Listy Marcina Szyszkowskiego do Tomasza Zamoyskiego – źródła do spraw kozackich i tatarsko-tureckich (1623-1626)
Loading...
Date
2013
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Wydawnictwo KUL
Abstract
Pierwsza połowa lat 20. XVII w. to okres stopniowej normalizacji stosunków polsko-tureckich po wielkiej wojnie lat 1620-1621. Nieodzownym warunkiem powodzenia tego procesu było rozwiązanie kwestii Kozaków Zaporoskich i ich wypraw łupieskich na Morze Czarne. Rzeczpospolita próbowała osiągnąć oba cele poprzez misję Krzysztofa ks. Zbaraskiego do Stambułu w 1622-1623 r. oraz komisję, a potem rozprawę zbrojną z Kozakami w 1625 r. W sprawy te zaangażowani byli – czasem bezpośrednio – członkowie ówczesnych elit politycznych. Niniejszy artykuł prezentuje trzy listy biskupa krakowskiego Marcina Szyszkowskiego do wojewody kijowskiego Tomasza Zamoyskiego, pochodzące z Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie, z zespołu Archiwum Zamoyskich. Listy te zostały napisane w latach 1623-1626 i odnoszą się do ww. kwestii politycznych. Oprócz treści faktograficznych, pozwalają one poznać stosunek przedstawiciela hierarchii duchownej i zarazem senatora, Marcina Szyszkowskiego, do opisanych wydarzeń polityczno-wojskowych. Naświetlają również osobiste relacje pomiędzy oboma magnatami i politykami. Ich edycja wpisuje się zatem zarówno w badania nad dziejami wojskowo-politycznymi, jak i światopoglądem i miejscem ludzi Kościoła w życiu publicznym Rzeczypospolitej XVII w.
The first half of twenty years of 17th Century is a period of gradual normalization of Polish and Turkish relations after the Great War of 1620-1621. Challenging the issue of Zaporowscy Cossacks and their looting expeditions in the Black Sea effectively was regarded as the pre-condition of success for this normalization process. The Republic of Poland tried to achieve both targets by means of the mission of Priest Krzysztof Zbaraski to Stambul in the years of 1622-1623, and the commission, as well as the subsequent military encounter with the Cossacks in 1625. Members of political elites were also sometimes directly involved in achieving those targets. This article presents three letters from Cracow Bishop Marcin Szyszkowski to the Governor of Kiev Tomasz Zamoyski. The letters being kept in custody of Zamoyski Archive affiliated to the Central State Historical Archives in Warsaw. Those letters were written in the years of 1623-1626 and referred to political issues. Apart from the factual content, they allow to learn about the attitude of Senator Marcin Szyszkowski, being the clergyman, to the said political and military events. They also expose personal relations between magnates and politicians. Therefore the letters incorporate themselves into the research on military and political history as well as the philosophy of life and the position of people of the Church as far as public life is concerned in the Republic of Poland of 17th Century.
Description
Keywords
źródło historyczne, korespondencja, stosunki polsko-osmańskie, Rzeczpospolita Obojga Narodów, historical source, correspondence, Poland-Ottoman relations, the Polish-Lithuanian Commonwealth
Citation
„Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”, 2013, T. 100, s. 265-283