Μνήμη, λήθη και δημοκρατία: μια σύγκριση της ελληνικής με την ισπανική περίπτωση

Abstract

This study deals with the ways in which the political forces managed the collective memory of the civil war in Greece and Spain. It analyses the representations and the interpretative schemes of the civil war in the political discourse, the formal institutional memory through memory policies, the signification of the top-down national reconciliation, the instrumentalization of the past and the construction of partisan identities in Greece and Spain since the transition to democracy until today (Greece: 1974-2009, Spain: 1977-2011).

Η παρούσα μελέτη πραγματεύεται τους τρόπους με τους οποίους οι πολιτικές δυνάμεις διαχειρίζονται τη συλλογική μνήμη του εμφυλίου πολέμου σε Ελλάδα και Ισπανία. Εν προκειμένω, εξετάζονται οι αναπαραστάσεις και τα ερμηνευτικά σχήματα του εμφυλίου πολέμου στον κομματικό λόγο, η επίσημη θεσμική μνήμη μέσω των πολιτικών μνήμης, η νοηματοδότηση της εκ των άνω εθνικής συμφιλίωσης, η εργαλειοποίηση του παρελθόντος και η δόμηση των παραταξιακών ταυτοτήτων στην Ελλάδα και στην Ισπανία, στο χρονικό διάστημα που ορίζεται από τη μετάβαση στη δημοκρατία μέχρι σήμερα (Ελλάδα: 1974-2009, Ισπανία: 1977-2011).

El objeto de estudio de esta tesis doctoral consiste en el análisis de la gestión de la memoria colectiva de la guerra civil por los diferentes gobiernos y partidos políticos desde la transición a la democracia hasta las elecciones de 2009, en el caso de Grecia, y las elecciones de 2011, en el caso de España. Se trata de un estudio comparado de la forma en la que las fuerzas políticas en cada uno de estos países han gestionado las divisiones del pasado durante las respectivas guerras civiles en el nuevo contexto democrático, así como sus consecuencias.