In het Amsterdamse Burgerweeshuis konden kinderen van Amsterdamse poorters (burgers met rechten om in de stad te wonen) terecht, die geen ouders of een moeilijke thuissituatie hadden. Kunstschilder Nicolaas van der Waay (1855-1936) had de Burgerweesmeisjes vaker door de stad zien lopen en een grote fascinatie opgevat voor de meisjes in de traditionele rood-zwarte uniformen. Van de regenten van het Burgerweeshuis kreeg hij echter geen toestemming om in het gebouw te schilderen. Wel kreeg hij van hen een meisjeskostuum geschonken, dat hem in staat stelde in zijn atelier en op verschillende locaties in de stad situaties met modellen in scène te zetten. Zijn schilderijen en tekeningen zijn daarom meer op te vatten als voorstellingen uit zijn fantasie, dan weergaves van hoe het leven in het weeshuis er daadwerkelijk aan toeging. ( Sarah Remmerts de Vries)
Tentoonstellingstekst
Het is omstreeks 1900. Weesmeisjes genieten van de zon op de grote binnenplaats van het Burgerweeshuis. De roodzwarte kleding en de witte schorten en mutsen contrasteren fraai met de bakstenen gevels.
Nicolaas van der Waay was hoogleraar Portretten aan de Rijksacademie voor Beeldende Kunsten. Hij is tegenwoordig vooral bekend vanwege zijn tekeningen en schilderijen van Burgerweesmeisjes. De meeste daarvan kwamen tot stand in zijn atelier aan het nabijgelegen Koningsplein, op basis van foto’s en modelstudies. De kunstenaars had van de regenten geen toestemming gekregen om in het Burgerweeshuis te werken. Wel was hem een origineel meisjeskostuum ter beschikking gesteld. ( Norbert Middelkoop)