Plan

Chargement...
Couverture fascicule

Le fait religieux dans le livre III des Saturnales : Macrobe historien de la religion romaine ?

[article]

doc-ctrl/global/pdfdoc-ctrl/global/pdf
doc-ctrl/global/textdoc-ctrl/global/textdoc-ctrl/global/imagedoc-ctrl/global/imagedoc-ctrl/global/zoom-indoc-ctrl/global/zoom-indoc-ctrl/global/zoom-outdoc-ctrl/global/zoom-outdoc-ctrl/global/bookmarkdoc-ctrl/global/bookmarkdoc-ctrl/global/resetdoc-ctrl/global/reset
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
Page 35

Charles Guittard Université Paris-Ouest – UMR 7041 ARSCAN chaguittard@ gmail. com

Histoire de la religion – Encyclopédisme – Esthétique 1 Macrobe, Saturnales, III, 12, 10.

2 Goldlust 2010, p. 221-224.

3 Macrobe, Saturnales, III, 1-12. Cf. Enking 1959.

4 Macrobe, Saturnales, III, 13-17.

5 Goldlust 2010, p. 224.

6 Macrobe, Saturnales, III, 14, 2. Pour le cadre général du banquet, cf. Flamant 1977 ; Goldlust 2010.

Approches du livre III des Saturnales de Macrobe, 35‑58

Le livre III des Saturnales de Macrobe met en scène les savantes discussions tenues par les convives du banquet le deuxième jour des Saturnales, à savoir le 18 décembre. Dans la transmission de l’ oeuvre, ce livre ne nous est pas parvenu sous sa forme complète ; il comporte en effet deux lacunes : il manque le début et une petite lacune intervient au milieu1 ; quant à la lacune finale, elle concerne en fait, non pas le livre III, mais le début du livre IV, qui est censé ouvrir les conversations du troisième jour. Nous sommes donc le 18 décembre, dans la demeure de Nicomaque Flavien2, dans les années 380, lorsque se réunissent les convives qui vont animer le livre III des Saturnales de Macrobe. Le matin, les discussions portent sur la science religieuse de Virgile, considéré comme un grand pontife de la religion romaine et même un uates Etruscus3 ; l’ après-midi, l’ intérêt se porte sur les moeurs des Anciens romains et les lois somptuaires4 et le soir prend place, avec le jeune grammairien Servius, un exposé sur les variétés de fruits. C’ est au cours de l’ exposé sur la frugalité des Anciens que Rufius Albinus5 fait l’ éloge du passé et a recours à la formule demeurée célèbre : uetustas quidem nobis, si sapimus, adoranda est. 6 Le fait religieux dans le livre III des Saturnales : Macrobe historien de la religion romaine ?

doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw