη την κυριαρχία και τα νομικά, οικονομικά δικαιώματα των κρατών. Οι καθιερωμένοι τρόποι επίλυσης των συγκρούσεων δεν προσφέρουν ικανοποιητική επίλυση στα προβλήματα που συνδέονται με την εξωεδαφική αρμοδιότητα, γι' αυτό και τα κράτη αντιδρούν στη θέσπιση νομοθεσίας αντιμέτρων. Παρά το γεγονός ότι υπάρχει ένα τεκμήριο υπέρ της εδαφικότητας της αρμοδιότητας και, συνεπώς, κατά της εξωεδαφικής εφαρμογής της νομοθεσίας, είναι σχεδόν αδύνατη η θέσπιση εθνικών κανόνων για τη ρύθμιση νέων εμπορικών δραστηριοτήτων χωρίς την παραγωγή κάποιων εξωεδαφικών αποτελεσμάτων. Η μελέτη προτείνει τρόπους για την αποφυγή των νομικών και πολιτικών συγκρούσεων που προκαλεί η εξωεδαφική άσκηση της εμπορικής νομοθεσίας και, τέλος, καταλήγει ότι ανεξάρτητα από το είδος των διαβουλεύσεων που θα υιοθετηθεί για την επίλυση των συγκρούσεων, αυτό που είναι σημαντικό είναι η τροποποίηση των προθέσεων των κρατών όσον αφορά την εξωεδαφική τους αρμοδιότητα. Δυστυχώς, φαίνεται ότι οι ΗΠΑ δεν προτίθενται να προχωρήσουν σε μία.