Patent sisteminde Türkiye’deki teknoparkların yeri

Abstract

Teknoparklar üniversitedeki teknoloji ve bilim altyapısını sanayi ile buluşturan inovasyon sisteminin önemli yapılarıdır. Literatürde teknoparkların yapılarını, rolleri ve performanslarını inceleyen çok sayıda çalışmalar mevcutken, ülkemizdeki teknoparklar üzerine çalışmalar sınırlı sayıda kalmakta ve özellikle teknoparkları patent sistemi açısından değerlendiren bir çalışmaya rastlanmamaktadır. Bu çalışma ulusal inovasyon sistemi perspektifinden teknoparkların patent üretimine katkılarını incelemektedir. Çalışmada Sanayi ve Ticaret Bakanlığı verileri ile sırasıyla en fazla patente sahip İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ), Ankara (Bilkent) ve TÜBİTAK-Marmara Araştırma Merkezi (TÜBİTAKMAM) ve en fazla araştırma geliştirme (AR-GE) projesine sahip Ortadoğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Teknoloji Geliştirme Bölgeleri’nden (TGB) anket yoluyla toplanan veriler incelenmiştir. Sonuçlar teknoparkların kendilerine özgü dinamiklerine, örneğin, üniversitelerle ilişkilerin en fazla ODTÜ TGB’de kurulması ve bölgelerdeki ortak alanlarının kullanılması sonucunda oluşan bilgi dağılımının en fazla patente sahibi olan İTÜ TGB’de gerçekleşmesi vb., dikkat çekmektedir. Literatürle uyumlu olarak, Türkiye’deki teknoparkların sağladığı avantajların inovasyon sürecini desteklediği bulgusuna ulaşılmaktadır. Ülkemizde bu konuda daha fazla çalışmanın yapılması gerekmektedir.

Technoparks, bridging science and technology infrastructure of universities with industry, are important formations in innovation systems. While there are several studies investigating the role of technoparks in the literature, particularly there is no study assessing technoparks in terms of patent system in Turkey. This study investigates the roles of Turkish technoparks in patent production from national innovation system perspective. The data obtained from both the Ministry of Industry and Trade and the survey conducted in technology development zones (TDZs), İstanbul Technical University (İTÜ), Ankara and TÜBİTAK-Marmara Research Center (TÜBİTAK-MAM) and Middle East Technical University (METU) are analyzed in this study. Results reveal the unique characteristics of tehcnoparks such as the strongest relationships with the university are fostered in METU and more knowledge spillovers through utilization of common areas and the highest number of patents exists in ITU. Consistent with the literature, the technoparks in Turkey seem to support innovation process, however extensive research are still due.