Συγκριτική αξιολόγηση δεικτών ιστικής οξυγόνωσης και δυσλειτουργίας οργάνων με την κλινική έκβαση, σε ασθενείς μετά από καρδιοχειρουργική επέμβαση

Abstract

Background: Prolonged intensive care unit (ICU) stay of patients after cardiac surgery has a major impact on overall cost and resource utilization. The aim of this study was to assess indices of tissue oxygenation and organ dysfunction along with perioperative parameters in cardiac surgery patients, in order to identify potential predictors of prolonged ICU stay.Methods: All adult patients from a single, specialized cardiac center who were admitted to the ICU after cardiac surgery during a 2-month period were included. Demographic and clinical characteristics, comorbidities, preoperative use of drugs, intraoperative variables, and postoperative course were recorded. Hemodynamic and blood gas measurements were recorded at four time intervals during the first 24 postoperative hours. Multiple indices of tissue oxygenation and organ dysfunction were estimated. Routine hematologic and biochemical laboratory results were recorded preoperatively and in the first postoperative hours.Results: During the study period 145 adult patients underwent cardiac surgery: 65 (45%) underwent coronary artery bypass graft surgery, 38 (26%) valve surgery, 26 (18%) combined surgery and 16 (11%) other types of cardiac operation. Seventy nine (54%) patients had an ICU stay of less than 24 hours. Of the estimated tissue oxygenation indices, lactate levels 12-24 hours post-operatively were associated with prolonged ICU stay. Of the organ dysfunction indices, creatinine at admission, mean arterial pressure, the PaO2 / FiO2 ratio 12-24 hours after ICU admission, and the administration of vasoactive drugs in the first 24 hours, correlated with prolonged stay in the ICU. Regarding the early predictive value, the random forests analysis identified four variables that had a major impact on the length of stay (LOS) in ICU; these variables were subsequently entered in a logistic regression model: preoperative hemoglobin (OR = 0.68), duration of aortic clamping (OR = 1.01) and PaO2/FiO2 (OR = 0.99) and blood glucose during the first four postoperative hours (OR = 1.02). ROC curve analysis showed an AUC=0.79, p<0.001, 95% CI=0.71-0.86.Conclusions: From the indices studied, lactate, creatinine, mean arterial pressure, the PaO2/FiO2 ratio and the use of vasoactive drugs were associated with prolonged stay in the ICU. Low preoperative hemoglobin, prolonged aortic clamping time and low PaO2/FiO2 ratio and blood glucose measured within the first postoperative hours, were strongly related with prolonged LOS in ICU.

Εισαγωγή: Η παρατεταμένη παραμονή στην μονάδα εντατικής θεραπείας (ΜΕΘ) των ασθενών μετά από καρδιοχειρουργική επέμβαση έχει σημαντικό αντίκτυπο στο συνολικό κόστος και στην αξιοποίηση των πόρων. Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν να αξιολογήσει δείκτες ιστικής οξυγόνωσης και δυσλειτουργίας οργάνων, καθώς και να προσδιορίσει προγνωστικούς διεγχειρητικούς παράγοντες, που σχετίζονται με αυξημένη παραμονή στη ΜΕΘ.Μέθοδος: Συμπεριλήφθηκαν όλοι οι ενήλικες ασθενείς από ένα εξειδικευμένο καρδιολογικό κέντρο που εισήχθησαν στη ΜΕΘ μετά από καρδιοχειρουργική επέμβαση κατά την περίοδο 2 μηνών. Καταγράφηκαν τα δημογραφικά και κλινικά χαρακτηριστικά, τα συνοδά νοσήματα, η προεγχειρητική χρήση φαρμάκων, διεγχειρητικές μεταβλητές και η μετεγχειρητική πορεία. Επίσης οι αιμοδυναμικές μετρήσεις και οι αναλύσεις των αερίων του αίματος σε τέσσερα χρονικά διαστήματα κατά τη διάρκεια των πρώτων 24 μετεγχειρητικών ωρών. Μετρήθηκαν πολλαπλοί δείκτες ιστικής οξυγόνωσης και δυσλειτουργίας οργάνων. Καταγράφηκαν τα αιματολογικά και βιοχημικά εργαστηριακά ρουτίνας προεγχειρητικά και κατά την πρώτη μετεγχειρητική ώρα.Αποτελέσματα: Κατά τη διάρκεια της μελέτης 145 ενήλικες ασθενείς υποβλήθηκαν σε καρδιοχειρουργική επέμβαση: 65 (45%) υποβλήθηκαν σε επέμβαση αορτοστεφανιαίας παράκαμψης με μόσχευμα, 38 (26%) σε χειρουργείο βαλβίδας, 26 (18%) σε συνδυαστική επέμβαση και 16 (11%) σε άλλο τύπο καρδιακής επέμβασης. Εβδομήντα εννέα (54%) ασθενείς είχαν παραμονή στη ΜΕΘ λιγότερο από 24 ώρες. Από τους δείκτες ιστικής οξυγόνωσης, το γαλακτικό κατά το χρονικό διάστημα 12-24 ώρες μετεγχειρητικά, σχετιζόταν με παρατεταμένη παραμονή. Από τους δείκτες δυσλειτουργίας οργάνων, η κρεατινίνη εισόδου, η μέση αρτηριακή πίεση και ο λόγος PaO2 / FiO2 μετρούμενα στο διάστημα 12-24 ώρες και η χρήση αγγειοδραστικών φαρμάκων κατά το πρώτο 24ωρο, εμφάνισαν θετική συσχέτιση με την παρατεταμένη παραμονή στη ΜΕΘ. Αναφορικά με την έγκαιρη προγνωστική αξία, η ανάλυση κατά random forests έδειξε ότι τέσσερις μεταβλητές είχαν σημαντική συσχέτιση με την διάρκεια παραμονής στη ΜΕΘ: προεγχειρητική αιμοσφαιρίνη (OR = 0,68), χρόνος αποκλεισμού της αορτής (OR = 1,01) και PaO2 / FiO2 (OR = 0,99) και συγκέντρωση γλυκόζης στο αίμα (OR = 1,02) κατά τη διάρκεια των τεσσάρων πρώτων μετεγχειρητικών ωρών. Η καμπύλη λειτουργικού χαρακτηριστικού δέκτη έδειξε AUC = 0.79, p <0.001 , 95% CI = 0,71 - 0,86.Συμπεράσματα: Από τους μελετώμενους δείκτες, το γαλακτικό, η κρεατινίνη, η μέση αρτηριακή πίεση, ο λόγος PaO2/FiO2 και η χρήση αγγειοδραστικών φαρμάκων σχετίζονταν με παρατεταμένη παραμονή στη ΜΕΘ. Η χαμηλή προεγχειρητική αιμοσφαιρίνη, ο παρατεταμένος χρόνος αποκλεισμού της αορτής και ο χαμηλός λόγος PaO2 / FiO2 και η αυξημένη συγκέντρωση γλυκόζης στο αίμα μετρούμενα κατά τις πρώτες 4 μετεγχειρητικές ώρες, αποτέλεσαν ισχυρούς προγνωστικούς παράγοντες για παρατεταμένη παραμονή στη ΜΕΘ.