Η εκμετάλλευση της χερσαίας και θαλάσσιας βιοποικιλότητας στη διεθνή δικαιοταξία

Abstract

The large and rapid development of biotechnology emerged legal issues concerning the access and the ownership of biodiversity and especially of genetic resources. The related international covenants penetrate into each other, sometimes reinforcing their provisions when applied, but more often coming into conflict. Although since 1992, the Convention on Biological Diversity recognizes the value of biodiversity and the associated traditional knowledge, it soon became apparent that the application of the relevant provisions requires revision of international agreements on intellectual property. This resulted in a shift of international attention to the law of intellectual property. This study covers all possible influences on the status of exploitation of biodiversity. Also take into account the special aspects of the terrestrial and marine environment, recent technological developments and the important role played by the claims of holders of traditional knowledge related to biodiversity and genetic resources. Furthermore, a proposal concerning the development of an international legal framework concerning the access and the ownership of living organisms and their genetic resources is presented, having a compromise form. The survey covers the period up to December 2011.

Η ιδιαίτερα μεγάλη και ραγδαία εξέλιξη της βιοτεχνολογίας, έφερε στο προσκήνιο νομικά ζητήματα στο τομέα της διευθέτησης θεμάτων πρόσβασης και ιδιοκτησίας της βιοποικιλότητας, αλλά και των γενετικών της πόρων. Τα συσχετιζόμενα διεθνή σύμφωνα διεισδύουν το ένα μέσα στο άλλο, ορισμένες φορές ενδυναμώνοντας τις διατάξεις τους σε επίπεδο εφαρμογής, αλλά συχνότερα, ερχόμενα σε σύγκρουση. Παρότι από το 1992, η Σύμβαση για τη Βιολογική Ποικιλότητα αναγνωρίζει την αξία της βιοποικιλότητας και της συσχετιζόμενης με αυτή παραδοσιακής γνώσης, σύντομα έγινε εμφανές ότι η εφαρμογή των σχετικών της διατάξεων προϋποθέτει αναθεώρηση των διεθνών συμφωνιών περί Διανοητικής Ιδιοκτησίας. Αποτέλεσμα αυτού ήταν μια στροφή της διεθνούς προσοχής προς το δίκαιο της Διανοητικής Ιδιοκτησίας. Η παρούσα μελέτη καλύπτει όλες τις πιθανές επιρροές που δέχεται το καθεστώς εκμετάλλευση της βιοποικιλότητας. Επίσης, λαμβάνονται υπόψη οι ιδιαιτερότητες του χερσαίου και θαλάσσιου περιβάλλοντος, οι πρόσφατες τεχνολογικές εξελίξεις καθώς και ο σημαντικός ρόλος που παίζουν οι διεκδικήσεις των κατόχων παραδοσιακών γνώσεων που σχετίζονται με τη βιοποικιλότητα και τους γενετικούς της πόρους. Επίσης παρουσιάζεται η πιθανή διαμόρφωση ενός διεθνούς νομικού πλαισίου που θα αφορά την πρόσβαση και το δικαίωμα χρήσης αλλά και ιδιοκτησίας των ζώντων οργανισμών και των γενετικών τους πόρων, η οποία έχει μια συμβιβαστική μορφή. Η έρευνα εκτείνεται χρονικά έως το Δεκέμβριο του 2011.