Date

2010

Author

Erder, Evin

Metadata

Show full item record

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

Item Usage Stats

170
views

100
downloads

Cite This

Bu çalışmada, Ankara’da bulunan Ahi Elvan Camisi, Örtmeli Mescidi, Sabunî Mescidi ve Poyracı Mescidi’lerinin bugünkü fiziksel durumları ile geçmişte ve günümüzde korunmaları için alınmış bulunan önlemler değerlendirilmiş, ve gelecekte yaşamlarının sürdürülebilir şekilde korunabilmesi için öneriler sunulumuştur. Ondördüncü ve onbeşinci yüzyıllarda inşa edilen bu dört tescilli yapı günümüze kadar özgün formları ile mimarî elemanlarını büyük ölçüde korumuşlardır. Bu ahşap direkli, ahşap tavanlı, taş temelli, ve kerpiç ile ahşap duvarlı yapılar, aynı zamanda inşa edildikleri dönemde Anadolu’ya gelen yeni bir yapı geleneğini temsil etmektedirler. 1920’lerden itibaren korunmaya başlanan bu tarihi yapılar farklı şekillerde müdaheleler geçirmiş ve geçmişte çeşitli malzemelerle sıvanmıştır (ör., çimento bazlı ya da toprak bazlı sıvalar). Geçmişte gerçekleştirilen bu koruma müdaheleleri ile varolan fiziksel sorunlar bazen gözle görülebilir olsa da, yapıların özgün malzemeleri üzerindeki pozitif ve/veya negatif etkilerini saptamak çok daha güçtür. Bu çalışma sürecinde, bu amaca yönelik olarak, söz konusu yapılarda tahribatsız bir yöntem ile bir yıl boyunca mikro-klimatik ölçümler alınmış ve veri toplanmıştır. Ankara’nın uzun vadeli meteorolojik verilerine göre, Ocak, Nisan, Temmuz ve Ekim aylarında birer haftalık süreler boyunca Tiny tag® Plus data logger’leriyle, her yapıda iç ve dış sıcaklık ve bağıl nem oranları ile ahşap tavanlarının yüzey sıcaklıkları ölçülmüştür. Ayrıca, her mevsim, her yapıda, sıcaklık ve bağıl nem oranlarının dağılımları m2 bazında ölçülmüş ve en kurak ay olan Temmuz ayı dışında, yapıların iç duvarları ve tavanlarının yüzey sıcaklıkları ölçülmüştür. Yapıların özgün malzemeleri ile geçmişte ya da günümüzde geçirdikleri koruma müdaheleri görsel olarak ya da var olan yazılı bilgiler ile Vakıflar Genel Müdürlüğü’nde bulunan arşiv belgelerinin incelenmesiyle saptanmıştır. Çalışma sonucunda, bu dört yapının taşıyıcı duvarlarının fiziksel özellikleri ile iç mekanlarındaki malzemelerin tampon etkisi ve bu iki faktörün iç mekanlarındaki mikroklimatik koşullar üzerindeki etkileri incelenmiştir. Ayrıca, iç mekânlarda bulunan özgün ahşap elemanların ve/veya bezemelerin daha etkili bir şekilde korunabilmeleri için mikroklimatik veriler çeşitli parametrelere göre incelenmiştir. Böylece, iç ortamlarında arzulanan gönencin özgün mimarî elemanlarına zarar vermeksizin sağlanması için gerekli koşullar ile yapıların sürdürülebilir biçimde korunabilmeleri (bakım, önleyici önlemler, restorasyon) için alınan önlemler değerlendirilmiştir. Sonuçta bu dört yapının fiziksel bütünlükleri ile özgünlük değerlerine zarar vermeden gelecekte yaşamlarının sürdürülebilir biçimde korunabilmeleri için alınabilecek önlemler geliştirilmiştir.

Subject Keywords

Historic building materials, Archival research, Timber, Clay-based plasters, The buffer effect, Microclimatic measurements, Sustainable conservation

URI

http://jfa.arch.metu.edu.tr/archive/0258-5316/2010/cilt27/sayi_1/45-66.pdf
https://hdl.handle.net/11511/50822

Collections

Department of Architecture, Article