Tarım sektörünün küreselleşmesi ve Türkiye'de tarımsal dönüşüm
Loading...
Date
2022-11-09
Authors
Kapdan, Ebru
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Bursa Uludağ Üniversitesi
Abstract
Türkiye tarımının, 1980 sonrası geçirdiği dönüşüm yeni bir tarımsal yapının oluşmasıyla sonuçlanmıştır. Bu yeni yapı, tarımsal üretimde kendine yeterli olmayı amaçlayan Cumhuriyet Türkiyesinin 1980 sonrasında benimsediği ihracata dayalı büyüme modeline uygun görünse de gıda güvenliğini olumsuz yönde etkilemiştir. Neoliberal politikaları uygulayan uluslararası ekonomik kurumlarla gerçekleştirilen işbirlikleri, tarım alanında faaliyet gösteren kamu kurumlarının özelleştirilmesini ve tarım sektörünü düzenleyen yasaların serbestleştirilmesini gerektirmiş, bu şekilde açılan alana da çok uluslu şirketler yerleşmiştir. Çokuluslu şirketler, girdilerden pazarlamaya, üretimden finansmana kadar tarımın her alanında faaliyet göstermekte ve faaliyet gösterdikleri piyasalardaki rekabetçi yapıyı değiştirmektedir. Çokuluslu şirketlerin tarımsal tedarik zincirlerinin ana unsuru haline gelmesiyle birlikte tarımsal piyasalar yoğunlaşmış, bu da özellikle küçük üreticilerin karşı karşıya kaldığı maliyet ve pazarlama sorunlarını daha da artırmıştır. Diğer yandan, tarımsal ticaretin uluslararası piyasalara açılması ithalat artışıyla sonuçlanmış, ithalat artarken ihracatın aynı hızda artmaması stratejik ürün gruplarında net dış ticaret açıklarına yol açmıştır. Tarım üreticileri maliyet artışları karşısında yeterince desteklenmediğinde oluşan arz açıkları ithalat ile kapatılırken, ihracat olanakları yeterince değerlendirilememektedir. Türkiye'nin tarımsal dış ticaret yapısına bakıldığında, gıda güvenliğine yönelik ürün gruplarında ithalat eğilimin arttığı, ihracatta ise meyve ve sebzenin öne çıktığı görülmektedir. Küreselleşme, beklendiği gibi yeni bir tarımsal işbölümü getirmiştir. Ancak, tarımsal ihracat gelirleri gittikçe artan ithalat talebini karşılamaya yetmemekte; başka bir deyişle, tarımsal net dış ticaret açık vermektedir.
The transformation of Turkish agriculture in the post-1980 period has ended with the formation of a new agricultural structure while being opened to the globalizing world. However the approach is considered to be in favour of the export-led growth model adopted by the state after 1980s and it aims to be self-sufficient in agricultural production, the results have created a social concerns of agriculture and food security. Cooperation with some international economic institutions applying and advising Neo-liberal policies necessitated the privatization of State Owned Enterprises operating in agriculture. Additionally, deregulation the agriculture allowed multinational companies operating in this area, Multinational companies being active in all areas of agriculture, from inputs to marketing, and production to finance, and change the competitive structure of the markets. While these multinational companies becoming the main players of agricultural supply chains, agricultural markets have intensified and the cost and marketing the product of small producers increased. On the other hand, opening of agriculture into international markets resulted an increase in imports. Moreover, increase in export has not increased accordingly and resulted in net foreign trade deficits in some strategic product groups. While agricultural producers are not supported adequately the gaps of supply is tried to be covered by import from global markets but export cannot have enough competitive power. Turkey has increased import dependency in products such as grains and legumes while fruit and vegetables are in the leading category in export. Globalization has brought a new type of division of labor in agriculture as expected. However, agricultural export revenues are not enough to meet the import requirements. In another words, Turkish agriculture has given up the food security.
The transformation of Turkish agriculture in the post-1980 period has ended with the formation of a new agricultural structure while being opened to the globalizing world. However the approach is considered to be in favour of the export-led growth model adopted by the state after 1980s and it aims to be self-sufficient in agricultural production, the results have created a social concerns of agriculture and food security. Cooperation with some international economic institutions applying and advising Neo-liberal policies necessitated the privatization of State Owned Enterprises operating in agriculture. Additionally, deregulation the agriculture allowed multinational companies operating in this area, Multinational companies being active in all areas of agriculture, from inputs to marketing, and production to finance, and change the competitive structure of the markets. While these multinational companies becoming the main players of agricultural supply chains, agricultural markets have intensified and the cost and marketing the product of small producers increased. On the other hand, opening of agriculture into international markets resulted an increase in imports. Moreover, increase in export has not increased accordingly and resulted in net foreign trade deficits in some strategic product groups. While agricultural producers are not supported adequately the gaps of supply is tried to be covered by import from global markets but export cannot have enough competitive power. Turkey has increased import dependency in products such as grains and legumes while fruit and vegetables are in the leading category in export. Globalization has brought a new type of division of labor in agriculture as expected. However, agricultural export revenues are not enough to meet the import requirements. In another words, Turkish agriculture has given up the food security.
Description
Keywords
Küreselleşme, Tarım, Tarımın küreselleşmesi, Türkiye’de tarımsal dönüşüm, Globalization, Agriculture, Globalisation of agriculture, Agriculture transformation in Turkey
Citation
Kapdan, E. (2022). Tarım sektörünün küreselleşmesi ve Türkiye'de tarımsal dönüşüm. Yayınlanmamış doktora tezi. Bursa Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.