Kultura stołu w relacjach polskich dyplomatów z podróży do Włoch. Od Stanisława Reszki do Stanisława Mińskiego (1569-1607)
Loading...
Date
2021
Authors
Editor
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Title alternative
Table Culture in the Reports of Polish Diplomats about Journeys to Italy. From Stanisław Reszka to Stanisław Miński (1569-1607)
Abstract
Rozprawa ukazuje rolę kultury stołu w staropolskich relacjach z podróży dyplomatycznych do Włoch końca XVI wieku. Podstawą źródłową są pisma Stanisława Reszki (łaciński diariusz podróżny, korespondencja, spis dworzan) oraz Stanisława Mińskiego (podręcznik Sposób odprawowania poselstwa).
Na charakter informacji dotyczących stołu i kuchni miały wpływ cechy gatunkowe relacji oraz kwestia ich funkcjonowania w rękopisie lub druku. Opisy dotyczące sfery stołu są silnie zanurzone w działalności dyplomatycznej. Stół wzmiankuje się w kontekście ekonomicznym (organizacja pałacu i służby na dworze posła), a zwłaszcza politycznym. Relacje zawierają opisy uczt publicznych (np. po obediencji składanej papieżowi), którym towarzyszył złożony ceremoniał wyrażający hierarchię władzy. Ostentacja i alegoryczne dekoracje stołowe stanowiły element szerszego programu propagandowo-triumfalnego, sławiącego potęgę rodu, państwa lub Kościoła. Okazywanie gościnności przez poczęstunki i podarki służyć mogło realizacji interesów publicznych i osobistych, lecz zacieśniało także przyjacielskie relacje towarzyskie.
Stół był również silnie związany z religią (post, żywienie ubogich, świętowanie, Eucharystia).
Niełatwo jest wskazać stosunek autorów do włoskiej kuchni, gdyż autorzy niewiele miejsca poświęcili na opis potraw i swoich opinii o nich. Sfera jedzenia w listach Reszki uwikłana jest w sieć antycznych odniesień, wykazując jednak pewne zainteresowanie autora współczesnymi daniami i winami włoskimi. Z kolei wiersz Mińskiego Żywot ziemiański (parafraza Beatus ille Horacego) sugeruje jego zamiłowanie do prostej, rodzimej kuchni. Obaj autorzy deklarują umiarkowanie i dystans do wystawności stołowej.
The dissertation shows the role of the table culture in the Polish diplomatic relations from Italy, basing on Stanisław Reszka’s works (Latin travel diary, correspondence, list of courtiers) and Stanisław Miński’s diplomatic treat, The Manner of Carrying Out the Legation. The descriptions of table sphere depended on the genre characteristics and the authors’ intention to publish the account or to leave it in manuscript. The table sphere was strongly immersed in the diplomatic activities. Both authors pay attention to the economic issues (the organization of the court and table service), but especially to the political context. They describe public feasts (e.g. after pledging obedience to the pope), accompanied by a complex etiquette expressing the hierarchy of power. Ostentation and allegorical table decoration were part of a wider propaganda and triumphal program, praising the power of the family, state or church. Showing hospitality through meals and gifts could facilitate the realization of public and private interests, but it also strengthened friendly relationships. The table was also strongly associated with religion (fasting, feeding the poor, holidays, Eucharist). It is not easy to precisely define the authors’ attitude toward Italian cuisine. Reszka’s letters are full of ancient and biblical references, nevertheless he present interest on contemporary Italian dishes and wines. The poem by Miński, Landowner’s Life (a paraphrase of Horace’s Beatus ille) reveals his attachment to simple Polish country cuisine. Both authors declare humanistic moderation and distance to luxury.
The dissertation shows the role of the table culture in the Polish diplomatic relations from Italy, basing on Stanisław Reszka’s works (Latin travel diary, correspondence, list of courtiers) and Stanisław Miński’s diplomatic treat, The Manner of Carrying Out the Legation. The descriptions of table sphere depended on the genre characteristics and the authors’ intention to publish the account or to leave it in manuscript. The table sphere was strongly immersed in the diplomatic activities. Both authors pay attention to the economic issues (the organization of the court and table service), but especially to the political context. They describe public feasts (e.g. after pledging obedience to the pope), accompanied by a complex etiquette expressing the hierarchy of power. Ostentation and allegorical table decoration were part of a wider propaganda and triumphal program, praising the power of the family, state or church. Showing hospitality through meals and gifts could facilitate the realization of public and private interests, but it also strengthened friendly relationships. The table was also strongly associated with religion (fasting, feeding the poor, holidays, Eucharist). It is not easy to precisely define the authors’ attitude toward Italian cuisine. Reszka’s letters are full of ancient and biblical references, nevertheless he present interest on contemporary Italian dishes and wines. The poem by Miński, Landowner’s Life (a paraphrase of Horace’s Beatus ille) reveals his attachment to simple Polish country cuisine. Both authors declare humanistic moderation and distance to luxury.
Description
Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej
Sponsor
Keywords
dyplomacja polska, Polish diplomacy, diariusze podróży, travel diaries, staropolskie podróże, Old Polish travels, kultura stołu, table culture, Włochy, Italy