Παραβατικές συμπεριφορές σε σχέση με τη γυναίκα και το παιδί στη Νοτιοδυτική Θεσσαλία μετά την απελευθέρωση (1881-1893): κοινωνική και εκπαιδευτική προσέγγιση

Abstract

The purpose of this research is to enquire the delictual behaviorsconcerning woman and child in South-western Thessaly after theliberation of the Turk Occupation (1881) and until the Greek state’sbankruptcy, in 1893. The development of the issue proceeds withinsocial and educational approach and the method that was used ishistorical and sociological. For the development of the issue was,mainly, used anecdote and uninvestigated reading material of theGeneral Archives of State, such as judgments of Magistrate’s Courtduring the period of 1884-1892, judgments of Sentencing Board andmaterial coming from the archive of Primary Education Administration.Thesis is structured, besides Prologue and Headnote, in four Parts,Conclusions, Bibliography and two appendices. In the First Part, whichincludes three chapters, the region of South-western Thessaly ishistorically approached, particularly in the years of Turkish occupationand the liberation from it, in 1881. The Second Part is structured in fivechapters and focuses on the constitutional development about delictualissues, concerning woman and child, from Byzantium to the LiberatedGreek State. The Third Part, which examines the research facts,consists of nine chapters. At last, in the Fourth Part we proceed withsociological and educational approach of the issue. In general conclusions, we notice that juvenile delinquency was little.Delictual behaviors of young persons, conducted individually or as ateamwork, were not caused by significant matters, thereupon theCourt’s verdict was “not guilty” as far as children were concerned and“guilty” towards adults, in cases that adults cooperated with minorsillegal acts. This is about delinquent expresses that applied withconducts of childhood in the agricultural world. Therefore, there are alsodisplayed cases of injuries and attacks, such as common controversiesof the agricultural society, due to people’s poverty state in the specificregion, offences of theft, animal stealing and killing in a minor degree, inwhich cases juveniles turn against women, individually or in cooperationwith other minors and adults. On the contrary, illegal actions of adultsagainst children, males and females, are significant and appear withincases concerning attacks, injuries, insults and in some cases sex dignityabuses: child as financial unit, during 18th century, participates inproduction and controverse to achieve preservation. On the other hand,school, through rapid development on educational matters in this region,will take its own part on cultural mobility: so, cases of pupils’delinquency appear in a minimum number. Finally, woman, with thespecific role that society had given her, within the wide family of thecertain region, as far as her participation in ensuring goods for living isconcerned, did not proceed in illegal acts of serious significance, on thecontrary she received acts of physical, verbal violence, sexual abuseand lived without the sense of personal worthiness and respect of herpersonality. On the other hand, child, when was acting in the particularspace and time as subject of delictual acts, proceeded most of the timein minor delictual acts, which were the outcome of social situation,poverty of the habitants, and most of the times was receiving, withcruelty, the violence of the adults who faced childhood as a worthlessstate of human development.

Σκοπός της έρευνας είναι η εξέταση των παραβατικών συμπεριφορών,σε σχέση με τη γυναίκα και το παιδί στη Νοτιοδυτική Θεσσαλία, μετάτην απελευθέρωσή της από το Τουρκικό ζυγό (1881) και μέχρι τηνπτώχευση του Ελληνικού κράτους, το 1893. Η ανάπτυξη του θέματοςπροχωρεί στην κοινωνική και εκπαιδευτική προσέγγισή του, και ημέθοδος που εφαρμόστηκε είναι η ιστορικο-κοινωνιολογική. Για τηνανάπτυξη του θέματος χρησιμοποιήθηκε, κυρίως, ανέκδοτο καιαδιερεύνητο υλικό των Γενικών Αρχείων του Κράτους, όπως αποφάσειςτου Πλημμελειοδικείου Καρδίτσας της περιόδου 1884-1892, αποφάσειςτου Συμβουλίου Πλημμελειοδικών και υλικό του αρχείου ΔιεύθυνσηςΠρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης.Η διατριβή δομείται, εκτός από τον Πρόλογο και την Εισαγωγή, σετέσσερα Μέρη, τα Συμπεράσματα, τη Βιβλιογραφία και τα δύοΠαραρτήματα. Στο Πρώτο Μέρος, που περιλαμβάνει τρία κεφάλαια,προσεγγίζεται η περιοχή της Νοτιοδυτικής Θεσσαλίας στην ιστορική τηςπορεία και ιδιαίτερα στα χρόνια της Τουρκοκρατίας και τηςαπελευθέρωσης από τον Τουρκικό Ζυγό, το 1881. Το Δεύτερο Μέροςδομείται σε πέντε κεφάλαια και εστιάζει στην εξέλιξη των θεσμών γιαθέματα παραβατικότητας, σε σχέση με τη γυναίκα και το παιδί, από τοΒυζάντιο στο ελεύθερο Ελληνικό κράτος. Το Τρίτο Μέρος, που εξετάζειτα ερευνητικά δεδομένα, αποτελείται από εννέα κεφάλαια. Τέλος, στοΤέταρτο μέρος προβαίνουμε στην κοινωνική και εκπαιδευτικήπροσέγγιση του θέματος.Στα γενικότερα συμπεράσματα, παρατηρούμε ότι η παραβατικότητα τωνανηλίκων ήταν μικρή. Οι παραβατικές τους συμπεριφορές, ατομικές ήομαδικές, είχαν αφορμή, όχι μείζονος σημασίας θέματα, με συνέπεια τοδικαστήριο να αποφαίνεται αθωωτικά ως προς τους ανηλίκους καικαταδικαστικά ως προς τους ενηλίκους, στις περιπτώσεις που οιτελευταίοι συνεπιχειρούσαν σε παράνομες πράξεις με ανηλίκους.Πρόκειται για εκδηλώσεις παραβατικότητας που εναρμονίζονταν μεσυμπεριφορές της παιδικής ηλικίας στον αγροτικό κόσμο.Παρουσιάζονταν, όμως, και περιπτώσεις τραυματισμών και επιθέσεων,με άλλες αφορμές, όπως συνήθεις μικροδιενέξεις στο πλαίσιο τηςαγροτικής κοινωνίας, που οφείλονταν στην ένδεια των κατοίκων τηςπεριοχής, αδικήματα κλοπής, ζωοκλοπής και ζωοκτονίας σε μικρόβαθμό, ή ακόμα και επιθέσεις για σεξουαλικούς λόγους, όπουκατηγορούμενοι ανήλικοι στρέφονταν εναντίον γυναικών, κατά μόνας ήκαι σε συνέργεια με άλλους ανηλίκους και ενηλίκους. Τουναντίον,σημαντική η παραβατικότητα των ενηλίκων, με θύματα ανηλίκους,αγόρια και κορίτσια, που διαπιστώνεται μέσα από επιθέσεις,τραυματισμούς, προσβολή της προσωπικότητας και κάποιεςπεριπτώσεις προσβολής της γενετήσιας αξιοπρέπειας: το παιδί ως οικονομική μονάδα, για όλο τον 18 αιώνα, συμμετέχει στην παραγωγήκαι συγκρούεται για την επίτευξη της επιβίωσής του. Από την άλλημεριά, το σχολείο, μέσα από τη ραγδαία ανάπτυξη των εκπαιδευτικώνπραγμάτων στην περιοχή, θα διαδραματίσει το δικό του ρόλο στηνπολιτισμική κινητικότητά της: έτσι, ελάχιστες είναι οι περιπτώσειςπαραβατικότητας της μαθητιώσας νεολαίας.Εν κατακλείδι, η γυναίκα, με τον ιδιαίτερο ρόλο που της επεφύλασσε ηκοινωνία, στο πλαίσιο της ευρείας οικογένειας της περιοχής, ως προςτην συμμετοχή της στον προσπορισμό αγαθών επιβίωσης, δενπροέβαινε σε παραβατικές πράξεις μείζονος σημασίας, τουναντίον ήταναποδέκτης σωματικής, λεκτικής βίας, σεξιστικών επιθέσεων και βίωνετην απαξίωση και την απομείωση της προσωπικότητάς της.Ενώ το παιδί, όταν δρούσε στον συγκεκριμένο χώρο και χρόνο ωςυποκείμενο παραβατικών συμπεριφορών, προέβαινε σε παραβατικέςπράξεις, τις περισσότερες φορές ήσσονος σημασίας, απόρροια τηςκοινωνικής κατάστασης, της ένδειας των κατοίκων, ενώ δεχόταν, μεσκληρότητα, τη βία των ενηλίκων, οι οποίοι με ιδιαίτερη απαξίααντιμετώπιζαν την παιδική ηλικία.