Άσκηση και αγωγή υγείας στο σχολείο

Abstract

The relationship between exercise and health promotion is very often discussed, but how this can be achieved, particularly in the school environment, is not at all clear. The purpose of the present dissertation was the design, the implementation and the evaluation of a program about smoking prevention and exercise promotion for secondary school students. This program can be implemented during the physical education course. In the 1st study the opinions of physical education teachers were investigated about the students’ smoking behavior. The results showed that physical education teachers believe smoking as a serious students’ problem and they consider themselves as able to implement these programs during physical education lesson. The 2nd study focuses on a self-efficacy scale against smoking. The questionnaire was completed by 536 11th grade students. The results showed that there are three main factors (habit, friends, negative feelings) that contribute to the initiation and the adoption of this unhealthy behavior. The 3rd survey concerned the implementation and the evaluation of a comprehensive smoking prevention program. Particular emphasis on this version of the program was given to kinetic games taking place in each section with messages against smoking and in favour of exercise. 205 students participated and they were divided into three groups. The 1st experimental group was implemented the new smoking prevention program during physical education lessons. The 2nd experimental group was implemented the old program “I don’t smoke, I exercise” into the class as a subject of health education. The control group was participated in the typical physical education lesson. The results showed that the participants in the 1st and the 2nd experimental groups improved their knowledge about harmful consequences of smoking in comparison with the control group and they further strengthened their attitude towards a non-smoking behavior. The results showed that the participants in the first experimental and in the control group improved their knowledge about the physical benefits of exercise and they increased their physical activity in comparison with the participants of the 2nd experimental group. Τhe students of the first experimental group compared to the participants of the second experimental group reported a higher level of pleasure-interest from their participation in prevention programs. Six months later, the students of the first experimental group maintained their knowledge and their attitudes against smoking. It also confirmed the students’ preference for the new prevention program.In general, the present dissertation suggests that the proposed program is useful and effective tool for physical education teachers.

Σκοπός της παρούσας διατριβής ήταν η σχεδίαση, η εφαρμογή και η αξιολόγηση ενός προγράμματος πρόληψης του καπνίσματος και προαγωγής της άσκησης για μαθητές γυμνασίου, που θα μπορεί να εφαρμόζεται στη διάρκεια του μαθήματος της Φυσικής Αγωγής (ΦΑ). Αρχικά διερευνήθηκαν οι απόψεις των εκπαιδευτικών ΦΑ σχετικά με τη συνήθεια του καπνίσματος στους μαθητές-τριες. Διαπιστώθηκε ότι οι εκπαιδευτικοί θεωρούν σοβαρό πρόβλημα το κάπνισμα, το μάθημά τους κατάλληλο για ευαισθητοποίηση σε θέματα αγωγής υγείας και ότι θα μπορούσαν οι ίδιοι να υλοποιούν τέτοιου είδους προγράμματα. Στη συνέχεια μελετήθηκε η επίδραση της αυτοαποτελεσματικότητας των μαθητών για αποχή από το κάπνισμα. Σχετικό ερωτηματολόγιο, που προσαρμόστηκε στην ελληνική γλώσσα, συμπληρώθηκε από 536 μαθητές –τριες λυκείου και έδειξε ότι οι κύριοι παράγοντες που συμβάλλουν στην υιοθέτηση της ανθυγιεινής αυτής συμπεριφοράς είναι: η συνήθεια, οι φίλοι και τα αρνητικά συναισθήματα. Μετά σχεδιάστηκε, εφαρμόστηκε και αξιολογήθηκε το νέο πρόγραμμα πρόληψης του καπνίσματος. Έμφαση στην έκδοση αυτού του προγράμματος δόθηκε στην αυτοαποτελεσματικότητα των μαθητών και σε κινητικά παιγνίδια ευαισθητοποίησης με μηνύματα κατά του καπνίσματος και υπέρ της άσκησης. Συμμετείχαν συνολικά 205 μαθητές-τριες της Β’ γυμνασίου οι οποίοι χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες. Η 1η πειραματική εφάρμοζε το νέο πρόγραμμα πρόληψης στη διάρκεια του μαθήματος της ΦΑ, η 2η πειραματική εφάρμοζε το υπάρχον πρόγραμμα «Δεν καπνίζω, γυμνάζομαι» του Εργαστηρίου Ψυχολογίας της Άσκησης και Ποιότητας Ζωής μέσα στην αίθουσα του σχολείου ως μάθημα Αγωγής Υγείας και η ομάδα ελέγχου παρακολουθούσε το τυπικό μάθημα της ΦΑ. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι συμμετέχοντες στην 1η και τη 2η πειραματική ομάδα βελτίωσαν τις γνώσεις τους σχετικά με τις επιπτώσεις του καπνίσματος και ισχυροποίησαν τη στάση τους εναντίον του καπνίσματος. Οι μαθητές –τριες που συμμετείχαν στην 1η πειραματική και στην ομάδα ελέγχου αύξησαν τη συμμετοχή τους στη φυσική δραστηριότητα. Οι μαθητές-τριες που συμμετείχαν στην 1η πειραματική ομάδα θεώρησαν το πρόγραμμα ευχάριστο και διασκεδαστικό και διατήρησαν τις γνώσεις τους, τη στάση τους και τη συμπεριφορά κατά του καπνίσματος και έξι μήνες μετά το τέλος της παρέμβασης. Επίσης επιβεβαιώθηκε η προτίμηση των μαθητών-τριών για το πρόγραμμα με τα παιχνίδια ευαισθητοποίησης. Συνολικά η παρούσα μελέτη υποστηρίζει ότι το προτεινόμενο πρόγραμμα πρόληψης είναι ένα εύχρηστο και αποτελεσματικό εργαλείο στα χέρια των εκπαιδευτικών ΦΑ.