GNSS Uydu Dağılımının Gerçek Zamanlı Kinematik GNSS ve Ağ-RTK Ölçülerindeki Önemi

Abstract

A.B.D.nin Global Konum Belirleme Sistemi (GPS) 1980’li yıllarda sivil kullanıma açıldığında tüm sistemin toplam 24 uydudan oluşması öngörülmüştü. Bu öngörü başta haritacılar olmak üzere potansiyel kullanıcılar arasında GPS uydu dağılımının homojen olacağı ve böylece herhangi bir yerdeki gözlemcinin tüm azimut ve yükseklik açılarında sorunsuz olarak uydulara gözlem yapabileceği gibi bir algının oluşmasına neden olmuştu. Ancak, GPS’in sivil kullanıma açılmasıyla birlikte GPS uydu görünürlüğünün coğrafi bölgeye ve özellikle gözlemcinin enlemine bağlı olarak değiştiği ve kuzey enlemlerinde ise yeterli kapsama alanını sağlamadığı görülmüştür. Bu durum özellikle son 20 yıl içerisinde gerçek zamanlı konum belirleme ve navigasyon uygulamalarında önemli bir sakınca olarak ortaya çıkmıştır. Zaman içerisinde GPS sistemine alternatif olarak GNSS olarak adlandırılan farklı uydu sistemlerinin (Rusya GLONASS, AB Galileo, Çin Beidou vb.) yaşantımıza girmesiyle ve tüm bu uydu sistemlerinin eşzamanlı kullanımının öngörüldüğü durumlarda bu sorun büyük ölçüde aşılmış gibi görünmektedir. Ancak, her bir uydu sisteminin bağımsız kullanılacağı durumlarda ve gerçek zamanlı klasik kinematik ve ağ-RTK (örn. TUSAGAAktif) ölçüleri söz konusu olduğunda sorunun devam ettiği görülmektedir. Bu çalışma, Konya Teknik Üniversitesinde devam etmekte olan yüksek lisans tezinin bir bölümünü kapsamakta olup, burada GNSS uydu dağılımının özellikle gerçek zamanlı kinematik GNSS ve AğRTK uygulamalarındaki öneminin araştırılması amaç edinilmiştir. Bu amaç doğrultusunda 2 gün boyunca 7 saat süren statik oturum ve 2 farklı günde Ağ-RTK (VRS yöntemi ile) ölçümü yapılmıştır. Noktalara ait uydu görünürlüğü (Skyplot), uydu sayıları ve DOP grafikleri, günümüzdeki uygulamalarda tercih edilen 5 ve 10 derecelik yükseklik açılarında oluşturulmuş ve elde edilen grafikler yorumlanmıştır.

When the GPS was begun to be used by the civil community in 1980, it was anticipated that the full constellation would consist of 24 satellites. This plan caused users, particularly geodetic surveyors, think that the deployment of the full GPS constellation would provide a uniform distribution in the sky. In another saying, they thought that the observer anywhere on the Earth 's sky will have a uniform sky distribution which means it would be possible to make observation in all azimuths and elevation angles. But, in real applications it was noticed that GPS sky distribution changes depending on the observer’s latitude. And this reality showed that this insufficiency of GPS sky distribution is an important problem particularly for navigational and real time positioning purposes. On the other hand, in time, as the other satellite positioning systems (GLONASS, Galileo, Beidou, etc.) called as GNSS have appeared this situation seemed to change. When an observer use all these systems simultaneously it can be thought that so-called problem would be eliminated to a great extent. But, if one wants to use any of the GNSS system separately or in real time CORS applications then this problem is said to be still in question in most geographical regions. This study gives some results obtained via an MSc thesis in Technical University of Konya and it is aimed to investigate the importance of GNSS sky distribution particularly in real time CORS applications.