Αξιολόγηση της στάσης και των πιστεύω των καθηγητών φυσικής αγωγής ως προς το εκπαιδευτικό υλικό <<παραολυμπιακή ημέρα στα σχολεία>>: εμπειρική μελέτη σε σχολεία ένταξης πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης

Abstract

The Paralympic School Day (PSD) program is an educational project developed by International Paralympic Committee, aiming to create understanding and positive attitudes toward students with special educational needs and/or disability. The Theory of Planned Behavior provides a useful framework to study attitudes toward people with disability. The purpose in this study was the examination of the PSD program effect on five variables of Planned Behavior Theory, which are attitude, intention, subjective norm, perceived behavioral control and actual behavior of Physical Education (PE) teachers. Also, a secondary purpose was the research of the effect of academic preparation and previous experience with people with disabilities in the five variables in relation with the effect of the intervention program. The participants were 196 PE teachers (M = 44,1 yr., SD = 5.7, 87 males and 109 females) who used to teach Physical Education lesson in general elementary schools. They were divided into intervention (100) and control group (96). The PE teachers completed a questionnaire, constructed to measure components of Planned Behavior Theory: attitudes, intention, subjective norms, perceived behavioral control and actual behavior, before and after the intervention. Participants of the intervention group received a PSD, which included the PE teachers’ preparation, two months before their participation in the program, the implementation, which lasted two days and the evaluation of the program, aiming to create awareness and provide a positive attitude toward students with disability. The statistical analysis that was used was 2x2x2x2 MANCOVA and ANCOVA for perceived behavioral control separately. The results, using the paired-samples t test, revealed that intervention was effective in improving attitudes toward inclusion of students with disabilities, intention, subjective norms, perceived behavioral control and actual behavior. There was interaction of academic preparation with the group and the measure with reference to actual behavioural control, but there was no effect of previous experience in any of the five variables. The educational program PSD seems to be effective in all variables of the Planned Behavior Theory and as a consequence, on attitudes of PE teachers toward inclusion of students with disability in PE classes in general school. Educational programs developed by Paralympic Educational Committee or other institutions can help in development of Physical Education Curriculum, aiming to provide knowledge and practical advice for PE teachers about Adapted Physical Education, but also to develop positive attitudes and behavior toward students with disability, therefore their inclusion in general school to be successful.

Η «Παραολυμπιακή Ημέρα στα Σχολεία» (ΠΗΣ) είναι ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα που δημιουργήθηκε από την Διεθνή Παραολυμπιακή Επιτροπή (ΔΠΕ), με σκοπό να συμβάλλει στην κατανόηση και να διαμορφώσει θετικές στάσεις απέναντι στους μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες και/ή αναπηρία. Η θεωρία της Σχεδιασμένης Συμπεριφοράς αποτελεί ένα χρήσιμο θεωρητικό πλαίσιο για τη μελέτη των στάσεων απέναντι στα άτομα με αναπηρία. Σκοπός στην παρούσα έρευνα ήταν να μελετηθεί η επίδραση του προγράμματος «Παραολυμπιακή Ημέρα στα Σχολεία» στους πέντε παράγοντες της θεωρίας της Σχεδιασμένης Συμπεριφοράς, οι οποίοι είναι στάση, πρόθεση, υποκειμενική νόρμα, αντιλαμβανόμενος έλεγχος της συμπεριφοράς και πραγματική συμπεριφορά των καθηγητών Φυσικής Αγωγής (ΚΦΑ). Δευτερεύων σκοπός ήταν να διερευνηθεί η επίδραση της ακαδημαϊκής προετοιμασίας και της προηγούμενης εμπειρίας με άτομα με αναπηρία στους πέντε παράγοντες που προαναφέρθηκαν σε σχέση με την επίδραση του προγράμματος παρέμβασης (ΠΗΣ). Οι συμμετέχοντες ήταν 196 ΚΦΑ (Μ.Ο. ηλικίας = 44,1 έτη, Τ.Α. = 5,7, 87 άνδρες και 109 γυναίκες) Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης που δίδασκαν σε γενικά σχολεία. Οι ΚΦΑ χωρίστηκαν σε ομάδα παρέμβασης (100) και ομάδα ελέγχου (96). Συμπλήρωσαν ερωτηματολόγιο, το οποίο μετράει τους πέντε παράγοντες της θεωρίας της Σχεδιασμένης Συμπεριφοράς, που προαναφέρθηκαν, πριν και μετά την εφαρμογή του προγράμματος. Οι συμμετέχοντες της ομάδας παρέμβασης παρακολούθησαν το πρόγραμμα ΠΗΣ, το οποίο περιλάμβανε την προετοιμασία των ΚΦΑ δύο μήνες πριν τη συμμετοχή τους σ’ αυτό, τη διεξαγωγή, η οποία διήρκεσε δύο ημέρες και την αξιολόγηση του προγράμματος, με στόχο την ευαισθητοποίηση και τη δημιουργία θετικών στάσεων απέναντι στους μαθητές με αναπηρία. Η στατιστική ανάλυση που χρησιμοποιήθηκε ήταν η ανάλυση συνδιακύμανσης τεσσάρων παραγόντων με επαναλαμβανόμενες μετρήσεις (2x2x2x2 MANCOVA) και η ανάλυση διακύμανσης (ANCOVA) για τον αντιλαμβανόμενο έλεγχο της συμπεριφοράς. Τα αποτελέσματα, με τη χρήση του paired-samples t test, έδειξαν ότι η παρέμβαση ήταν αποτελεσματική στη βελτίωση των στάσεων απέναντι στην ένταξη των μαθητών με αναπηρία, της πρόθεσης, της υποκειμενικής νόρμας, του αντιλαμβανόμενου ελέγχου της συμπεριφοράς και της πραγματικής συμπεριφοράς. Υπήρχε αλληλεπίδραση της ακαδημαϊκής προετοιμασίας με την ομάδα και τη μέτρηση όσον αφορά στον παράγοντα πραγματική συμπεριφορά, αλλά δεν παρουσιάστηκε καμία επίδραση της προηγούμενης εμπειρίας σε κανέναν από τους πέντε παράγοντες. Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα ΠΗΣ ήταν αποτελεσματικό σε όλους τους παράγοντες της θεωρίας της Σχεδιασμένης Συμπεριφοράς. Επιμορφωτικά προγράμματα της ΔΠΕ, αλλά και άλλων φορέων ή εκπαιδευτικών ιδρυμάτων μπορούν να βοηθήσουν στη δημιουργία ενός Αναλυτικού Προγράμματος Φυσικής Αγωγής, με σκοπό την παροχή γνώσεων και πρακτικών συμβουλών στους ΚΦΑ σχετικά με την Προσαρμοσμένη Φυσική Αγωγή, καθώς και την ανάπτυξη ευνοϊκών στάσεων και συμπεριφοράς απέναντι στους μαθητές με αναπηρία, έτσι ώστε η ένταξή τους στο γενικό σχολείο να είναι επιτυχής.