Επίδραση της δοξυκυκλίνης στις κλινικές παραμέτρους και στα επίπεδα της μεταλλοπρωτεινάσης-8 (MMP-8) περιοδοντικών ασθενών, με σακχαρώδη διαβήτη τύπου

Abstract

Type 2 diabetes mellitus, caused by the malfunction of insulin-depended glucose and lipid metabolism. Complications of diabetes include retinopathy, nephropathy, neuropathy and cardiovascular disease. Periodontal diseases are infections affecting the periodontium and resulting in the loss of tooth support. There is an association between type 2 diabetes mellitus and periodontitis. Both of these diseases have a relatively high incidence in the general population and common pathways in their pathogenesis. They are polygenic disorders with some degree of immunoregulatory dysfunction. Current studies support a higher incidence and severity of periodontitis in patients with type 2 diabetes mellitus. And other studies show that the prevalence of diabetes in patients with periodontitis is higher that seen in the non-periodontitis patients.Periodontal therapy using scaling and root planning (SRP) intent to control bacterial infection. Although mechanical periodontal therapy is generally effective, in diabetic patients the reduction of bleeding on probing, probing depth and attachment loss is not satisfactory. Treatment studies provide evidence to support periodontal infection has an effect on glycemic control and treating periodontitis can be influential in contributing to glycemic management.In response to endotoxins derived from periodontal pathogens, MMPs and particularly MMP-8 target the destruction of alveolar bone and supporting connective tissues, as osteoclast-related mediator. Furthermore, therapeutic approach that target MMP-8, such as doxycycline, maybe is effective strategy to periodontal management and treatment of high risk patients such as type 2 diabetic patients. Material and MethodsA total of 54 chronic periodontitis patients were included in the present study (29 with type 2 diabetes with HbA1c<7 and 25 systemically healthy). Scaling and root planning (SRP) was performed in all subjects and doxycycline (100mg/daily for 3 weeks) was administered to 15 diabetic patients at 3 months after SRP. Pocket depth, clinical attachment level, recession, bleeding and plaque indices were recorded at baseline and at 3, 6 and 12 months. At the same time points, subgingival plaque samples from 2 sites of each patient were analyzed by "checkerboard" DNA-DNA hybridization for P. gingivalis, T. forsythia, T. denticola, A. actinomycetemcomitans, C. rectus, F. nucleatum, P. nigrescens, P. intermedia and V. parvula and gingival crevicular fluid (GCF) samples from the same sites, as well as blood samples from cephalic vein, were analyzed with ELISA for MMP-8 levels. ResultsClinical and microbiological parameters were homogenous at baseline (Levene’s test, p>0.05), but MMP-8 levels were statistically significantly higher in diabetic patients. Similar clinical and microbiological improvements were observed after SRP for both groups (Mann-Whitney test, p>0.05), while adjunctive doxycycline resulted mainly in statistically significant reduction of MMP-8 levels. Regarding the serum, there was no statistically significant reduction of MMP-8 levels after SRP (Whitney test, p>0.05) and after the use of adjunctive doxycycline (Whitney test, p>0.05).ConclusionFindings from the present study indicate that in well-controlled type 2 diabetic patients the adjunctive use of doxycycline could be beneficial for reduction of MMP-8 levels and therefore controlling subclinical inflammation.

Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 οφείλεται στη διαταραχή του μεταβολισμού των υδατανθράκων, με αποτέλεσμα τη χρόνια υπεργλυκαιμία. Επιπλοκές της νόσου είναι η αμφιβληστροειδοπάθεια, η νεφροπάθεια, η νευροπάθεια, η περιφερειακή αγγειοπάθεια και η καρδιαγγειακή νόσος. Οι νόσοι του περιοδοντίου είναι φλεγμονώδεις νόσοι, που εντοπίζονται στους περιοδοντικούς ιστούς. Υπάρχει συσχέτιση μεταξύ των δύο αυτών νόσων, έχουν πολυπαραγοντική αιτιοπαθογένεια και εμφανίζεται κάποιου βαθμού μειωμένη ανοσιακή απόκριση και στις δύο νόσους. Μελέτες υποστηρίζουν ότι υπάρχει υψηλή επίπτωση περιοδοντικής νόσου σε διαβητικούς ασθενείς, καθώς και ότι ο επιπολασμός του σακχαρώδη διαβήτη σε περιοδοντικούς ασθενείς είναι υψηλός.Η μηχανική περιοδοντική θεραπεία με αποτρύγωση και ριζική απόξεση, έχει φανεί ότι είναι αποτελεσματική στη μείωση του μικροβιακού φορτίου των περιοπαθογόνων μικροβίων. Αν και η θεραπεία αυτή είναι γενικά αποτελεσματική στους διαβητικούς ασθενείς, αναζητούνται νέες τεχνικές για ακόμα απολεσματικότερη μείωση των περιοδοντικών δεικτών. Οι μεταλλοπρωτεϊνάσες και ειδικότερα η ΜΜΡ-8, οι οποίες εκκρίνονται στους φλεγμαίνοντες περιοδοντικούς ιστούς, καταστρέφουν το κολλαγόνο και οδηγούν σε οστική απώλεια στο περιοδόντιο. Η χρήση δοξυκυκλίνης στην περιοδοντική θεραπεία, ως συμπληρωματικό μέσο της μηχανικής θεραπείας, η οποία στοχεύει στη μείωση της ΜΜΡ-8, μπορεί να έχει ευεργετικά αποτελέσματα, ειδικότερα στους ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Υλικό και μέθοδοιΗ μελέτη αυτή συμπεριέλαβε 54 ασθενείς από τους οποίους 29 ήταν διαβητικοί και 25 μη διαβητικοί. Οι 29 διαβητικοί ασθενείς χωρίστηκαν σε δύο υποομάδες ασθενών. Η πρώτη υποομάδα διαβητικών ασθενών (Ομάδα 1α) δεν έλαβε δοξυκυκλίνη, ενώ η δεύτερη έλαβε (Ομάδα 1β). Μετά την αρχική εξέταση των ασθενών όλων των ομάδων ακολούθησε συντηρητική περιοδοντική θεραπεία με ριζικές αποξέσεις ανά τεταρτημόριο. Η χρονική διάρκεια της μελέτης ήταν 12 μήνες από τη στιγμή της έναρξης της συντηρητικής θεραπείας. Κατά την αρχική εξέταση έγιναν όλες οι κλινικές μετρήσεις, καθώς και λήψη υγρού ουλοδοντικής σχισμής από δύο θυλάκους > 5mm, δείγμα υποουλικής μικροβιακής πλάκας από τους ίδιους δύο θυλάκους και αίματος από την κεφαλική φλέβα. Οι κλινικές μετρήσεις, η λήψη του υγρού της ουλοδοντικής σχισμής για τη μέτρηση των επιπέδων της MMP-8 με την μέθοδο Elisa, η λήψη του αίματος και η λήψη του δείγματος της μικροβιακής πλάκας για τον μικροβιακό έλεγχο επαναλήφθηκε άλλες τρεις χρονικές στιγμές. Οι στιγμές αυτές ήταν 3 μήνες, 6 μήνες και 12 μήνες μετά τη λήξη της συντηρητικής θεραπείας.ΑποτελέσματαΟι κλινικές και μικροβιολογικές παράμετροι ήταν ομοιογενείς στην αρχή της μελέτης (Levene’s test, p>0.05), αλλά τα επίπεδα της ΜΜΡ-8 ήταν στατιστικώς σημαντικά υψηλότερα στους διαβητικούς ασθενείς. Παρόμοια βελτίωση παρατηρήθηκε στις κλινικές και μικροβιολογικές παραμέτρους, αλλά και στα επίπεδα των τιμών της ΜΜΡ-8 στο υγρό της ουλοδοντικής σχισμής, μετά τη μηχανική περιοδοντική θεραπεία και για τις δύο ομάδες ασθενών (Mann-Whitney test, p>0.05), ενώ δεν παρατηρήθηκε στατιστικώς σημαντική μείωση στα επίπεδα της ΜΜΡ-8 στον ορό (Mann-Whitney test, p>0.05). Η λήψη δοξυκυκλίνης οδήγησε σε στατιστικώς σημαντική μείωση των επιπέδων της MMP-8 στο υγρό της ουλοδοντικής σχισμής αλλά όχι στον ορό (Whitney test, p>0.05).Συμπεράσματα Τα ευρήματα της παρούσης μελέτης οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η λήψη δοξυκυκλίνης σε συνδυσμό με την μηχανική περιοδοντική θεραπεία μπορεί να έχει ευεγερτικά αποτελέσματα στη μείωση των τιμών της ΜΜΡ-8.