Skip to main content

Emmy Eugenie Andriesse collection

 Collection
Identifier: ubl223

Scope and Contents

In een relatief korte loopbaan als fotograaf (zij overleed op 39-jarige leeftijd) speelde Emmy Andriesse een belangrijke rol in de Nederlandse fotografie. Zij droeg principes uit van de modernistische fotografie, die zij in de jaren dertig leerde aan de Koninklijke Academie voor Beeldende Kunsten in Den Haag in lessen van onder meer Paul Schuitema en Gerrit Kiljan. Zij bleef tijdens deze oorlog aanvankelijk op de voor haar typerende onbevangen wijze het dagelijkse leven fotograferen, om tijdens de zwaarste tijd van de Duitse bezetting, de hongerwinter van ’44-’45, de honger en ontberingen te fotograferen als lid van een groep fotografen die nadien bekend kwam te staan als ‘de illegale camera’. Na de bevrijding fotografeerde zij op diverse plekken in Nederland de verwoestingen van de Tweede Wereldoorlog en het dagelijks leven dat mensen tussen de ruïnes weer proberen op te pakken. Zij verbreidde hiermee een geëngageerde vorm van documentaire, human interest fotografie. Vanaf 1947 kreeg zij van Willem Sandberg, directeur van het Stedelijk Museum in Amsterdam, diverse opdrachten tot het maken van kunstenaarsportretten. Zij fotografeerde mode en portretteerde mensen op diverse reizen die zij in Europa maakt en werkte met onder meer Cas Oorthuys aan een aantal fotoboeken voor de Amsterdamse Uitgeverij Contact. In 1951 kreeg Andriesse van Uitgeverij Bert Bakker de opdracht om foto’s te maken geïnspireerd op het werk van Vincent Van Gogh.

Uit de indeling van haar contactboeken is te zien waar zij zich in haar fotografie op richtte. Na drie algemene boeken (I, IIa en IIb) uit haar beginperiode, hebben de contactalbums de thema’s:

  1. III Hongerwinter/bevrijding
  2. IV Arnhem
  3. V België
  4. VI Mode
  5. VII België
  6. VIII Parijs/Londen
  7. IX Opdrachten
  8. X Diversen
  9. XI Mensen aan het werk
  10. XII Reportages
  11. XIII Nederland
  12. XIV Amsterdam
  13. XV Beeldhouwers
  14. XVI Kinderen
  15. XVII Italië
  16. XVIII Vincent van Gogh
  17. (IX en XX hebben geen titel)

Dates

  • Creation: 1932-1953

Conditions Governing Access

De collectie foto’s is vrij toegankelijk; de contactalbums, inventarisboekjes en negatieven uitsluitend na toestemming van de conservator. De Universiteit Leiden beheert de rechten op de beelden van Emmy Andriesse namens de rechthebbenden.

Conditions Governing Use

Regels die van toepassing zijn bij het raadplegen van dit materiaal kunnen worden gevonden op de website van de Universiteitsbibliotheek Leiden.

Biographical / Historical

Emmy Andriesse (1914-1953) kreeg van 1932 tot 1937 aan de Academie voor Beeldende Kunsten in Den Haag les van de fotografen en ontwerpers Paul Schuitema en Gerrit Kiljan. Zelf van Joodse afkomst, bleef zij gedurende de Tweede Wereldoorlog in Nederland, waar zij onder meer het leven van Nederlanders onder de Duitse bezetting fotografeerde. Met andere fotografen uit die groep zoals Cas Oorthuys, Eva Besnyö en Carel Blazer richtte zij na de Tweede Wereldoorlog de politiek links georiënteerde fotografenvereniging GKf (Gebonden Kunstenfederatie, afdeling fotografie) op, die enkele decennia zeer toonaangevend zou blijven in de Nederlandse fotografie. In 1953 stierf zij na een kort ziekbed op 39-jarige leeftijd.

Extent

14.000 6x6 negatieven (circa), ruim 1000 kleinbeeldnegatieven, 21 contactalbums, circa 1730 afdrukken, 1 werkboek, 5 albums en 2 inventarisboekjes

Language of Materials

Undetermined

Abstract in Dutch

De collectie Emmy Andriesse behelst de fotografische nalatenschap van deze Nederlandse fotografe: het negatiefarchief, een groot aantal afdrukken (zowel vintage prints als afdrukken van later datum), contactboeken, inventarisboekjes met aantekeningen bij de genummerde foto’s, archief- en documentatiemateriaal.

Abstract in English

The Emmy Andriesse Collection includes the estate of this Dutch photographer: the negative archive, a large amount of prints (both vintage and more modern prints), files with contact sheets, inventory books with notes per photograph, archives and documentation.

Physical Location

Universiteitsbibliotheek Leiden, Bijzondere Collecties

Other Finding Aids

De collectie Emmy Andriesse is gedeeltelijk beschreven in de catalogus: een deel van de foto’s en negatieven is gedigitaliseerd en online ontsloten; de contactboeken, de inventarisboekjes, de archivalia en de documentatie zijn dat niet en zijn ter inzage in de Leeszaal Bijzondere Collecties van de Universiteitsbibliotheek Leiden.

Immediate Source of Acquisition

De Universiteit Leiden verwierf de collectie in 1962 van Dick Elffers, de weduwnaar van de fotografe.

Accruals

Er worden geen toekomstige aanvullingen verwacht.

Related Materials

Schenking in 1970 door Cas Oorthuys met 19 foto’s van Emmy Andriesse (inventarisnummers: PK-F-70.1552-70.1557, 70.1591-70.1595, 70.1611-70.1618); schenking in 1979 door Paul Citroen met 14 foto’s van Emmy Andriesse (inventarisnummers: PK-F-79.657 t/m 79.670).

Bibliography

  • Barends, H. (red.), Holland zonder haast.6 : foto’s van Emmy Andriesse GKf, Amsterdam 2003.
  • Baring, L., Emmy Andriesse : Hidden Lens, Amsterdam 2013.
  • Biografisch woordenboek van Nederland: 1880-2000 (Andriesse, Emmy Eugenie).
  • Citi, D. (red.) e.a., Sestri levante 1950 : le foto dell'olandese Emmy Andriesse, Genua 2005.
  • Gruyter, W.J. de e.a., De wereld van Van Gogh = Le monde de Van Gogh = The world of Van Gogh, fotogr. Emmy Andriesse, Amsterdam 1990.
  • Schulte, A.B.C., Emmy Andriesse : Arnhem september 1945, Zwolle/Arnhem 2006.
  • Visser, H., Emmy Andriesse, in: Geschiedenis van de Nederlandse fotografie in monografieën en thema-artikelen, (maart 1985) 2.
  • Visser, H. e.a., Emmy Andriesse (1914-1953), Amsterdam 1995. (Monografieën van Nederlandse fotografen = Monographs on Dutch photographers, 4).

General

Het materiaal kan via de catalogus worden aangevraagd onder opgave van author/creator Emmy Andriesse en kan worden geraadpleegd in de Leeszaal Bijzondere Collecties.

In verband met klimaatbeheersing in de depots en acclimatisering moeten foto’s minimaal een dag van te voren voor inzage worden opgevraagd.

Processing Information

De foto’s en negatieven zijn na aankoop genummerd; foto: PK-F-EAA.[volgnummer], EAB.[volgnummer], PK-F-EAC.[volgnummer]; negatieven: PK-F-A.[volgnummer], B.[volgnummer] en C.[volgnummer]

Title
Collection guide of the Emmy Eugenie Andriesse collection (1932-1953)
Subtitle
Collectie Emmy Eugenie Andriesse
Author
Maartje van den Heuvel, 2015
Date
2015
Language of description
Dutch; Flemish
Script of description
Code for undetermined script
Language of description note
Beschrijving is in het Nederlands.

Revision Statements

  • 14 April 2015: latest update

Repository Details

Part of the Leiden University Libraries Archives & Collections Repository

Contact:
Witte Singel 27
Leiden 2311 BG Netherlands
+31 71 527 2857